

Ósyndir í djúpri laug
Eins og gefur auga leið eru nemar enn að læra og geta því ekki talist til sjálfstæðra fagmanna með fulla ábyrgð. Til dæmis er allsendis óraunhæft að gera kröfur til hjúkrunarfræðinema sem útskrifaðs hjúkrunarfræðings eða læknanema sem útskrifaðs læknis. Nemar hafa ekki leyfi til að starfa sjálfstætt. Starfsleyfi eru fyrst gefin út eftir að einstaklingur lýkur námi og er það fyrst og fremst gert til að tryggja gæði þjónustunnar og öryggi sjúklinga.
Sumir skjólstæðingar þjónustunnar eru afar lánsamir og lenda á metnaðarfulla og samviskusama nemanum sem er að vinna skólaverkefni og sinnir sjúklingi af stakri samviskusemi. Neminn setur upp fyrsta flokks meðferð, studda nýjustu og bestu þekkingu, og veitir smæstu atriðum ómælda og (oftast) hálfvandræðalega mikla athygli og áhuga. Allt gert undir handleiðslu klínísks kennara og sprenglærðs starfsfólks. Viðvera nema á vinnustöðum getur oft virkað sem vítamínsprauta fyrir starfsfólkið því þeir koma inn með nýja sýn og áhugaverða þekkingu úr bóknáminu.
En sami skjólstæðingur gæti líka orðið óheppinn og þurft að leggjast inn að sumri til. Þá fer þorri starfsfólksins í sumarleyfi og nemar eru ráðnir í afleysingar. Þeir hafa hvorki fullgillt starfsleyfi né hafa þeir öðlast næga þjálfun í starfi. Sem betur fer er að vísu gerð sú krafa að þrautreynt starfsfólk sé á vakt þegar nemar eru að störfum, en, þegar álagið verður of mikið á það til að gleymast að neminn, sem sker sig að litlu leyti úr hópi starfsfólksins, fyrir utan seinleg vinnubrögð og stöku „uuu.. ég er ekki alveg viss“ og „bíddu ég skal spyrja“, hefur hvorki hæfni né leyfi til að axla þá ábyrgð sem oft lendir á herðum hans.
Þegar síga fer á seinni hluta námsins fara nemendur að horfa fram í tímann og hugsa til þess hvað þeir þurfa að kunna þegar þeir verða fullgildir og útskrifaðir úr sínu námi. Óhjákvæmilega bæta nemendur á sig fleiri og flóknari verkefnum því sá tími sem þeir fá starfsleyfið í hendurnar nálgast jú óðum. Þeir vilja m.ö.o. vera búnir undir fyrirséð álag og tilheyrandi aukna ábyrgð í starfi að lokinni útskrift.
Hugsunin að verða að geta framkvæmt ákveðin verk upp á eigin spýtur eftir örfáa mánuði, tvær vikur eða jafnvel á morgun, þrýstir á nemann til að prófa sig og athuga hvar hann er staddur. Fái nemi ekki fullnægjandi handleiðslu eða stuðning getur það orðið til þess að hann taki of mikla áhættu í starfi, sem getur í verstu tilfellum bitnað á öryggi sjúklinga.
Hversu langt á veg sem nemi er kominn í náminu, hvort sem hann er að sinna sjúklingum sem starfsmaður eða nemandi, þarf ætíð að vera aðili á vakt sem er meðvitaður um ábyrgð sína gagnvart nemanum. Því þurfa aðstæður í vinnuumhverfinu að vera til þess fallnar að sá aðili hafi svigrúm til að fylgja nemanum eftir. Eins og staðan er í dag fá hjúkrunarfræðingar, sem starfa einnig sem klínískir kennarar, ekki greiðslur fyrir leiðbeiningu nema á spítalanum. Þeir taka við nemum, án þess að hafa um það val, því þetta er jú kennslusjúkrahús. Margir þeirra kvíða klíníska námstímabilinu vegna þess að í því felst gríðarlega aukið álag. Þá þurfa þeir ekki einungis að sinna áfram sínum hefðbundnu verkefnum og ábyrgð heldur bera þeir einnig ábyrgð á gjörðum nemans, auk þess að sjá til þess að neminn öðlist klíníska hæfni og leysi skólaverkefni sín, án nokkurrar þóknunar.
Álagið hefur verið sérstaklega mikið á nemum, nýútskrifuðum og öðru starfsfólki í sumar vegna uppsagna og verkfalla hjúkrunarfræðinga og ennþá er mikil óvissa vegna þeirra uppsagna sem taka gildi 1. október nk. Ég vil því skora á stjórnvöld að veita Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og spítalanum fjárveitingu eyrnamerktri klínískri kennslu til að stuðla að öruggara starfsumhverfi svo að hjúkrunarnemar hætti að taka að sér of flókin verkefni, án nægilegs eftirlits, sökum anna á deildum sem gætu komið niður á öryggi sjúklinga. Atvik eða mistök í heilbrigðisþjónustu koma ekki einungis niður á sjúklingum heldur einnig þeim sem veldur og þeim sem verða vitni að. Því er til mikils að vinna með því að búa vel að nemendum á námstíma og fyrst eftir útskrift.
Nemar þurfa að læra að synda. Hættum að henda þeim ósyndum út í djúpu laugina. En sé það nauðsynlegt, er lágmark að setja á þá kúta!
Skoðun

Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans
Sigurður Kári skrifar

Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir
Erna Guðmundsdóttir skrifar

Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning?
Ómar Torfason skrifar

Trump les tölvupóstinn þinn
Mörður Áslaugarson skrifar

„Já, hvað með bara að skjóta hann!“
Þórhildur Hjaltadóttir skrifar

Heimar sem þurfa nýja umræðu!
Sigurður Árni Reynisson skrifar

Sársauki annarra og samúðarþreyta
Guðrún Jónsdóttir skrifar

Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim
Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar

Alþjóðalög eða lögleysa?
Urður Hákonardóttir skrifar

Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna
Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar

GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland
Sigvaldi Einarsson skrifar

Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex
Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar

Verri framkoma en hjá Trump
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Landið talar
Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar

Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf?
Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar

Ísrael – brostnir draumar og lygar
Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar

Ein af hverjum fjórum
Silja Höllu Egilsdóttir skrifar

Vertu drusla!
Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar

Þegar hið smáa verður risastórt
Sigurjón Þórðarson skrifar

Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!!
Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar

Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Feluleikur ríkisstjórnarinnar?
Lárus Guðmundsson skrifar

Ég heiti Elísa og ég er Drusla
Elísa Rún Svansdóttir skrifar

Grindavík má enn bíða
Gísli Stefánsson skrifar

Aðventukerti og aðgangshindranir
Kristín María Birgisdóttir skrifar

Lífið í tjaldi á Gaza
Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar

Gaza og sjálfbærni mennskunnar
Elva Rakel Jónsdóttir skrifar

Börnin og hungursneyðin í Gaza
Sverrir Ólafsson skrifar

Kynbundið ofbeldi
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar

Aðdragandi aðildar þarf umboð
Erna Bjarnadóttir skrifar