Það kostar að taka lán Ásta S. Helgadóttir skrifar 12. mars 2015 08:00 Áður en tekið er lán er mikilvægt fyrir lántaka að gera sér grein fyrir öllum þeim kostnaði sem fylgir lántöku. Ekki er nægjanlegt að líta einungis til vaxtaprósentunnar þegar verið er að leita eftir hagstæðasta láninu. Lántökukostnaður og þau gjöld sem krafist er þegar greitt er af láninu, eins og seðilgjöld, geta verið misjöfn. Í lögum um neytendalán og í reglugerð byggð á þeim er fjallað um Árlega hlutfallstölu kostnaðar (ÁHK) þar sem vextir og lántökukostnaður er mældur á ársgrundvelli. Þessi prósentutala má ekki vera hærri en 50% að viðbættum stýrivöxtum. Með því að skoða ÁHK er því hægt að sjá hversu hagkvæm lán eru, með tilliti til lántökukostnaðar sem getur verið ærið misjafn milli lánveitenda. Lántökukostnaður getur til að mynda verið það hár að lán sem auglýst er „vaxtalaust“ getur verið óhagkvæmara en lán sem veitt er með vöxtum. Ef einstaklingur óskar eftir að taka lán að upphæð 2.000.000 kr., eða hærra, þarf lánveitandi að framkvæma mat á greiðslugetu. Ef um er að ræða hjón eða sambýlisfólk er miðað við 4.000.000 kr. Er mismunandi eftir fjármálafyrirtækjum hver kostnaður er við greiðslumat, en það getur verið á bilinu 3.500 kr. til 8.300 kr. Allir bankarnir krefjast 1-2% af heildarupphæð láns í lántökugjald. Því má velta fyrir sér hvort kostnaður við lántöku eigi að vera misjafn eftir því hve hátt lánið er, eða hvort eðlilegra sé að lántökugjaldið sé föst krónutala sem endurspegli kostnað við lántöku eða misjafn eftir fjölda gjalddaga til að endurspegla kostnað við innheimtu. Fjármálastofnanir krefjast svo einnig að lántaki greiði um 3.000 kr. til um 6.000 kr. fyrir skjalagerð. Þegar lán hefur verið veitt þarf lántaki einnig að greiða gjald fyrir þinglýsingu í ríkissjóð sem er nú föst krónutala 2.000 kr. Eftir lántöku þarf skuldari að greiða vexti og eftir atvikum verðbætur, auk greiðslna af höfuðstól láns. Þá er krafist greiðslna fyrir seðilgjald, eða tilkynningagjald, við hvern gjalddaga. Hagkvæmast er seðilgjaldið ef tilkynningin er rafræn og greiðsla af láni skuldfærist sjálfkrafa af reikningi lántakanda. Ef lántakandi kýs hins vegar að greiða sjálfur á gjalddaga getur seðilgjaldið rúmlega fjórfaldast og orðið jafnvel um 600 kr. á hvern gjalddaga. Það er umhugsunarvert að það skuli vera við lýði við greiðslu á lánum, sem og öðrum reikningum, að greiðanda skuli ekki bjóðast sá möguleiki á að borga sína skuld, án þess að vera rukkaður fyrir það sérstaklega. Það er mikilvægt að kynna sér vel verðskrár og allan kostnað hjá þeim sem veita lán og bera saman þar sem um verulegan verðmun getur verið að ræða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Áður en tekið er lán er mikilvægt fyrir lántaka að gera sér grein fyrir öllum þeim kostnaði sem fylgir lántöku. Ekki er nægjanlegt að líta einungis til vaxtaprósentunnar þegar verið er að leita eftir hagstæðasta láninu. Lántökukostnaður og þau gjöld sem krafist er þegar greitt er af láninu, eins og seðilgjöld, geta verið misjöfn. Í lögum um neytendalán og í reglugerð byggð á þeim er fjallað um Árlega hlutfallstölu kostnaðar (ÁHK) þar sem vextir og lántökukostnaður er mældur á ársgrundvelli. Þessi prósentutala má ekki vera hærri en 50% að viðbættum stýrivöxtum. Með því að skoða ÁHK er því hægt að sjá hversu hagkvæm lán eru, með tilliti til lántökukostnaðar sem getur verið ærið misjafn milli lánveitenda. Lántökukostnaður getur til að mynda verið það hár að lán sem auglýst er „vaxtalaust“ getur verið óhagkvæmara en lán sem veitt er með vöxtum. Ef einstaklingur óskar eftir að taka lán að upphæð 2.000.000 kr., eða hærra, þarf lánveitandi að framkvæma mat á greiðslugetu. Ef um er að ræða hjón eða sambýlisfólk er miðað við 4.000.000 kr. Er mismunandi eftir fjármálafyrirtækjum hver kostnaður er við greiðslumat, en það getur verið á bilinu 3.500 kr. til 8.300 kr. Allir bankarnir krefjast 1-2% af heildarupphæð láns í lántökugjald. Því má velta fyrir sér hvort kostnaður við lántöku eigi að vera misjafn eftir því hve hátt lánið er, eða hvort eðlilegra sé að lántökugjaldið sé föst krónutala sem endurspegli kostnað við lántöku eða misjafn eftir fjölda gjalddaga til að endurspegla kostnað við innheimtu. Fjármálastofnanir krefjast svo einnig að lántaki greiði um 3.000 kr. til um 6.000 kr. fyrir skjalagerð. Þegar lán hefur verið veitt þarf lántaki einnig að greiða gjald fyrir þinglýsingu í ríkissjóð sem er nú föst krónutala 2.000 kr. Eftir lántöku þarf skuldari að greiða vexti og eftir atvikum verðbætur, auk greiðslna af höfuðstól láns. Þá er krafist greiðslna fyrir seðilgjald, eða tilkynningagjald, við hvern gjalddaga. Hagkvæmast er seðilgjaldið ef tilkynningin er rafræn og greiðsla af láni skuldfærist sjálfkrafa af reikningi lántakanda. Ef lántakandi kýs hins vegar að greiða sjálfur á gjalddaga getur seðilgjaldið rúmlega fjórfaldast og orðið jafnvel um 600 kr. á hvern gjalddaga. Það er umhugsunarvert að það skuli vera við lýði við greiðslu á lánum, sem og öðrum reikningum, að greiðanda skuli ekki bjóðast sá möguleiki á að borga sína skuld, án þess að vera rukkaður fyrir það sérstaklega. Það er mikilvægt að kynna sér vel verðskrár og allan kostnað hjá þeim sem veita lán og bera saman þar sem um verulegan verðmun getur verið að ræða.
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun