Er náms- og starfsfræðsla á dagskrá í skóla barnsins þíns? Sigríður Bílddal og Rannveig Óladóttir skrifar 26. febrúar 2015 07:00 Markmið náms- og starfsfræðslu er tvíþætt. Annars vegar að kenna nemendum að þekkja sjálfa sig, áhugasvið sitt, styrkleika sína og veikleika. Hins vegar að þeir læri að finna upplýsingar um nám og störf svo þeir geti tekið vel ígrundaðar ákvarðanir um framtíðina og tekist á við breytingar. Í náms- og starfsfræðslu á að fjalla um starfsnám jafnt sem bóknám og bæði drengir og stúlkur eiga að fá fræðslu um störf sem oft er litið á sem hefðbundin karla- eða kvennastörf, en talið er að börn hafi fastmótaðar skoðanir á hvað séu karla- og kvennastörf við 11 ára aldur.Bjargráð gegn brotthvarfi Rannsóknir sýna að börn og unglingar sem fá markvissa náms- og starfsfræðslu eru metnaðarfyllri og líklegri til að ljúka námi heldur en þau sem fá ekki slíka fræðslu. Brotthvarf frá námi er kostnaðarsamt fyrir nemendur, fjölskyldur þeirra, skóla og samfélagið í heild. Til að auka líkur á að nemendur finni námsleiðir sem þeim henta og hafi þrautseigju til að takast á við breytingar þarf að efla náms- og starfsfræðslu. Á þetta er m.a. bent í Hvítbók menntamálaráðherra um umbætur í menntun og í stefnuyfirlýsingu núverandi ríkisstjórnar segir „Ríkisstjórnin mun vinna gegn brottfalli úr námi, m.a. með styrkingu náms- og starfsfræðslu á grunn- og framhaldsskólastigi.“ Undanfarin ár og jafnvel áratugi hefur starfsnám átt undir högg að sækja hérlendis. Við erum ekki ein á báti hvað þetta snertir. Í nýrri evrópskri skýrslu (The evidence base on lifelong guidance), sem greinir frá alþjóðlegum rannsóknum á gildi ævilangrar náms- og starfsráðgjafar, kemur fram að ungmenni fái oft litla ráðgjöf og fræðslu varðandi starfsmenntun sem gæti verið ástæða þess að fleiri velji bóknámsleið, sem hentar ekki öllum best. Nútímaleg starfsmenntun og þjálfun er hins vegar talin vera máttarstólpi þekkingarsamfélagsins og starfsmenntun er mikilvæg fyrir efnahagslíf hverrar þjóðar.Hvernig er staðan? Aðalnámsskrá grunnskóla gerir ráð fyrir að nemendur séu búnir undir áframhaldandi nám og störf með markvissri náms- og starfsfræðslu. Í nóvember sl. voru skólastjórar í öllum grunnskólum landsins spurðir út í þetta. Svör bárust frá nægilega mörgum skólum til þess að draga megi af marktækar ályktanir. Í ljós kom að náms- og starfsfræðsla virðist alls ekki vera á dagskrá í yfir helmingi grunnskóla. Aðeins 20% skóla hafa hana á stundatöflu (sem skyldugrein eða valgrein) en í 23% skólanna lítur út fyrir að sá sem sinnir náms- og starfsfræðslu komi sem gestur inn í aðrar námsgreinar. Í flestum tilvikum er náms- og starfsfræðslan aðeins ætluð unglingastigi. Ýmsir sjá um kennsluna, oftast náms- og starfsráðgjafar (51%) eða kennarar (38%). Engar upplýsingar eru til um tímafjölda í náms- og starfsfræðslu eða hvaða efni er kennt. Íslenskir grunnskólanemendur fá því augljóslega mjög mismunandi náms- og starfsfræðslu ef þá nokkra. Úr þessu verður að bæta því óhætt er að fullyrða að markviss náms- og starfsfræðsla í grunnskóla er mikilvæg, ekki einungis fyrir framtíð nemenda heldur samfélagið allt.Greinin er önnur af fleirum um sama málefni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Markmið náms- og starfsfræðslu er tvíþætt. Annars vegar að kenna nemendum að þekkja sjálfa sig, áhugasvið sitt, styrkleika sína og veikleika. Hins vegar að þeir læri að finna upplýsingar um nám og störf svo þeir geti tekið vel ígrundaðar ákvarðanir um framtíðina og tekist á við breytingar. Í náms- og starfsfræðslu á að fjalla um starfsnám jafnt sem bóknám og bæði drengir og stúlkur eiga að fá fræðslu um störf sem oft er litið á sem hefðbundin karla- eða kvennastörf, en talið er að börn hafi fastmótaðar skoðanir á hvað séu karla- og kvennastörf við 11 ára aldur.Bjargráð gegn brotthvarfi Rannsóknir sýna að börn og unglingar sem fá markvissa náms- og starfsfræðslu eru metnaðarfyllri og líklegri til að ljúka námi heldur en þau sem fá ekki slíka fræðslu. Brotthvarf frá námi er kostnaðarsamt fyrir nemendur, fjölskyldur þeirra, skóla og samfélagið í heild. Til að auka líkur á að nemendur finni námsleiðir sem þeim henta og hafi þrautseigju til að takast á við breytingar þarf að efla náms- og starfsfræðslu. Á þetta er m.a. bent í Hvítbók menntamálaráðherra um umbætur í menntun og í stefnuyfirlýsingu núverandi ríkisstjórnar segir „Ríkisstjórnin mun vinna gegn brottfalli úr námi, m.a. með styrkingu náms- og starfsfræðslu á grunn- og framhaldsskólastigi.“ Undanfarin ár og jafnvel áratugi hefur starfsnám átt undir högg að sækja hérlendis. Við erum ekki ein á báti hvað þetta snertir. Í nýrri evrópskri skýrslu (The evidence base on lifelong guidance), sem greinir frá alþjóðlegum rannsóknum á gildi ævilangrar náms- og starfsráðgjafar, kemur fram að ungmenni fái oft litla ráðgjöf og fræðslu varðandi starfsmenntun sem gæti verið ástæða þess að fleiri velji bóknámsleið, sem hentar ekki öllum best. Nútímaleg starfsmenntun og þjálfun er hins vegar talin vera máttarstólpi þekkingarsamfélagsins og starfsmenntun er mikilvæg fyrir efnahagslíf hverrar þjóðar.Hvernig er staðan? Aðalnámsskrá grunnskóla gerir ráð fyrir að nemendur séu búnir undir áframhaldandi nám og störf með markvissri náms- og starfsfræðslu. Í nóvember sl. voru skólastjórar í öllum grunnskólum landsins spurðir út í þetta. Svör bárust frá nægilega mörgum skólum til þess að draga megi af marktækar ályktanir. Í ljós kom að náms- og starfsfræðsla virðist alls ekki vera á dagskrá í yfir helmingi grunnskóla. Aðeins 20% skóla hafa hana á stundatöflu (sem skyldugrein eða valgrein) en í 23% skólanna lítur út fyrir að sá sem sinnir náms- og starfsfræðslu komi sem gestur inn í aðrar námsgreinar. Í flestum tilvikum er náms- og starfsfræðslan aðeins ætluð unglingastigi. Ýmsir sjá um kennsluna, oftast náms- og starfsráðgjafar (51%) eða kennarar (38%). Engar upplýsingar eru til um tímafjölda í náms- og starfsfræðslu eða hvaða efni er kennt. Íslenskir grunnskólanemendur fá því augljóslega mjög mismunandi náms- og starfsfræðslu ef þá nokkra. Úr þessu verður að bæta því óhætt er að fullyrða að markviss náms- og starfsfræðsla í grunnskóla er mikilvæg, ekki einungis fyrir framtíð nemenda heldur samfélagið allt.Greinin er önnur af fleirum um sama málefni.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun