Hugleiðingar um fjölda öryrkja á Íslandi Guðbjörg Ludvigsdóttir skrifar 10. september 2015 09:00 Formaður fjárlaganefndar, Vigdís Hauksdóttir, ræddi nýlega í fjölmiðlum um fjölda öryrkja á Íslandi. Í kjölfarið fór í gang umræða um orsakir og ýmsar ástæður taldar upp. Við sem vinnum við að hjálpa fólki að ná upp vinnugetu eftir veikindi og slys vitum að þessi mál eru mun flóknari en stjórnvöld gera sér grein fyrir. Vandinn verður ekki leystur í velferðarráðuneytinu einu og sér. Umræðan um starfsgetumat er góð og blessuð en vandamálið tengist ekki eingöngu einstaklingnum sem við á. Það geta flest allir unnið en vinnumarkaðurinn verður að vera tilbúinn til að taka á móti starfskrafti með skerta vinnugetu.Sveigjanleika vantar Ég tel að vandinn liggi að miklu leyti þar. Það ætti að vera þjóðfélagsleg skylda allra stærri fyrirtækja að taka á móti fólki og leyfa því að nýta starfskrafta sína. Mörg fyrirtæki standa sig mjög vel og sýna mikinn sveigjanleika og vilja allt fyrir sína starfsmenn gera en þau eru því miður alltof fá. Opinber fyrirtæki standa sig verst. Í flestum ríkisreknum fyrirtækjum er enginn sveigjanleiki og fáránlegar kröfur lagðar á fólk sem ekki er hægt að ætlast til að viðkomandi ráði við. Eftir áföll þarf fólk tíma til að komast aftur í sín fyrri störf og oft þarf að gera breytingar á starfinu. Ef viðkomandi var í vinnu og í góðu vinnusambandi þá gengur þetta oftast vel, nema hjá hinu opinbera. Fyrir einstakling sem var ekki í vinnu þá er mjög erfitt að finna vinnustaði sem eru tilbúnir að ráða til sín einstakling með skerta starfsgetu. Það er hægt að gera starfshæfnismat og finna út við hvað fólk ræður, en ef engin störf eru í boði hvað á þá að gera?Breyta þarf hugsunarhætti Aðgengi á Íslandi er mjög slæmt og það eitt og sér veldur örorku. Einstaklingur með skerta göngugetu eða í hjólastól getur unnið við alls konar störf, en ef viðkomandi kemst ekki inn á vinnustaðinn hvernig á hann þá að geta unnið? Til að fækka öryrkjum þarf að breyta hugsunarhætti í þjóðfélaginu og mæta fólki þar sem það er statt. Fyrirtæki verða að taka sig á og gefa fólki tækifæri til að sanna sig. Bæta þarf aðgengi nær alls staðar. Það er ekki öryrkjum að kenna að þeir geta ekki unnið, það er samfélaginu að kenna. Réttindamál eru letjandi og ég vona heitt og innilega að tekjutenging við örorku verði endurskoðuð og helst lögð af. Örorka er ruglingslegt hugtak og nær yfir alltof víðtæka hluti. Nær væri að kalla hlutina réttum nöfnum, þ.e. framfærsla annars vegar og hins vegar réttindi vegna læknisfræðilegrar örorku. Ástæðan fyrir því að margir eru öryrkjar er að samfélagið er eins og það er. Ég fagna því að umræðan skuli vera farin í gang og vonandi skilar það einhverju. Það er ekki nóg að vera með starfsendurhæfingu og alls konar möt ef ekkert tekur við. Ríkið verður að líta í eigin barm og endurskoða hvernig opinberar stofnanir sinna starfsfólki sínu. Er ekki betra að borga fólki laun og fá vinnuframlag í staðinn fyrir að fólkið fari á bætur? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Formaður fjárlaganefndar, Vigdís Hauksdóttir, ræddi nýlega í fjölmiðlum um fjölda öryrkja á Íslandi. Í kjölfarið fór í gang umræða um orsakir og ýmsar ástæður taldar upp. Við sem vinnum við að hjálpa fólki að ná upp vinnugetu eftir veikindi og slys vitum að þessi mál eru mun flóknari en stjórnvöld gera sér grein fyrir. Vandinn verður ekki leystur í velferðarráðuneytinu einu og sér. Umræðan um starfsgetumat er góð og blessuð en vandamálið tengist ekki eingöngu einstaklingnum sem við á. Það geta flest allir unnið en vinnumarkaðurinn verður að vera tilbúinn til að taka á móti starfskrafti með skerta vinnugetu.Sveigjanleika vantar Ég tel að vandinn liggi að miklu leyti þar. Það ætti að vera þjóðfélagsleg skylda allra stærri fyrirtækja að taka á móti fólki og leyfa því að nýta starfskrafta sína. Mörg fyrirtæki standa sig mjög vel og sýna mikinn sveigjanleika og vilja allt fyrir sína starfsmenn gera en þau eru því miður alltof fá. Opinber fyrirtæki standa sig verst. Í flestum ríkisreknum fyrirtækjum er enginn sveigjanleiki og fáránlegar kröfur lagðar á fólk sem ekki er hægt að ætlast til að viðkomandi ráði við. Eftir áföll þarf fólk tíma til að komast aftur í sín fyrri störf og oft þarf að gera breytingar á starfinu. Ef viðkomandi var í vinnu og í góðu vinnusambandi þá gengur þetta oftast vel, nema hjá hinu opinbera. Fyrir einstakling sem var ekki í vinnu þá er mjög erfitt að finna vinnustaði sem eru tilbúnir að ráða til sín einstakling með skerta starfsgetu. Það er hægt að gera starfshæfnismat og finna út við hvað fólk ræður, en ef engin störf eru í boði hvað á þá að gera?Breyta þarf hugsunarhætti Aðgengi á Íslandi er mjög slæmt og það eitt og sér veldur örorku. Einstaklingur með skerta göngugetu eða í hjólastól getur unnið við alls konar störf, en ef viðkomandi kemst ekki inn á vinnustaðinn hvernig á hann þá að geta unnið? Til að fækka öryrkjum þarf að breyta hugsunarhætti í þjóðfélaginu og mæta fólki þar sem það er statt. Fyrirtæki verða að taka sig á og gefa fólki tækifæri til að sanna sig. Bæta þarf aðgengi nær alls staðar. Það er ekki öryrkjum að kenna að þeir geta ekki unnið, það er samfélaginu að kenna. Réttindamál eru letjandi og ég vona heitt og innilega að tekjutenging við örorku verði endurskoðuð og helst lögð af. Örorka er ruglingslegt hugtak og nær yfir alltof víðtæka hluti. Nær væri að kalla hlutina réttum nöfnum, þ.e. framfærsla annars vegar og hins vegar réttindi vegna læknisfræðilegrar örorku. Ástæðan fyrir því að margir eru öryrkjar er að samfélagið er eins og það er. Ég fagna því að umræðan skuli vera farin í gang og vonandi skilar það einhverju. Það er ekki nóg að vera með starfsendurhæfingu og alls konar möt ef ekkert tekur við. Ríkið verður að líta í eigin barm og endurskoða hvernig opinberar stofnanir sinna starfsfólki sínu. Er ekki betra að borga fólki laun og fá vinnuframlag í staðinn fyrir að fólkið fari á bætur?
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun