Samkvæmt tölum Barnaverndarstofu fóru 144 börn ungir 18 ára aldri í meðferð í fyrra við tilfinningavanda og fíkniefnaneyslu. Þessar tölur ná þó hvorki til barna sem eru í vanda en ekki komin á meðferðarstig né til þeirra sem hafa reynt meðferðir árángurslaust og nýta sér ekki lengur nein úrræði. Þá er lítið sem ekkert um vímuefnameðferð, sérstaklega fyrir börn.
Viðtal við móður og ömmu 22 ára konu sem tók eigið líf fyrr í mánuðinum eftir áralanga baráttu við eiturlyf hefur vakið mikla athygli.
Einn stofnandi Olnbogabarna, samtaka aðstandenda ungmenna með áhættuhegðun, sagði í fréttum Stöðvar tvö í gær að meðferðarstöðum hefði fækkað mikið á undanförnum árum og að Barna og unglingageðdeild Landspítalans, BUGL, taki ekki við börnum sem eru með geðraskanir og í vímuefnaneyslu.
Hafnað ef fíknivandinn er stærri
Yfirlæknir göngudeildar BUGL, Guðrún Bryndís Guðmundsdóttir segir að tekið sé á móti mörgum börnum sem hafa neytt fíkniefna. „Við lítum til okkar sérhæfða hlutverks fyrir börn og unglinga með geðraskanir og þau sem eru í erfiðari vanda. Þau eru mörg hér sem eiga við vímuefnavanda að stríða. Ef við höfnum tilvísunum er það vegna þess að við teljum að geðrænn vandi sé ekki það alvarlegur og fíkniefnivandinn skyggi frekar á hann og vímuefnameðferð eigi frekar við,“ sagði Guðrún Bryndís í fréttum Stöðvar tvö í kvöld.
„Þá eru þau bara úti á götu“
Vísbendingar eru um meiri vanlíðan barna eftir efnahagshrun og til dæmis frá árinu 2009 jókst kvíði stúlkna hér í Breiðholtsskóla úr sjö prósentum í rúm 26 prósent árið 2012. Þörfin er mikil á að greina vandann eins fljótt og hægt er og skólar þurfa að taka þátt í því segja margir sem vinna í málaflokknum. Þórður Kristjánsson, skólastjóri Seljaskóla er einn skólastjóra í Breiðholti og Árbæ sem hafa unnið að því að finna leiðir svo hægt sé að ná til barna í áhættuhópi áður en þau verða miklir fíklar.
„Við erum ekkert að standa okkur. Börnin sem eru komin í neyslu er gjarnan vísað úr skóla,sum þeirra eru hugsanlega komin í sölu líka. En þá eru þau bara úti á götunni. Það er það sem er hryggilegast við þetta skólakerfi okkar að þarna er bara gat. Síðan tekur við bið eftir einhvers konar úrræði og guð má vita hvað gerist á meðan,“ sagði Þórður í samtali við Stöð tvö í kvöld.
Alltaf að koma upp
Kostnaður Barnaverndarstofu vegna meðferðarheimila og annars sem tengist vanda þessa barna má gróflega taka saman í 500 milljónir króna á ári. En sjö ára þróunarvinna skólastjóra í Breiðholti og Árbæ hefur undanfarið vakið athygli og nefnist stundum „Breiðholtsmódelið“ en það hefur ekki fengist fjármagnað.
Með þeirri aðferð mætti taka á vandanum með betri hætti, segir Þórður sem segir hafa fylgst með mörgum börnum í þessari stöðu, bæði sem skólastjóri og af kollegum sínum. „Þetta er því miður alltaf að koma upp.“
