Boðar nefnd til að vinna úr og "leiðrétta" skýrslu um ÍLS Þorbjörn Þórðarson skrifar 10. júlí 2013 19:00 Forsætisráðherra segir að skipuð verði nefnd til að bregðast við skýrslu um Íbúðalánasjóð og meta framtíð húsnæðismála. Nefndin fær ekki aðeins það verkefni að vinna úr skýrslunni heldur einnig leiðrétta villur sem eru í henni. Forsætisráðherra hefur ýmsar athugasemdir við efni skýrslunnar og telur framsetninguna gagnrýniverða. Forsætisráðherra hefur notað síðustu daga til að kynna sér rannsóknarskýrslu Alþingis um málefni Íbúðalánasjóðs. „Framsetningin kom mér svolítið á óvart. Meðal annars með hvaða hætti menn áætluðu tap. Tóku reyndar fram ítrekað í skýrslunni að þetta væru tölur sem byggðu á lauslegum áætlunum og mætti ekki taka of hátíðlega. En bilið þarna, t.d að einn liðurinn skuli vera 0-103 milljarðar er býsna breitt. Annars staðar 32-170 milljarðar. Svo hefur reyndar Íbúðalánasjóður sjálfur farið ágætlega yfir þetta og gert grein fyrir mati sjóðsins á raunverulegu tapi,“ segir Sigmundur Davíð. Forsætisráðherra er ekki sá fyrsti sem gerir athugasemd við tölu um heildartap sjóðsins, 270 milljarða króna, en í raun er um varfærið mat af hálfu nefndarinnar að ræða. Nefndin er að segja að slíkt tap geti raungerst, en fullyrðir hvergi að talan sé meitluð í stein. Þá hafa málsmetandi menn talið að tap skattgreiðenda vegna Íbúðalánasjóðs geti orðið enn hærra þegar uppi er staðið. Yngvi Örn Kristinsson hagfræðingur heldur því t.d fram í nýjasta þætti Klinksins að tapið geti orðið enn meira en 270 milljarðar króna. Velta má fyrir sér, í ljósi útlánataps almennt hjá sjóðnum, hvort betra sé að beita varfærnu mati og hafa töluna heldur hærri, en þetta er matsatriði. Í skýrslu rannsóknarnefndarinnar kemur fram að sú ákvörðun að breyta útlánum og fjármögnun Íbúðalánasjóðs árið 2004 með niðurlagningu húsbréfakerfisins og hækkun veðhlutfalla almennra lána sjóðsins úr 65 prósentum í 90 prósent hafi verið „vegferð sem endaði illa og verið þjóðinni dýrkeypt.“ Sigmundur Davíð segir þetta órökstutt í skýrslunni.„Kannski einhverjir stúdentar“ „Það eru ekki færð rök fyrir því hvernig þessi svokölluðu 90 prósenta lán hafi valdið þessari þenslu enda eru slík rök ekki til staðar. Þetta voru ekki eiginleg 90 prósenta lán, nema örfá, vegna þess að það voru skilyrði sem giltu varðandi brunabótamat og hámarksupphæðir. Þetta fór held ég mest í 15 milljónir (lánveiting innsk. blm). Það voru kannski einhverjir stúdentar sem voru að kaupa sína fyrstu íbúð, fáeinir hér á höfuðborgarsvæðinu sem tóku eiginleg 90 prósenta lán hjá Íbúðalánasjóði en þeir settu ekki fasteignamarkaðinn eða efnahagslífið á hliðina,“ segir Sigmundur Davíð.Hver telur þú að sé mikilvægasti lærdómurinn sem við getum dregið af niðurstöðum skýrsluhöfunda? „Núna þegar það liggur fyrir að það verði farið í gegnum húsnæðiskerfið á Íslandi og byggt upp nýtt kerfi þá er mjög æskilegt að þessi skýrsla nýtist til að kanna hvað megi læra af fortíðinni. Þess vegna er rétt að setja hóp manna í að fara í gegnum þessa skýrslu, rétt eins og sérstök nefnd vann úr rannsóknarskýrslu Alþingis um bankana, til þess að kanna hvaða lærdóm megi draga af þessu og þá gefst um leið tækifæri til þess að leiðrétta hugsanlega villur,“ segir Sigmundur Davíð. Nefndin mun semsagt einnig fá það verkefni að leiðrétta villur í skýrslunni um Íbúðalánasjóð.Tvær villur leiðréttar opinberlega Þess skal þó getið að enn sem komið er hefur aðeins verið bent á tvær augljósar villur í skýrslunni. Þar er annars vegar um að ræða einhliða frásögn þingmannsins fyrrverandi Þórs Saari um margra ára gamalt samtal sitt við látinn mann, Eirík Guðnason fyrrverandi seðlabankastjóra, en hún var kveðin í kútinn af Seðlabankanum. Og hins vegar staðhæfingu um að starf kynningarstjóra Íbúðalánasjóðs hafi ekki verið auglýst á sínum tíma, en það var sannarlega auglýst. Þessar villur hafa hins vegar gefið gagnrýnendum skýrslunnar mikið fóður til að brjóta niður trúverðugleika hennar, eðli málsins samkvæmt. Þar fara þeir fremstir í flokki sem mest eru gagnrýndir. Mest lesið Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Innlent Vændiskaupendur séu oftast fjölskyldufeður á leið til vinnu eða fundar Innlent „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ Innlent Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Innlent Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Innlent Velti bílnum við Fjarðarhraun Innlent Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss Innlent Lögregla rannsakar slys í sundlauginni í Stykkishólmi Innlent Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Innlent Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Innlent Fleiri fréttir Sögulegur dagur á Alþingi og vændi í Airbnb-íbúðum Árekstur bíls og vespu á Hafnarfjarðarvegi Sögulegur dagur á Alþingi: Lýðræðisákvæði eða kjarnorkusprengja? Varðskipið Þór heldur heim frá Noregi í næstu viku Frumvarpið komið yfir erfiðasta hjallann en gæti átt nóg eftir Einn handtekinn í mansalsrannsókn lögreglunnar Vændiskaupendur séu oftast fjölskyldufeður á leið til vinnu eða fundar Lögregla rannsakar slys í sundlauginni í Stykkishólmi Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ „Hræðilegar fréttir fyrir lýðræðið á Íslandi“ Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Dramatík á Alþingi og bílastæðablús hjá World Class Velti bílnum við Fjarðarhraun Flytja hluta starfsemi SAk vegna myglu Sjá ekki fyrir endann á umfangsmikilli rannsókn á fíkniefnaframleiðslu „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð „Eftir þetta hvassviðri í þinginu í gær heldur lífið áfram“ Tekjur af laxveiði í Borgarfirði eru vel yfir 50% af tekjum landbúnaðar á svæðinu Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Halda áfram að ræða veiðigjöldin Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Draga Dettifoss til Reykjavíkur Sleginn í andlitið með hnúajárni Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Þingfundi frestað: Stjórnarandstaðan lagði fram „aðeins mýkri“ tillögu „Það er þarna sem rússneskir kafbátar fara í gegn“ Sjá meira
Forsætisráðherra segir að skipuð verði nefnd til að bregðast við skýrslu um Íbúðalánasjóð og meta framtíð húsnæðismála. Nefndin fær ekki aðeins það verkefni að vinna úr skýrslunni heldur einnig leiðrétta villur sem eru í henni. Forsætisráðherra hefur ýmsar athugasemdir við efni skýrslunnar og telur framsetninguna gagnrýniverða. Forsætisráðherra hefur notað síðustu daga til að kynna sér rannsóknarskýrslu Alþingis um málefni Íbúðalánasjóðs. „Framsetningin kom mér svolítið á óvart. Meðal annars með hvaða hætti menn áætluðu tap. Tóku reyndar fram ítrekað í skýrslunni að þetta væru tölur sem byggðu á lauslegum áætlunum og mætti ekki taka of hátíðlega. En bilið þarna, t.d að einn liðurinn skuli vera 0-103 milljarðar er býsna breitt. Annars staðar 32-170 milljarðar. Svo hefur reyndar Íbúðalánasjóður sjálfur farið ágætlega yfir þetta og gert grein fyrir mati sjóðsins á raunverulegu tapi,“ segir Sigmundur Davíð. Forsætisráðherra er ekki sá fyrsti sem gerir athugasemd við tölu um heildartap sjóðsins, 270 milljarða króna, en í raun er um varfærið mat af hálfu nefndarinnar að ræða. Nefndin er að segja að slíkt tap geti raungerst, en fullyrðir hvergi að talan sé meitluð í stein. Þá hafa málsmetandi menn talið að tap skattgreiðenda vegna Íbúðalánasjóðs geti orðið enn hærra þegar uppi er staðið. Yngvi Örn Kristinsson hagfræðingur heldur því t.d fram í nýjasta þætti Klinksins að tapið geti orðið enn meira en 270 milljarðar króna. Velta má fyrir sér, í ljósi útlánataps almennt hjá sjóðnum, hvort betra sé að beita varfærnu mati og hafa töluna heldur hærri, en þetta er matsatriði. Í skýrslu rannsóknarnefndarinnar kemur fram að sú ákvörðun að breyta útlánum og fjármögnun Íbúðalánasjóðs árið 2004 með niðurlagningu húsbréfakerfisins og hækkun veðhlutfalla almennra lána sjóðsins úr 65 prósentum í 90 prósent hafi verið „vegferð sem endaði illa og verið þjóðinni dýrkeypt.“ Sigmundur Davíð segir þetta órökstutt í skýrslunni.„Kannski einhverjir stúdentar“ „Það eru ekki færð rök fyrir því hvernig þessi svokölluðu 90 prósenta lán hafi valdið þessari þenslu enda eru slík rök ekki til staðar. Þetta voru ekki eiginleg 90 prósenta lán, nema örfá, vegna þess að það voru skilyrði sem giltu varðandi brunabótamat og hámarksupphæðir. Þetta fór held ég mest í 15 milljónir (lánveiting innsk. blm). Það voru kannski einhverjir stúdentar sem voru að kaupa sína fyrstu íbúð, fáeinir hér á höfuðborgarsvæðinu sem tóku eiginleg 90 prósenta lán hjá Íbúðalánasjóði en þeir settu ekki fasteignamarkaðinn eða efnahagslífið á hliðina,“ segir Sigmundur Davíð.Hver telur þú að sé mikilvægasti lærdómurinn sem við getum dregið af niðurstöðum skýrsluhöfunda? „Núna þegar það liggur fyrir að það verði farið í gegnum húsnæðiskerfið á Íslandi og byggt upp nýtt kerfi þá er mjög æskilegt að þessi skýrsla nýtist til að kanna hvað megi læra af fortíðinni. Þess vegna er rétt að setja hóp manna í að fara í gegnum þessa skýrslu, rétt eins og sérstök nefnd vann úr rannsóknarskýrslu Alþingis um bankana, til þess að kanna hvaða lærdóm megi draga af þessu og þá gefst um leið tækifæri til þess að leiðrétta hugsanlega villur,“ segir Sigmundur Davíð. Nefndin mun semsagt einnig fá það verkefni að leiðrétta villur í skýrslunni um Íbúðalánasjóð.Tvær villur leiðréttar opinberlega Þess skal þó getið að enn sem komið er hefur aðeins verið bent á tvær augljósar villur í skýrslunni. Þar er annars vegar um að ræða einhliða frásögn þingmannsins fyrrverandi Þórs Saari um margra ára gamalt samtal sitt við látinn mann, Eirík Guðnason fyrrverandi seðlabankastjóra, en hún var kveðin í kútinn af Seðlabankanum. Og hins vegar staðhæfingu um að starf kynningarstjóra Íbúðalánasjóðs hafi ekki verið auglýst á sínum tíma, en það var sannarlega auglýst. Þessar villur hafa hins vegar gefið gagnrýnendum skýrslunnar mikið fóður til að brjóta niður trúverðugleika hennar, eðli málsins samkvæmt. Þar fara þeir fremstir í flokki sem mest eru gagnrýndir.
Mest lesið Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Innlent Vændiskaupendur séu oftast fjölskyldufeður á leið til vinnu eða fundar Innlent „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ Innlent Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Innlent Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Innlent Velti bílnum við Fjarðarhraun Innlent Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss Innlent Lögregla rannsakar slys í sundlauginni í Stykkishólmi Innlent Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Innlent Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Innlent Fleiri fréttir Sögulegur dagur á Alþingi og vændi í Airbnb-íbúðum Árekstur bíls og vespu á Hafnarfjarðarvegi Sögulegur dagur á Alþingi: Lýðræðisákvæði eða kjarnorkusprengja? Varðskipið Þór heldur heim frá Noregi í næstu viku Frumvarpið komið yfir erfiðasta hjallann en gæti átt nóg eftir Einn handtekinn í mansalsrannsókn lögreglunnar Vændiskaupendur séu oftast fjölskyldufeður á leið til vinnu eða fundar Lögregla rannsakar slys í sundlauginni í Stykkishólmi Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ „Hræðilegar fréttir fyrir lýðræðið á Íslandi“ Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Dramatík á Alþingi og bílastæðablús hjá World Class Velti bílnum við Fjarðarhraun Flytja hluta starfsemi SAk vegna myglu Sjá ekki fyrir endann á umfangsmikilli rannsókn á fíkniefnaframleiðslu „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð „Eftir þetta hvassviðri í þinginu í gær heldur lífið áfram“ Tekjur af laxveiði í Borgarfirði eru vel yfir 50% af tekjum landbúnaðar á svæðinu Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Halda áfram að ræða veiðigjöldin Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Draga Dettifoss til Reykjavíkur Sleginn í andlitið með hnúajárni Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Þingfundi frestað: Stjórnarandstaðan lagði fram „aðeins mýkri“ tillögu „Það er þarna sem rússneskir kafbátar fara í gegn“ Sjá meira