Um ábyrgð lækna Elías Sæbjörn Eyþórsson skrifar 11. október 2013 06:00 Í Kastljósi þann 24. september sl. ræddi Jóhannes Kr. Kristjánsson við Fjólu Dögg Sigurðardóttur, formann Félags læknanema, og Ásdísi Örnu Björnsdóttur, formann sviðsráðs Heilbrigðisvísindasviðs Háskóla Íslands, um könnun sem var lögð fyrir nemendur í heilbrigðistengdum greinum við Háskóla Íslands. Í stuttu máli var niðurstaða hennar að fæstir nemar gátu hugsað sér að vinna á Landspítalanum að loknu námi við núverandi aðstæður. Viðtalið var upplýsandi og ég hvet þig lesandi til að nálgast það á vef Ríkisútvarpsins. Jóhannes stóð sig ágætlega. Hann spurði viðmælendur sína til skiptis og dró fram þær upplýsingar sem þurfti. Þegar leið á viðtalið varpaði Jóhannes hins vegar fram þeirri spurningu hvort læknum bæri ekki siðferðisleg skylda til að starfa á Íslandi þar sem námið þeirra væri kostað af skattgreiðendum. Þessari skoðun er nær undantekningalaust skotið inn í umræðuna í hvert sinn sem kjaramál lækna eru rædd. Við nánari athugun er hún í besta falli vanhugsuð og má ekki standa óátalin. Á Íslandi er menntun niðurgreidd af ríkinu. Þjóðfélagið hefur tekið þá ákvörðun að það sé eftirsóknarvert að tryggja rétt allra til náms óháð fjárhag. Þetta samrýmist stefnu þeirra landa sem við viljum helst bera okkur saman við og er að mínu viti skynsamlegt. Hægt er að hafa skoðun á þessari stefnu en það er önnur umræða út af fyrir sig. Niðurgreiðslan gildir ekki bara um læknisfræði, heldur allar fræðigreinar sem hægt er að nema. Samt sem áður heyrist aldrei sagt um veðurfræðinga, myndlistarfólk eða viðskiptafræðinga að þeim beri siðferðisleg skylda til að starfa á Íslandi eftir útskrift. Enda væri það bersýnilega fáránlegt.Rót vandans Nú hugsar þú kæri lesandi: „En Elías, læknanemar kosta meira en aðrir nemar!“ Segir hver? Þrátt fyrir mikla leit finn ég hvergi útreiknaðan meðalkostnað á nemanda eftir námsleiðum. Jafnvel ef þær upplýsingar eru til og læknanemar kosta meira en aðrir þá finnst mér ekki að það séu rök til stuðnings átthagafjötrum. Er einhver hámarksupphæð sem nemi má kosta til þess að hann eigi rétt á að flytja til útlanda í framtíðinni? Ímyndum okkur að lækni bæri að starfa þar sem skattgreiðendur hafa kostað nám hans. Flestir læknar sérhæfa sig í undirgreinum læknisfræðinnar. Þetta framhaldsnám er ekki í boði á Íslandi í flestum sérgreinum og læknar sækja sér það nám erlendis. Íslenskir skattgreiðendur borga ekkert með því námi. Það gera erlendir skattgreiðendur hins vegar. Hvar eiga þá læknar að starfa? Hvor siðferðislega skyldan vegur þyngra? Er það bundið við krónutölu? Ég fellst á það að þessi skoðun er sjaldan úthugsuð. Henni er hent fram í örvæntingu af fólki sem sér hættuna á atgervisflótta lækna en sér engar lausnir á því erfiða vandamáli. Ég þykist ekki vita hvernig má leysa vanda heilbrigðiskerfisins. En það gagnast engum að varpa ábyrgðinni á lækna sem telja sig ekki geta starfað við þær aðstæður sem þeim eru boðnar. Það þarf að taka á rót vandans, ekki á afleiðingunum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Sjá meira
Í Kastljósi þann 24. september sl. ræddi Jóhannes Kr. Kristjánsson við Fjólu Dögg Sigurðardóttur, formann Félags læknanema, og Ásdísi Örnu Björnsdóttur, formann sviðsráðs Heilbrigðisvísindasviðs Háskóla Íslands, um könnun sem var lögð fyrir nemendur í heilbrigðistengdum greinum við Háskóla Íslands. Í stuttu máli var niðurstaða hennar að fæstir nemar gátu hugsað sér að vinna á Landspítalanum að loknu námi við núverandi aðstæður. Viðtalið var upplýsandi og ég hvet þig lesandi til að nálgast það á vef Ríkisútvarpsins. Jóhannes stóð sig ágætlega. Hann spurði viðmælendur sína til skiptis og dró fram þær upplýsingar sem þurfti. Þegar leið á viðtalið varpaði Jóhannes hins vegar fram þeirri spurningu hvort læknum bæri ekki siðferðisleg skylda til að starfa á Íslandi þar sem námið þeirra væri kostað af skattgreiðendum. Þessari skoðun er nær undantekningalaust skotið inn í umræðuna í hvert sinn sem kjaramál lækna eru rædd. Við nánari athugun er hún í besta falli vanhugsuð og má ekki standa óátalin. Á Íslandi er menntun niðurgreidd af ríkinu. Þjóðfélagið hefur tekið þá ákvörðun að það sé eftirsóknarvert að tryggja rétt allra til náms óháð fjárhag. Þetta samrýmist stefnu þeirra landa sem við viljum helst bera okkur saman við og er að mínu viti skynsamlegt. Hægt er að hafa skoðun á þessari stefnu en það er önnur umræða út af fyrir sig. Niðurgreiðslan gildir ekki bara um læknisfræði, heldur allar fræðigreinar sem hægt er að nema. Samt sem áður heyrist aldrei sagt um veðurfræðinga, myndlistarfólk eða viðskiptafræðinga að þeim beri siðferðisleg skylda til að starfa á Íslandi eftir útskrift. Enda væri það bersýnilega fáránlegt.Rót vandans Nú hugsar þú kæri lesandi: „En Elías, læknanemar kosta meira en aðrir nemar!“ Segir hver? Þrátt fyrir mikla leit finn ég hvergi útreiknaðan meðalkostnað á nemanda eftir námsleiðum. Jafnvel ef þær upplýsingar eru til og læknanemar kosta meira en aðrir þá finnst mér ekki að það séu rök til stuðnings átthagafjötrum. Er einhver hámarksupphæð sem nemi má kosta til þess að hann eigi rétt á að flytja til útlanda í framtíðinni? Ímyndum okkur að lækni bæri að starfa þar sem skattgreiðendur hafa kostað nám hans. Flestir læknar sérhæfa sig í undirgreinum læknisfræðinnar. Þetta framhaldsnám er ekki í boði á Íslandi í flestum sérgreinum og læknar sækja sér það nám erlendis. Íslenskir skattgreiðendur borga ekkert með því námi. Það gera erlendir skattgreiðendur hins vegar. Hvar eiga þá læknar að starfa? Hvor siðferðislega skyldan vegur þyngra? Er það bundið við krónutölu? Ég fellst á það að þessi skoðun er sjaldan úthugsuð. Henni er hent fram í örvæntingu af fólki sem sér hættuna á atgervisflótta lækna en sér engar lausnir á því erfiða vandamáli. Ég þykist ekki vita hvernig má leysa vanda heilbrigðiskerfisins. En það gagnast engum að varpa ábyrgðinni á lækna sem telja sig ekki geta starfað við þær aðstæður sem þeim eru boðnar. Það þarf að taka á rót vandans, ekki á afleiðingunum.
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun