Sátt um auðlindaákvæði fjarlæg 15. mars 2007 06:45 Kristrún heimisdóttir Segir starfslag stjórnarflokkanna ekki til fyrirmyndar. Sérnefnd um stjórnarskrármál hefur frumvarp Geirs H. Haarde forsætisráðherra til skoðunar, sem kveður á um að náttúruauðlindir landsins skuli vera í þjóðareign. Er frumvarpið merkingarlaust? Eiga pólitískar yfirlýsingar heima í stjórnarskrá? Þessar spurningar voru meðal þeirra sem ræddar voru á fundi í Háskólanum í Reykjavík í gær. „Lagalega gengur það ekki upp að villt og vörslulaus dýr, þar á meðal fiskar, séu undirorpin einhvers konar einstaklingseignarrétti (eða sameignarrétti). Til að eignast villt dýr verður maður fyrst að veiða það. „Sameign þjóðarinnar" eða „þjóðareign" á nytjastofnum getur af þessum sökum ekki vísað til „eignar", hvorki eignar einstaklinga né ríkisins [...] Með stjórnarskrárákvæði um „sameign þjóðarinnar" eða „þjóðareign" er boltinn gefinn upp fyrir ágreining og illdeilur, enda getur hver sem er gefið hugtökum sem þessum merkingu af pólitískri vild." Svo segir í grein Skúla Magnússonar héraðsdómara, Auglýst eftir efnislegu inntaki!, sem birtist í Fréttablaðinu 7. mars. Þar færði hann fyrir því rök, í stuttu máli, að auðlindaákvæði sem ríkisstjórnarflokkarnir stefna að því að setja í stjórnarskrána, sé merkingarlaust og til þess fallið að skapa réttaróvissu sem sé óheppileg. „Hefði verið hægt að ná fram sama tilgangi með frumvarpinu, sem stjórnarflokkarnir vildu ná fram, með því að komast undan því að nota hugtakið þjóðareign?" spurði Guðrún Gauksdóttir dósent í inngangserindi sínu á fundinum í gær.Pólitísk stefnuyfirlýsing„Þetta er fyrst og fremst pólitísk stefnuyfirlýsing," sagði Bjarni Benediktsson, þingmaður Sjálfstæðisflokks og einn nefndarmanna í sérnefnd um stjórnarskrármál, í framsöguerindi sínu í gær. „Það er hlutverk þingsins að reyna að lágmarka alla réttaróvissu í tengslum við breytingar á stjórnarskránni, og útrýma henni ef hægt er. Það er að mörgu að hyggja í þessu máli og ég útiloka ekki að frumvarpið taki breytingum áður en það verður samþykkt," sagði Bjarni enn fremur. Hann sagði kjarnann í frumvarpinu vera pólitíska yfirlýsingu um „áréttingu á fullveldisrétti" yfir auðlindum landsins.„Pólitískar yfirlýsingar eiga ekkert erindi í stjórnarskrá," sagði Kristrún Heimisdóttir, fulltrúi Samfylkingarinnar í stjórnarskrárnefnd, í erindi sínu. Hún lagði áherslu á að Samfylkingin styddi tillögur sem fram hefðu komið í starfi auðlindanefndar árið 2000 en í starfi þeirrar nefndar kom fram sú stefna að stjórnarskrárfesta þjóðareign á auðlindum og taka upp gjaldtöku fyrir nýtingu, svokallað auðlindagjald.Hún sagðist enn fremur líta svo á að hugtakinu þjóðareign væri gefið efnismeira inntak í tillögum auðlindanefndar heldur en í því frumvarpi sem nú væri til umræðu.„Ég hef ekkert á móti orðinu þjóðareign," sagði Ögmundur Jónasson á fundinum en hann talaði fyrir því að meginreglan ætti að vera sú að auðlindir landsins yrðu nýttar almenningi til hagsbóta, en ekki aðeins örfáum útvöldum. „Það er réttmæt leið og skynsamleg," sagði Ögmundur.Auðlind – nýjar tillögurÝsu og karfa landað Deilt er um hvort hugtakið þjóðareign hafi einhverja merkingu og þá hvort fiskurinn í sjónum geti einhvern tímann orðið í eigu þjóðarinnar.Fréttablaðið/VilhelmEnginn forsögumanna á fundinum gerði hugtakið auðlind að umtalsefni en það þarfnast þó, að mati margra, jafn djúprar lögfræðilegrar umræðu og önnur hugtök sem koma fyrir í auðlindafrumvarpi ríkisstjórnarflokkanna. Bjarni greindi frá því á fundinum að fram hefði komið hugmynd í nefndarstarfi sérnefndarinnar að fella út orðið þjóðareign.„Nú þegar hefur komið fram hugmynd um að fella út þjóðareignarhugtakið og láta þá eftir standa að náttúruauðlindir landsins eigi að nýta landsmönnum til hagsældar."Ómögulegt starfslagBjarni var ófeiminn við að gagnrýna málsmeðferðina á frumvarpinu og sagði frumvarpið sem nú væri til umræðu málamiðlun. „Heppilegast hefði verið að fjalla um þessi málefni fram og til baka í stjórnarskrárnefndinni og vinna að málinu eftir eðlilegum starfsaðferðum. En málin þróuðust með þessum hætti og það er okkar að vinna hratt og faglega að þessum málum. Það er, eins og ég hef áður sagt, ómöguleg staðreynd að að málinu sé unnið við þessar aðstæður." Kristrún bætti þá við: „Það er ánægjulegt að heyra Bjarna tala um það hreinskilnislega hversu ófaglegt það er af stjórnarflokkunum að kynna þetta frumvarp um stjórnarskrárbreytingu, sem krefst margfalt meiri umræðu en útlit er fyrir að það fái, svo skömmu fyrir þinglok." Langt í land ennÞverpólitísk sátt um frumvarpið er fjarlæg sé mið tekið af þeim sjónarmiðum sem viðraðar voru á fundinum í gær, og ræddar hafa verið á Alþingi síðustu daga. Enn er deilt um merkingu grunnhugtaka í lagatexta, raunverulega þýðingu frumvarpsins og síðast en ekki síst hvort þörf sé fyrir að stjórnarskrárbinda ætlaðar meiningar frumvarpsins. Mest lesið Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Innlent Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Innlent Hlýnar um helgina Veður Pilturinn er fundinn Innlent Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Innlent Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Innlent Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja Innlent Vill hefna vinar síns Bolsonaro með 50 prósenta tollum á Brasilíu Erlent Fleiri fréttir Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Pilturinn er fundinn „Skýr vísbending um að gera þurfi betur í málefnum erlendra barna“ Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja „Það er engin ástæða til að gefast upp“ Reiðarslag fyrir Landsvirkjun, kjarnorkukafbátur og heimsfræg íslensk kisa „Í næstu umferð fara hlutirnir í gegn“ Tilkynnt um buxnalausan mann og stolinn pizzaofn „Það er enginn svartur listi hjá okkur“ Davíð hafi lagt Golíat Hlaup er hafið úr Mýrdalsjökli Ökumaður bifhjólsins látinn Dettifoss vélarvana úti á ballarhafi Flugvél snúið við vegna bilunar „Enn ein viðurkenning að það má brjóta á fötluðu fólki“ Ógeðsleg aðkoma að íbúðinni eftir Airbnb-gesti Óska eftir vitnum: Missti stjórn og hafnaði á vegriði Bíða niðurstaðna um magakveisuna á Laugarvatni Dómurinn vonbrigði en virkjunin ekki út úr myndinni Kona á fimmtugsaldri í haldi vegna hnífstunguárásar „Nú verður að hafa hraðar hendur“ Hvammsvirkjun í uppnámi og ókyrrð hjá Play Hæstiréttur hafnar Hvammsvirkjun Inga Sæland með galsa á þingi í nótt „Orðaskiftismetið tikið“ Bifhjólamaðurinn „mikið slasaður“ Sjá meira
Sérnefnd um stjórnarskrármál hefur frumvarp Geirs H. Haarde forsætisráðherra til skoðunar, sem kveður á um að náttúruauðlindir landsins skuli vera í þjóðareign. Er frumvarpið merkingarlaust? Eiga pólitískar yfirlýsingar heima í stjórnarskrá? Þessar spurningar voru meðal þeirra sem ræddar voru á fundi í Háskólanum í Reykjavík í gær. „Lagalega gengur það ekki upp að villt og vörslulaus dýr, þar á meðal fiskar, séu undirorpin einhvers konar einstaklingseignarrétti (eða sameignarrétti). Til að eignast villt dýr verður maður fyrst að veiða það. „Sameign þjóðarinnar" eða „þjóðareign" á nytjastofnum getur af þessum sökum ekki vísað til „eignar", hvorki eignar einstaklinga né ríkisins [...] Með stjórnarskrárákvæði um „sameign þjóðarinnar" eða „þjóðareign" er boltinn gefinn upp fyrir ágreining og illdeilur, enda getur hver sem er gefið hugtökum sem þessum merkingu af pólitískri vild." Svo segir í grein Skúla Magnússonar héraðsdómara, Auglýst eftir efnislegu inntaki!, sem birtist í Fréttablaðinu 7. mars. Þar færði hann fyrir því rök, í stuttu máli, að auðlindaákvæði sem ríkisstjórnarflokkarnir stefna að því að setja í stjórnarskrána, sé merkingarlaust og til þess fallið að skapa réttaróvissu sem sé óheppileg. „Hefði verið hægt að ná fram sama tilgangi með frumvarpinu, sem stjórnarflokkarnir vildu ná fram, með því að komast undan því að nota hugtakið þjóðareign?" spurði Guðrún Gauksdóttir dósent í inngangserindi sínu á fundinum í gær.Pólitísk stefnuyfirlýsing„Þetta er fyrst og fremst pólitísk stefnuyfirlýsing," sagði Bjarni Benediktsson, þingmaður Sjálfstæðisflokks og einn nefndarmanna í sérnefnd um stjórnarskrármál, í framsöguerindi sínu í gær. „Það er hlutverk þingsins að reyna að lágmarka alla réttaróvissu í tengslum við breytingar á stjórnarskránni, og útrýma henni ef hægt er. Það er að mörgu að hyggja í þessu máli og ég útiloka ekki að frumvarpið taki breytingum áður en það verður samþykkt," sagði Bjarni enn fremur. Hann sagði kjarnann í frumvarpinu vera pólitíska yfirlýsingu um „áréttingu á fullveldisrétti" yfir auðlindum landsins.„Pólitískar yfirlýsingar eiga ekkert erindi í stjórnarskrá," sagði Kristrún Heimisdóttir, fulltrúi Samfylkingarinnar í stjórnarskrárnefnd, í erindi sínu. Hún lagði áherslu á að Samfylkingin styddi tillögur sem fram hefðu komið í starfi auðlindanefndar árið 2000 en í starfi þeirrar nefndar kom fram sú stefna að stjórnarskrárfesta þjóðareign á auðlindum og taka upp gjaldtöku fyrir nýtingu, svokallað auðlindagjald.Hún sagðist enn fremur líta svo á að hugtakinu þjóðareign væri gefið efnismeira inntak í tillögum auðlindanefndar heldur en í því frumvarpi sem nú væri til umræðu.„Ég hef ekkert á móti orðinu þjóðareign," sagði Ögmundur Jónasson á fundinum en hann talaði fyrir því að meginreglan ætti að vera sú að auðlindir landsins yrðu nýttar almenningi til hagsbóta, en ekki aðeins örfáum útvöldum. „Það er réttmæt leið og skynsamleg," sagði Ögmundur.Auðlind – nýjar tillögurÝsu og karfa landað Deilt er um hvort hugtakið þjóðareign hafi einhverja merkingu og þá hvort fiskurinn í sjónum geti einhvern tímann orðið í eigu þjóðarinnar.Fréttablaðið/VilhelmEnginn forsögumanna á fundinum gerði hugtakið auðlind að umtalsefni en það þarfnast þó, að mati margra, jafn djúprar lögfræðilegrar umræðu og önnur hugtök sem koma fyrir í auðlindafrumvarpi ríkisstjórnarflokkanna. Bjarni greindi frá því á fundinum að fram hefði komið hugmynd í nefndarstarfi sérnefndarinnar að fella út orðið þjóðareign.„Nú þegar hefur komið fram hugmynd um að fella út þjóðareignarhugtakið og láta þá eftir standa að náttúruauðlindir landsins eigi að nýta landsmönnum til hagsældar."Ómögulegt starfslagBjarni var ófeiminn við að gagnrýna málsmeðferðina á frumvarpinu og sagði frumvarpið sem nú væri til umræðu málamiðlun. „Heppilegast hefði verið að fjalla um þessi málefni fram og til baka í stjórnarskrárnefndinni og vinna að málinu eftir eðlilegum starfsaðferðum. En málin þróuðust með þessum hætti og það er okkar að vinna hratt og faglega að þessum málum. Það er, eins og ég hef áður sagt, ómöguleg staðreynd að að málinu sé unnið við þessar aðstæður." Kristrún bætti þá við: „Það er ánægjulegt að heyra Bjarna tala um það hreinskilnislega hversu ófaglegt það er af stjórnarflokkunum að kynna þetta frumvarp um stjórnarskrárbreytingu, sem krefst margfalt meiri umræðu en útlit er fyrir að það fái, svo skömmu fyrir þinglok." Langt í land ennÞverpólitísk sátt um frumvarpið er fjarlæg sé mið tekið af þeim sjónarmiðum sem viðraðar voru á fundinum í gær, og ræddar hafa verið á Alþingi síðustu daga. Enn er deilt um merkingu grunnhugtaka í lagatexta, raunverulega þýðingu frumvarpsins og síðast en ekki síst hvort þörf sé fyrir að stjórnarskrárbinda ætlaðar meiningar frumvarpsins.
Mest lesið Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Innlent Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Innlent Hlýnar um helgina Veður Pilturinn er fundinn Innlent Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Innlent Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Innlent Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja Innlent Vill hefna vinar síns Bolsonaro með 50 prósenta tollum á Brasilíu Erlent Fleiri fréttir Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Pilturinn er fundinn „Skýr vísbending um að gera þurfi betur í málefnum erlendra barna“ Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja „Það er engin ástæða til að gefast upp“ Reiðarslag fyrir Landsvirkjun, kjarnorkukafbátur og heimsfræg íslensk kisa „Í næstu umferð fara hlutirnir í gegn“ Tilkynnt um buxnalausan mann og stolinn pizzaofn „Það er enginn svartur listi hjá okkur“ Davíð hafi lagt Golíat Hlaup er hafið úr Mýrdalsjökli Ökumaður bifhjólsins látinn Dettifoss vélarvana úti á ballarhafi Flugvél snúið við vegna bilunar „Enn ein viðurkenning að það má brjóta á fötluðu fólki“ Ógeðsleg aðkoma að íbúðinni eftir Airbnb-gesti Óska eftir vitnum: Missti stjórn og hafnaði á vegriði Bíða niðurstaðna um magakveisuna á Laugarvatni Dómurinn vonbrigði en virkjunin ekki út úr myndinni Kona á fimmtugsaldri í haldi vegna hnífstunguárásar „Nú verður að hafa hraðar hendur“ Hvammsvirkjun í uppnámi og ókyrrð hjá Play Hæstiréttur hafnar Hvammsvirkjun Inga Sæland með galsa á þingi í nótt „Orðaskiftismetið tikið“ Bifhjólamaðurinn „mikið slasaður“ Sjá meira