Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar 5. júlí 2025 21:33 Á síðustu árum hefur hugmyndin um fjögurra daga vinnuviku vakið sífellt meiri athygli, bæði á Íslandi og erlendis. Nýlegar tilraunir í Bretlandi sýna að styttri vinnuvika getur verið góð fyrir bæði starfsmenn og atvinnurekendur. Með hraðri þróun gervigreindar og sjálfvirkni eru nú fleiri tækifæri en áður til að gera fjögurra daga vinnuviku að raunhæfum valkosti fyrir íslenskan vinnumarkað. Árangur tilrauna – bætt líðan og auknar tekjur Í sex mánuði, frá nóvember 2024 til apríl 2025, tóku 17 fyrirtæki og stofnanir í Bretlandi þátt í tilraun með fjögurra daga vinnuviku án launalækkunar eða aukins vinnuálags. Niðurstöðurnar voru afgerandi: Allar stofnanir héldu áfram með styttri vinnuviku eftir tilraunina. Sum fyrirtæki sáu auknar tekjur – til dæmis jók hugbúnaðarfyrirtækið BrandPipe í London tekjur sínar um nær 130%. Færri veikindadagar og fjarvistir voru skráðar hjá flestum þátttakendum. Starfsfólk upplifði meiri starfsánægju, betri líðan og aukið jafnvægi milli vinnu og einkalífs. Þó að gögnin séu takmörkuð og ekki hægt að alhæfa um öll fyrirtæki, benda niðurstöðurnar til þess að styttri vinnuvika geti bætt bæði afkomu og líðan starfsfólks. Gervigreind sem lykill að breytingum Gervigreind og sjálfvirkni eru að umbreyta vinnustöðum með því að taka yfir síendurtekin og tímafrek verkefni, eins og gagnaeyðslu, bókanir og einfaldar samskiptarútínur. Með því að létta starfsmönnum byrðar af þessu tagi geta þeir einbeitt sér að skapandi og flóknari verkefnum sem krefjast mannlegrar innsæis og samskipta. Rannsóknir sýna að fyrirtæki sem nýta gervigreind mest eru þrefalt líklegri til að prófa fjögurra daga vinnuviku en þau sem gera það minna. Ávinningurinn er tvíþættur: Starfsfólk fær meiri tíma fyrir fjölskyldu, áhugamál og hvíld, en fyrirtæki geta aukið framleiðni, dregið úr veikindum og laðað að sér hæft starfsfólk. Ísland – tilbúið í fjögurra daga vinnuviku? Á Íslandi hefur verið umræða um styttingu vinnuvikunnar, sérstaklega eftir að opinberir starfsmenn fengu styttingu niður í 36 tíma á viku. Reynslan hér á landi sýnir að styttri vinnutími getur aukið starfsánægju og dregið úr kulnun. Hins vegar eru fá dæmi um fjögurra daga vinnuviku á almennum vinnumarkaði. Fyrirtæki á Íslandi gætu lært af bresku tilrauninni. Með því að prófa fjögurra daga vinnuviku gæti skapast tækifæri til að laða að og halda í hæft starfsfólk, auka framleiðni og bæta líðan. Þetta gæti verið sérstaklega mikilvægt í samkeppni um starfsfólk á sviðum þar sem skortur er á hæfu vinnuafli. Framtíðin – meira frelsi með nýrri tækni Með góðu skipulagi, tækninýjungum og virku samtali milli stjórnenda og starfsfólks gæti fjögurra daga vinnuvika orðið nýtt norm á Íslandi – og gervigreindin lykillinn að því að gera það mögulegt. Þetta myndi ekki aðeins bæta lífsgæði heldur einnig auka samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja á alþjóðamarkaði. Höfundur er MBA gervigreindar ráðgjafi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Mest lesið Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Skoðun Skoðun Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Afskiptaleysi stjórnvalda Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Sjá meira
Á síðustu árum hefur hugmyndin um fjögurra daga vinnuviku vakið sífellt meiri athygli, bæði á Íslandi og erlendis. Nýlegar tilraunir í Bretlandi sýna að styttri vinnuvika getur verið góð fyrir bæði starfsmenn og atvinnurekendur. Með hraðri þróun gervigreindar og sjálfvirkni eru nú fleiri tækifæri en áður til að gera fjögurra daga vinnuviku að raunhæfum valkosti fyrir íslenskan vinnumarkað. Árangur tilrauna – bætt líðan og auknar tekjur Í sex mánuði, frá nóvember 2024 til apríl 2025, tóku 17 fyrirtæki og stofnanir í Bretlandi þátt í tilraun með fjögurra daga vinnuviku án launalækkunar eða aukins vinnuálags. Niðurstöðurnar voru afgerandi: Allar stofnanir héldu áfram með styttri vinnuviku eftir tilraunina. Sum fyrirtæki sáu auknar tekjur – til dæmis jók hugbúnaðarfyrirtækið BrandPipe í London tekjur sínar um nær 130%. Færri veikindadagar og fjarvistir voru skráðar hjá flestum þátttakendum. Starfsfólk upplifði meiri starfsánægju, betri líðan og aukið jafnvægi milli vinnu og einkalífs. Þó að gögnin séu takmörkuð og ekki hægt að alhæfa um öll fyrirtæki, benda niðurstöðurnar til þess að styttri vinnuvika geti bætt bæði afkomu og líðan starfsfólks. Gervigreind sem lykill að breytingum Gervigreind og sjálfvirkni eru að umbreyta vinnustöðum með því að taka yfir síendurtekin og tímafrek verkefni, eins og gagnaeyðslu, bókanir og einfaldar samskiptarútínur. Með því að létta starfsmönnum byrðar af þessu tagi geta þeir einbeitt sér að skapandi og flóknari verkefnum sem krefjast mannlegrar innsæis og samskipta. Rannsóknir sýna að fyrirtæki sem nýta gervigreind mest eru þrefalt líklegri til að prófa fjögurra daga vinnuviku en þau sem gera það minna. Ávinningurinn er tvíþættur: Starfsfólk fær meiri tíma fyrir fjölskyldu, áhugamál og hvíld, en fyrirtæki geta aukið framleiðni, dregið úr veikindum og laðað að sér hæft starfsfólk. Ísland – tilbúið í fjögurra daga vinnuviku? Á Íslandi hefur verið umræða um styttingu vinnuvikunnar, sérstaklega eftir að opinberir starfsmenn fengu styttingu niður í 36 tíma á viku. Reynslan hér á landi sýnir að styttri vinnutími getur aukið starfsánægju og dregið úr kulnun. Hins vegar eru fá dæmi um fjögurra daga vinnuviku á almennum vinnumarkaði. Fyrirtæki á Íslandi gætu lært af bresku tilrauninni. Með því að prófa fjögurra daga vinnuviku gæti skapast tækifæri til að laða að og halda í hæft starfsfólk, auka framleiðni og bæta líðan. Þetta gæti verið sérstaklega mikilvægt í samkeppni um starfsfólk á sviðum þar sem skortur er á hæfu vinnuafli. Framtíðin – meira frelsi með nýrri tækni Með góðu skipulagi, tækninýjungum og virku samtali milli stjórnenda og starfsfólks gæti fjögurra daga vinnuvika orðið nýtt norm á Íslandi – og gervigreindin lykillinn að því að gera það mögulegt. Þetta myndi ekki aðeins bæta lífsgæði heldur einnig auka samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja á alþjóðamarkaði. Höfundur er MBA gervigreindar ráðgjafi
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar