Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar 5. júlí 2025 21:33 Á síðustu árum hefur hugmyndin um fjögurra daga vinnuviku vakið sífellt meiri athygli, bæði á Íslandi og erlendis. Nýlegar tilraunir í Bretlandi sýna að styttri vinnuvika getur verið góð fyrir bæði starfsmenn og atvinnurekendur. Með hraðri þróun gervigreindar og sjálfvirkni eru nú fleiri tækifæri en áður til að gera fjögurra daga vinnuviku að raunhæfum valkosti fyrir íslenskan vinnumarkað. Árangur tilrauna – bætt líðan og auknar tekjur Í sex mánuði, frá nóvember 2024 til apríl 2025, tóku 17 fyrirtæki og stofnanir í Bretlandi þátt í tilraun með fjögurra daga vinnuviku án launalækkunar eða aukins vinnuálags. Niðurstöðurnar voru afgerandi: Allar stofnanir héldu áfram með styttri vinnuviku eftir tilraunina. Sum fyrirtæki sáu auknar tekjur – til dæmis jók hugbúnaðarfyrirtækið BrandPipe í London tekjur sínar um nær 130%. Færri veikindadagar og fjarvistir voru skráðar hjá flestum þátttakendum. Starfsfólk upplifði meiri starfsánægju, betri líðan og aukið jafnvægi milli vinnu og einkalífs. Þó að gögnin séu takmörkuð og ekki hægt að alhæfa um öll fyrirtæki, benda niðurstöðurnar til þess að styttri vinnuvika geti bætt bæði afkomu og líðan starfsfólks. Gervigreind sem lykill að breytingum Gervigreind og sjálfvirkni eru að umbreyta vinnustöðum með því að taka yfir síendurtekin og tímafrek verkefni, eins og gagnaeyðslu, bókanir og einfaldar samskiptarútínur. Með því að létta starfsmönnum byrðar af þessu tagi geta þeir einbeitt sér að skapandi og flóknari verkefnum sem krefjast mannlegrar innsæis og samskipta. Rannsóknir sýna að fyrirtæki sem nýta gervigreind mest eru þrefalt líklegri til að prófa fjögurra daga vinnuviku en þau sem gera það minna. Ávinningurinn er tvíþættur: Starfsfólk fær meiri tíma fyrir fjölskyldu, áhugamál og hvíld, en fyrirtæki geta aukið framleiðni, dregið úr veikindum og laðað að sér hæft starfsfólk. Ísland – tilbúið í fjögurra daga vinnuviku? Á Íslandi hefur verið umræða um styttingu vinnuvikunnar, sérstaklega eftir að opinberir starfsmenn fengu styttingu niður í 36 tíma á viku. Reynslan hér á landi sýnir að styttri vinnutími getur aukið starfsánægju og dregið úr kulnun. Hins vegar eru fá dæmi um fjögurra daga vinnuviku á almennum vinnumarkaði. Fyrirtæki á Íslandi gætu lært af bresku tilrauninni. Með því að prófa fjögurra daga vinnuviku gæti skapast tækifæri til að laða að og halda í hæft starfsfólk, auka framleiðni og bæta líðan. Þetta gæti verið sérstaklega mikilvægt í samkeppni um starfsfólk á sviðum þar sem skortur er á hæfu vinnuafli. Framtíðin – meira frelsi með nýrri tækni Með góðu skipulagi, tækninýjungum og virku samtali milli stjórnenda og starfsfólks gæti fjögurra daga vinnuvika orðið nýtt norm á Íslandi – og gervigreindin lykillinn að því að gera það mögulegt. Þetta myndi ekki aðeins bæta lífsgæði heldur einnig auka samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja á alþjóðamarkaði. Höfundur er MBA gervigreindar ráðgjafi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Sjá meira
Á síðustu árum hefur hugmyndin um fjögurra daga vinnuviku vakið sífellt meiri athygli, bæði á Íslandi og erlendis. Nýlegar tilraunir í Bretlandi sýna að styttri vinnuvika getur verið góð fyrir bæði starfsmenn og atvinnurekendur. Með hraðri þróun gervigreindar og sjálfvirkni eru nú fleiri tækifæri en áður til að gera fjögurra daga vinnuviku að raunhæfum valkosti fyrir íslenskan vinnumarkað. Árangur tilrauna – bætt líðan og auknar tekjur Í sex mánuði, frá nóvember 2024 til apríl 2025, tóku 17 fyrirtæki og stofnanir í Bretlandi þátt í tilraun með fjögurra daga vinnuviku án launalækkunar eða aukins vinnuálags. Niðurstöðurnar voru afgerandi: Allar stofnanir héldu áfram með styttri vinnuviku eftir tilraunina. Sum fyrirtæki sáu auknar tekjur – til dæmis jók hugbúnaðarfyrirtækið BrandPipe í London tekjur sínar um nær 130%. Færri veikindadagar og fjarvistir voru skráðar hjá flestum þátttakendum. Starfsfólk upplifði meiri starfsánægju, betri líðan og aukið jafnvægi milli vinnu og einkalífs. Þó að gögnin séu takmörkuð og ekki hægt að alhæfa um öll fyrirtæki, benda niðurstöðurnar til þess að styttri vinnuvika geti bætt bæði afkomu og líðan starfsfólks. Gervigreind sem lykill að breytingum Gervigreind og sjálfvirkni eru að umbreyta vinnustöðum með því að taka yfir síendurtekin og tímafrek verkefni, eins og gagnaeyðslu, bókanir og einfaldar samskiptarútínur. Með því að létta starfsmönnum byrðar af þessu tagi geta þeir einbeitt sér að skapandi og flóknari verkefnum sem krefjast mannlegrar innsæis og samskipta. Rannsóknir sýna að fyrirtæki sem nýta gervigreind mest eru þrefalt líklegri til að prófa fjögurra daga vinnuviku en þau sem gera það minna. Ávinningurinn er tvíþættur: Starfsfólk fær meiri tíma fyrir fjölskyldu, áhugamál og hvíld, en fyrirtæki geta aukið framleiðni, dregið úr veikindum og laðað að sér hæft starfsfólk. Ísland – tilbúið í fjögurra daga vinnuviku? Á Íslandi hefur verið umræða um styttingu vinnuvikunnar, sérstaklega eftir að opinberir starfsmenn fengu styttingu niður í 36 tíma á viku. Reynslan hér á landi sýnir að styttri vinnutími getur aukið starfsánægju og dregið úr kulnun. Hins vegar eru fá dæmi um fjögurra daga vinnuviku á almennum vinnumarkaði. Fyrirtæki á Íslandi gætu lært af bresku tilrauninni. Með því að prófa fjögurra daga vinnuviku gæti skapast tækifæri til að laða að og halda í hæft starfsfólk, auka framleiðni og bæta líðan. Þetta gæti verið sérstaklega mikilvægt í samkeppni um starfsfólk á sviðum þar sem skortur er á hæfu vinnuafli. Framtíðin – meira frelsi með nýrri tækni Með góðu skipulagi, tækninýjungum og virku samtali milli stjórnenda og starfsfólks gæti fjögurra daga vinnuvika orðið nýtt norm á Íslandi – og gervigreindin lykillinn að því að gera það mögulegt. Þetta myndi ekki aðeins bæta lífsgæði heldur einnig auka samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja á alþjóðamarkaði. Höfundur er MBA gervigreindar ráðgjafi
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar