Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar 1. júlí 2025 11:32 Nítján ára gömul tók ég þátt í verkefninu, Young Europe Africa og keyrði frá London til Jóhannesarborgar með hópi ungs fólks í þeim tilgangi að brúa bil milli æsku heimsálfa og leysa saman vandasöm viðfangsefni. Meðal verkefna okkar var að byggja hús frá grunni fyrir Rauða krossinn, reisa vatnsturna fyrir Sameinuðu þjóðirnar og bjarga hópi nashyrninga frá útrýmingu í samstarfi við World Wildlife Fund (WWF). Eitt mikilvægasta verkefnið var þó að halda okkur sjálfum á lífi, öruggum, óslösuðum, á réttri leið, réttum megin við veður, náttúru og pólitík. Leiðangurinn var í senn heillandi og ógnvekjandi – enda verkefnin stór, náttúran ókunnug, leiðangursmenn frá mismunandi menningarheimum talandi 8 tungumál og búnaður vægast sagt einfaldur. Veganesti og verðmæti Í baksýnispeglinum sé ég reynslulítinn hóp frumkvöðla með göfugan tilgang, á portúgölskum UMM Transcat jeppum takast á við dagleg ævintýri í anda Survivor. Þegar leiðangurinn var skipulagður var fyrst og fremst horft til þess að tryggja búnað, eldsneyti, matarbirgðir og að handvelja þátttakendur og styrktaraðila. En strax á fyrstu metrunum í Sahara eyðimörkinni var ljóst að enn mikilvægari – og óáþreifanlegri farangur skipti meira máli. Verkaskipting, stefnufesta, úrræðagleði, útsjónarsemi samskipti, þrautseigja, umburðarlyndi, frumkvæði og ábyrgð hvers reyndist vera veganestið sem kom okkur á leiðarenda tæpu ári seinna. Þegar ég hugsa til baka var ótrúlegt hvað þessi fjölbreytti hópur ungmenna náði að læra saman við ýktar aðstæður um hvernig átti að taka erfiðar ákvarðanir t.d. eftir bílveltur og skógarelda, að nota aðferðir samningatækni við kaup á dísel olíu eða kóralmúrsteinum, að taka erfið samtöl á viðkvæmum landamærum umkringd vélbyssum, að sýna auðmýkt gagnvart flóknum menningarheimum og vinna úr ágreiningi varðandi verklag og forgangsröðun. Þegar við komum til Suður-Afríku tæpu ári seinna, var ljóst að þau raunverulegu verðmæti sem eftir stóðu voru ekki í bílunum, brúsunum, tjöldunum eða verkfærunum sem við lögðum okkur svo fram við að fjármagna. verðmætin fólust í nýrri færni þessa unga fólks sem hafði náð takmarkinu og öðlast dýrmæta innsýn og færni í mikilvægi ábyrgðar, framtíðarsýnar, ákvörðunartöku, forgangsröðunar, samstarfs og útsjónarsemi. Þessari færni búum við ennþá að í dag og þjóna hverju og einu okkar enn á lífsins leið. Framtíðarfærni – og vegferð vinnustaða Ég er oft spurð að því hvort íslenskir vinnustaðir búi að þeim leiðtogahæfileikum, færni, menningu og getu til að ná markmiðum næstu 3 til 5 árin—í ljósi óstöðugleika og óróleika heimsins. Nýlegar rannsóknir alþjóðlegra greiningarfyrirtækja benda til þess að betur má ef duga skal. 75% af þeim vinnustöðum sem Josh Bershin og hans rannsakendur ræddu við töldu svo ekki vera. Og aðeins 23% af mannauðsstjórum sem Gartner ræddi við taldi verðandi leiðtoga geta tekist á við framtíðarþarfir vinnustaðarins. Að mörgu leiti má segja að vinnustaðurinn sé sá vettvangur sem skerpir á mikilvægri færni einstaklinga og gerir okkur kleift að blómstra í verkefnum dagsins og vaxandi óvissu. World Economic Forum birtir reglulega spá um mikilvægustu færniþætti atvinnulífsins í skýrslu sinni Future of Jobs Reports 2030. Samkvæmt skýrslunni eru þeir færniþættir sem standa upp úr á gervigreindaröld:1) hugræn færni svo sem sköpunargleði og greiningarhæfni, 2) færni sem snýr að sjálfsábyrgð svo sem þrautseigja, aðlögunarhæfni, forvitni og lífstíðarlærdómur, 3) samstarfsfærni svo sem forysta og áhrif 4) siðferði 5) tækniþekking. Hvernig styður þú þitt fólk í áskorunum dagsins í síbreytilegum heimi og hjálpar því að komast á ykkar áfangastað? Alveg eins og árangursríkt fólk skapar árangursríka vinnustaði þá leggja góðir vinnustaðir til grunnin að vexti fólks með því að leggja stöðugt rækt við að þróa mikilvæga færni hvers og eins á forsendum hvers og eins. Þannig verða til verðmæti sem þjóna vexti einstaklinga, vinnustaða og samfélaga um ókomin ár. Leggjum rækt við raunveruleg verðmæti til framtíðar. Höfundur er framkvæmdastjóri FranklinCovey á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðalög Mannauðsmál Dýr Mest lesið Af hverju hafa Danir það svona óþolandi gott? Björn Teitsson Skoðun Íslensk fátækt er bara kjaftæði Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Fjölgun kennara er allra hagur Haraldur Freyr Gíslason Skoðun Ísland fyrst Kjartan Magnússon Skoðun Hömpum morðingjunum sem hetjum Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir. Skoðun Deilt og drottnað í umræðu um leikskólamál Halla Gunnarsdóttir Skoðun Berum virðingu fyrir börnunum okkar Þorvaldur Davíð Kristjánsson Skoðun Listin að vera ósammála Huld Hafliðadóttir Skoðun Hvað kostar gjaldtakan? Hildur Hauksdóttir Skoðun Togstreita, sveigjanleiki og fjölskyldur Sólveig Rán Stefánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Offita á krossgötum Guðrún Þuríður Höskuldsdóttir,Tryggvi Helgason skrifar Skoðun Fórnir verið færðar fyrir okkur Björn Ólafsson skrifar Skoðun Launaþjófaður – vanmetinn glæpur á vinnumarkaði Kristjana Fenger skrifar Skoðun Áfram veginn í Reykjavík Gísli Garðarsson,Steinunn Rögnvaldsdóttir skrifar Skoðun Fjölgun kennara er allra hagur Haraldur Freyr Gíslason skrifar Skoðun Deilt og drottnað í umræðu um leikskólamál Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju hafa Danir það svona óþolandi gott? Björn Teitsson skrifar Skoðun Fjárfestum í framtíðinni Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Togstreita, sveigjanleiki og fjölskyldur Sólveig Rán Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar gjaldtakan? Hildur Hauksdóttir skrifar Skoðun Víðerni verndar og virkjana Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Blóðpeningar vestrænna yfirvalda Bergljót T. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Eigindlegar rannsóknir og umræðan um jafnrétti Stefan C. Hardonk skrifar Skoðun Þegar heilbrigðiskerfið molnar og ráðherrann horfir bara á Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Íslensk fátækt er bara kjaftæði Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í fangelsi við landamærin Inger Erla Thomsen skrifar Skoðun Tíminn er núna, fjarheilbrigðisþjónusta sem lykill að jafnræði og sjálfbærni í heilbrigðiskerfinu Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Breytum fánalögunum og notum fánann meira Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Samtal um launajafnrétti og virðismat starfa í tilefni af Kvennaári Helga Björg O. Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Með góðri menntun eru börn líklegri til að ná árangri Sigurður Sigurjónsson skrifar Skoðun Hömpum morðingjunum sem hetjum Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir. skrifar Skoðun Komum í veg fyrir að áföll erfist á milli kynslóða Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Stöndum vörð um varasjóð VR – framtíðarlausn fyrir félagsfólk Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Listin að vera ósammála Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Breytum fánalögunum og notum fánann meira Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun „Refsipólitísk áhrif“ Alma Mjöll Ólafsdóttir skrifar Skoðun Endurkaup í Grindavík: Fólk á rétt á raunverulegri mynd af húsnæði sínu Hilmar Freyr Gunnarsson skrifar Skoðun Ný og góð veröld í Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Krónupíning foreldra er engin lausn Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Köld kveðja á kvennaári Stefanía Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Nítján ára gömul tók ég þátt í verkefninu, Young Europe Africa og keyrði frá London til Jóhannesarborgar með hópi ungs fólks í þeim tilgangi að brúa bil milli æsku heimsálfa og leysa saman vandasöm viðfangsefni. Meðal verkefna okkar var að byggja hús frá grunni fyrir Rauða krossinn, reisa vatnsturna fyrir Sameinuðu þjóðirnar og bjarga hópi nashyrninga frá útrýmingu í samstarfi við World Wildlife Fund (WWF). Eitt mikilvægasta verkefnið var þó að halda okkur sjálfum á lífi, öruggum, óslösuðum, á réttri leið, réttum megin við veður, náttúru og pólitík. Leiðangurinn var í senn heillandi og ógnvekjandi – enda verkefnin stór, náttúran ókunnug, leiðangursmenn frá mismunandi menningarheimum talandi 8 tungumál og búnaður vægast sagt einfaldur. Veganesti og verðmæti Í baksýnispeglinum sé ég reynslulítinn hóp frumkvöðla með göfugan tilgang, á portúgölskum UMM Transcat jeppum takast á við dagleg ævintýri í anda Survivor. Þegar leiðangurinn var skipulagður var fyrst og fremst horft til þess að tryggja búnað, eldsneyti, matarbirgðir og að handvelja þátttakendur og styrktaraðila. En strax á fyrstu metrunum í Sahara eyðimörkinni var ljóst að enn mikilvægari – og óáþreifanlegri farangur skipti meira máli. Verkaskipting, stefnufesta, úrræðagleði, útsjónarsemi samskipti, þrautseigja, umburðarlyndi, frumkvæði og ábyrgð hvers reyndist vera veganestið sem kom okkur á leiðarenda tæpu ári seinna. Þegar ég hugsa til baka var ótrúlegt hvað þessi fjölbreytti hópur ungmenna náði að læra saman við ýktar aðstæður um hvernig átti að taka erfiðar ákvarðanir t.d. eftir bílveltur og skógarelda, að nota aðferðir samningatækni við kaup á dísel olíu eða kóralmúrsteinum, að taka erfið samtöl á viðkvæmum landamærum umkringd vélbyssum, að sýna auðmýkt gagnvart flóknum menningarheimum og vinna úr ágreiningi varðandi verklag og forgangsröðun. Þegar við komum til Suður-Afríku tæpu ári seinna, var ljóst að þau raunverulegu verðmæti sem eftir stóðu voru ekki í bílunum, brúsunum, tjöldunum eða verkfærunum sem við lögðum okkur svo fram við að fjármagna. verðmætin fólust í nýrri færni þessa unga fólks sem hafði náð takmarkinu og öðlast dýrmæta innsýn og færni í mikilvægi ábyrgðar, framtíðarsýnar, ákvörðunartöku, forgangsröðunar, samstarfs og útsjónarsemi. Þessari færni búum við ennþá að í dag og þjóna hverju og einu okkar enn á lífsins leið. Framtíðarfærni – og vegferð vinnustaða Ég er oft spurð að því hvort íslenskir vinnustaðir búi að þeim leiðtogahæfileikum, færni, menningu og getu til að ná markmiðum næstu 3 til 5 árin—í ljósi óstöðugleika og óróleika heimsins. Nýlegar rannsóknir alþjóðlegra greiningarfyrirtækja benda til þess að betur má ef duga skal. 75% af þeim vinnustöðum sem Josh Bershin og hans rannsakendur ræddu við töldu svo ekki vera. Og aðeins 23% af mannauðsstjórum sem Gartner ræddi við taldi verðandi leiðtoga geta tekist á við framtíðarþarfir vinnustaðarins. Að mörgu leiti má segja að vinnustaðurinn sé sá vettvangur sem skerpir á mikilvægri færni einstaklinga og gerir okkur kleift að blómstra í verkefnum dagsins og vaxandi óvissu. World Economic Forum birtir reglulega spá um mikilvægustu færniþætti atvinnulífsins í skýrslu sinni Future of Jobs Reports 2030. Samkvæmt skýrslunni eru þeir færniþættir sem standa upp úr á gervigreindaröld:1) hugræn færni svo sem sköpunargleði og greiningarhæfni, 2) færni sem snýr að sjálfsábyrgð svo sem þrautseigja, aðlögunarhæfni, forvitni og lífstíðarlærdómur, 3) samstarfsfærni svo sem forysta og áhrif 4) siðferði 5) tækniþekking. Hvernig styður þú þitt fólk í áskorunum dagsins í síbreytilegum heimi og hjálpar því að komast á ykkar áfangastað? Alveg eins og árangursríkt fólk skapar árangursríka vinnustaði þá leggja góðir vinnustaðir til grunnin að vexti fólks með því að leggja stöðugt rækt við að þróa mikilvæga færni hvers og eins á forsendum hvers og eins. Þannig verða til verðmæti sem þjóna vexti einstaklinga, vinnustaða og samfélaga um ókomin ár. Leggjum rækt við raunveruleg verðmæti til framtíðar. Höfundur er framkvæmdastjóri FranklinCovey á Íslandi.
Skoðun Þegar heilbrigðiskerfið molnar og ráðherrann horfir bara á Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Tíminn er núna, fjarheilbrigðisþjónusta sem lykill að jafnræði og sjálfbærni í heilbrigðiskerfinu Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Samtal um launajafnrétti og virðismat starfa í tilefni af Kvennaári Helga Björg O. Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Stöndum vörð um varasjóð VR – framtíðarlausn fyrir félagsfólk Bjarni Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Endurkaup í Grindavík: Fólk á rétt á raunverulegri mynd af húsnæði sínu Hilmar Freyr Gunnarsson skrifar