Tafir á réttlæti: Opin gagnrýni á kærunefnd jafnréttismála og eftirlit jafnréttisráðherra Erna Guðmundsdóttir skrifar 2. janúar 2025 20:31 Í lýðræðisþjóðfélagi er hornsteinn réttlætis m.a. málshraði. Þegar stofnanir sem hafa það hlutverk að gæta sanngirni og jafnræðis ná ekki að tryggja það er kjarni réttlætisins í hættu. Sem vinnuréttarlögmaður hef ég af eigin raun séð slæm áhrif slíkra mistaka og í dag get ég ekki annað en bent á annmarka kærunefndar jafnréttismála og ábyrgðarleysi þeirra sem hún heyrir undir. Málið sem um ræðir Dr. Aldís G. Sigurðardóttur umbjóðandi minn kærði mál til kærunefndar jafnréttismála í nóvember 2023 vegna skipunar karls í embætti ríkissáttasemjara. Lauk gagnaöflun í málinu í byrjun apríl 2024. Samkvæmt lögum ber nefndinni að skila úrlausn innan tveggja mánaða frá því að gagnaöflun lýkur. Samt, þegar við stígum inn í árið 2025, virðist engin ákvörðun vera væntanleg. Fyrirheit um að úrskurður muni liggja fyrir hafa verið gefin — og brotin — ítrekað. Í byrjun maí 2024 var okkur fyrst tilkynnt um tafir á málinu og svo komu svör um að stefnt væri að niðurstaða lægi fyrir í ágúst, síðan september, október, nóvember og loks desember. Nú erum við komin vel yfir frestinn og þögnin frá nefndinni er ærandi. Lagaskyldan Kærunefnd jafnréttismála er ekki hafin yfir lög. Lögbundinn tímarammi þegar úrskurður skal liggja fyrir eru tveir mánuðir. Þessi töf vekur alvarlegar áhyggjur af virkni kerfisins sem ætlað er að standa vörð um jafnrétti. Það grefur undan trausti almennings og neyðir einstaklinga, sem leggja á sig að reyna fá niðurstöðu í sínum málum hjá þar til bærum aðilum, að þola langvarandi óvissu og erfiðleika. Ábyrgð ráðherra Skortur á úrlausn er ekki aðeins stjórnunarlegur misbrestur; það endurspeglar lélegt eftirlit þeirra ráðherra sem hafa haft með þessi mál að gera, sem eru á stuttum tíma þrír og nú er kominn sá fjórði. Ráðherrar og þeir sem bera ábyrgð á að nefndin starfi eðlilega verða að svara fyrir þessar tafir. Ef kærunefnd jafnréttismála getur ekki staðið við lagalegar skyldur sínar, hvaða ráðstafanir hafa þá verið gerðar til að bregðast við þessu? Hvaða ráðstafanir eru gerðar til að koma í veg fyrir slíkar tafir í framtíðinni? Almenningur á skilið gagnsæi og það er á ábyrgð ráðherra jafnréttismála að veita það. Mannlegur kostnaður vegna tafa Á bak við hvert mál er einstaklingur sem hugsanlega hefur orðið fyrir broti á réttindum sínum. Mál skjólstæðings míns snýst ekki bara um lagalegar reglur; hún snýst um þá reisn, virðingu og jafnrétti sem hver einstaklingur á rétt á. Seinkun á réttlæti veldur tilfinningalegri vanlíðan og rýrnun á trausti á stofnunum sem eiga að tryggja réttlæti og vernda borgarana. Ákall til aðgerða Tími afsakana er liðinn. Fyrir hönd míns skjólstæðings krefst ég þess að kærunefnd jafnréttismála úrskurði þegar í stað í málinu. Auk þess hvet ég ráðherra og eftirlitsstofnanir eins og umboðsmann Alþingis til að fara ítarlega yfir ferli nefndarinnar og tryggja að hún fylgi þeim tímamörkum sem lögin mæla fyrir um. Réttlæti sem er frestað er réttlæti sem er hafnað. Það er kominn tími til að valdhafar bregðist við af festu, virði skuldbindingar sínar og endurheimti trú á kerfin sem eru hönnuð til að halda uppi jafnrétti. Allt minna er svik við þær meginreglur sem við sem þjóðfélag segjumst standa fyrir. Réttlætið má ekki vera í gíslingu vegna óhagkvæmni í stjórnsýslu eða skorts á ábyrgð. Höfundur er lögmaður og eigandi Magistra lögfræðiþjónustu og ráðgjöf ehf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jafnréttismál Mest lesið Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun Við berum öll ábyrgð Hjördís Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Í lýðræðisþjóðfélagi er hornsteinn réttlætis m.a. málshraði. Þegar stofnanir sem hafa það hlutverk að gæta sanngirni og jafnræðis ná ekki að tryggja það er kjarni réttlætisins í hættu. Sem vinnuréttarlögmaður hef ég af eigin raun séð slæm áhrif slíkra mistaka og í dag get ég ekki annað en bent á annmarka kærunefndar jafnréttismála og ábyrgðarleysi þeirra sem hún heyrir undir. Málið sem um ræðir Dr. Aldís G. Sigurðardóttur umbjóðandi minn kærði mál til kærunefndar jafnréttismála í nóvember 2023 vegna skipunar karls í embætti ríkissáttasemjara. Lauk gagnaöflun í málinu í byrjun apríl 2024. Samkvæmt lögum ber nefndinni að skila úrlausn innan tveggja mánaða frá því að gagnaöflun lýkur. Samt, þegar við stígum inn í árið 2025, virðist engin ákvörðun vera væntanleg. Fyrirheit um að úrskurður muni liggja fyrir hafa verið gefin — og brotin — ítrekað. Í byrjun maí 2024 var okkur fyrst tilkynnt um tafir á málinu og svo komu svör um að stefnt væri að niðurstaða lægi fyrir í ágúst, síðan september, október, nóvember og loks desember. Nú erum við komin vel yfir frestinn og þögnin frá nefndinni er ærandi. Lagaskyldan Kærunefnd jafnréttismála er ekki hafin yfir lög. Lögbundinn tímarammi þegar úrskurður skal liggja fyrir eru tveir mánuðir. Þessi töf vekur alvarlegar áhyggjur af virkni kerfisins sem ætlað er að standa vörð um jafnrétti. Það grefur undan trausti almennings og neyðir einstaklinga, sem leggja á sig að reyna fá niðurstöðu í sínum málum hjá þar til bærum aðilum, að þola langvarandi óvissu og erfiðleika. Ábyrgð ráðherra Skortur á úrlausn er ekki aðeins stjórnunarlegur misbrestur; það endurspeglar lélegt eftirlit þeirra ráðherra sem hafa haft með þessi mál að gera, sem eru á stuttum tíma þrír og nú er kominn sá fjórði. Ráðherrar og þeir sem bera ábyrgð á að nefndin starfi eðlilega verða að svara fyrir þessar tafir. Ef kærunefnd jafnréttismála getur ekki staðið við lagalegar skyldur sínar, hvaða ráðstafanir hafa þá verið gerðar til að bregðast við þessu? Hvaða ráðstafanir eru gerðar til að koma í veg fyrir slíkar tafir í framtíðinni? Almenningur á skilið gagnsæi og það er á ábyrgð ráðherra jafnréttismála að veita það. Mannlegur kostnaður vegna tafa Á bak við hvert mál er einstaklingur sem hugsanlega hefur orðið fyrir broti á réttindum sínum. Mál skjólstæðings míns snýst ekki bara um lagalegar reglur; hún snýst um þá reisn, virðingu og jafnrétti sem hver einstaklingur á rétt á. Seinkun á réttlæti veldur tilfinningalegri vanlíðan og rýrnun á trausti á stofnunum sem eiga að tryggja réttlæti og vernda borgarana. Ákall til aðgerða Tími afsakana er liðinn. Fyrir hönd míns skjólstæðings krefst ég þess að kærunefnd jafnréttismála úrskurði þegar í stað í málinu. Auk þess hvet ég ráðherra og eftirlitsstofnanir eins og umboðsmann Alþingis til að fara ítarlega yfir ferli nefndarinnar og tryggja að hún fylgi þeim tímamörkum sem lögin mæla fyrir um. Réttlæti sem er frestað er réttlæti sem er hafnað. Það er kominn tími til að valdhafar bregðist við af festu, virði skuldbindingar sínar og endurheimti trú á kerfin sem eru hönnuð til að halda uppi jafnrétti. Allt minna er svik við þær meginreglur sem við sem þjóðfélag segjumst standa fyrir. Réttlætið má ekki vera í gíslingu vegna óhagkvæmni í stjórnsýslu eða skorts á ábyrgð. Höfundur er lögmaður og eigandi Magistra lögfræðiþjónustu og ráðgjöf ehf.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun