Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar 4. október 2024 13:01 Alger umskipti hafa orðið á nokkrum árum á viðhorfi vísinda- og háskólasamfélagsins til nýsköpunar. Afrakstur rannsókna á nú greiðari leið til áhrifa í samfélaginu og eflir samkeppnishæfni þjóðarinnar. Þekkingarsamfélag fjárfestir - í þekkingu Þegar við fjárfestum í heilsu, húsnæði eða fyrirtæki væntum við þess að sú fjárfesting beri ávöxt í formi betri heilsu, huggulegu heimili eða verðmætara fyrirtæki. Við sem samfélag fjárfestum í menntun þjóðarinnar í gegnum menntakerfi okkar og í nýrri þekkingu með því að fjármagna rannsóknir og þróun í landinu. Við væntum þess að bæði menntunin og þekkingin skili sér í betra og upplýstara þekkingarsamfélagi þar sem verða til spennandi störf og verðmæti sem gera okkur samkeppnishæf meðal þjóða. Ísland býr að hágæða vísindafólki sem hefur menntað sig innan sem utan landsteinanna og ber með sér færni og þekkingu sem er á heimsmælikvarða. Þessa þekkingu þarf að virkja og flytja út í samfélagið til að þróa þar lausnir, tækni og verðmæti sem eru einmitt - á heimsmælikvarða! Rannsóknar- og þróunarstarf fer fram bæði innan veggja fyrirtækja og einkum innan háskóla og rannsóknastofnana. Stuðningur Íslands við rannsóknir og þróun (R&Þ) fyrirtækja fer fram með endurgreiðslu R&Þ kostnaðar og er þar um að ræða verulegar upphæðir, enda er Ísland einna rausnarlegast meðal OECD ríkja í þessum flokki stuðnings. Rannsóknar- og vísindastarf innan háskóla og rannsóknastofnana er fjármagnað að langmestu leyti í gegnum samkeppnissjóði þar sem fjármagni er veitt í bestu verkefnin á samkeppnisgrundvelli. Samanburðarþjóðir okkar eru þessa dagana að stórauka fjárfestingu sína í þekkingu í gegnum slíka samkeppnissjóði til að efla vísindarannsóknir til að vera betur undirbúin undir framtíðina og sífellt hraðari tækniframfarir. Því miður stefnum við í öfuga átt og hyggjumst skera niður framlög til slíkra samkeppnissjóða sem er ákaflega skammgóður vermir. Sérstaklega þar sem nú er kominn farvegur fyrir þessa fjárfestingu til að berast aftur til samfélagsins, sem er tækni-og þekkingaryfirfærsla. Farvegur til nýsköpunar Fyrir nokkrum árum sameinuðust allir háskólar landsins og helstu rannsóknastofnanir ásamt Landspítalanum háskólasjúkrahúsi, Vísindagörðum HÍ og Samtökum iðnaðarins um stofnun landsskrifstofu í tækni- og þekkingaryfirfærslu. Markmiðið var að skapa farveg fyrir hagnýtanlegar rannsóknir út í samfélagið og í hendur þeirra sem skapa störf, verðmæti og áhrif samfélaginu til heilla. Stjórnvöld hafa með stuðningi sínum og framsýni gert kleift að taka skrefið. Auðna tæknitorg varð til. Auðna sinnir mörgu öðru en tækni, s.s. þjálfun í nýsköpun og frumkvöðlamennsku, greiningum á tækifærum, hugverkavernd og ráðgjöf til sprota sem byggja á rannsóknum. Vísinda- og rannsóknastarf aflar nýrrar þekkingar og er uppspretta uppgötvana og uppfinninga. Góð vísindi skila umbyltandi uppfinningum sem oft á tíðum leggja til lausnir við stóru áskorununum sem mannkynið stendur frammi fyrir. Vísindaleg- og rannsóknasprottin nýsköpun er því þjóðþrifamál auk þess sem hún skapar verðmæti og störf og eykur samkeppnishæfni þjóðarinnar. Rannsóknir benda til þess að vísindasprotar séu jafnvel minna áhættusöm fjárfesting en „venjuleg“ sprotafyrirtæki; meira en 90% vísindasprota eru enn á lífi 5 árum frá stofnun. Ein skýringin er sú að starfsemi sem byggir á margra ára rannsóknum og sjaldgæfri sérþekkingu ásamt tryggðum hugverkarétti, t.a.m. með öflun einkaleyfa snemma í ferlinu, skapar samkeppnisforskot til lengri tíma. Sprenging í einkaleyfaumsóknum Við stofnun Auðnu voru aðilar meðvitaðir um að vísindaumhverfið ætti mikið inni í nýsköpunargetu en samanborið við viðmiðunarlönd eins og t.d. Bandaríkin og ýmis Evrópulönd vorum við einungis að sjá tæplega 10% virkni í einkaleyfaumsóknum hér á landi. Í dag erum við að sjá vakningu í vísindaumhverfinu sem er m.a. afrakstur af starfi Auðnu. Við höfum stuðlað að þessari vakningu með öflugri þjálfun og kynningarstarfsemi og verið óþreytandi í að vekja athygli á mikilvægi þess að rannsóknir skili sér út í samfélagið. Nú er aukin vitund um mikilvægi nýsköpunar innan háskóla- og rannsóknasamfélagsins að skila sér kröftuglega og hefur orðið sprenging í einkaleyfaumsóknum úr háskólaumhverfinu á undanförnum misserum. Umsóknum hefur fjölgað úr einni á ári í eina á mánuði! Einkaleyfi skapa betri forsendur fyrir fjármögnun sprota og við sjáum að vísindasprotunum fjölgar. Bjart framundan? Það er bjart framundan í íslensku þekkingarsamfélagi ef svo fer fram sem horfir. Nú gildir að styðja myndarlega við rannsókna- og vísindastarfsemi í landinu og sjá til þess að farvegirnir til verðmætasköpunar og samfélagslegra áhrifa þorni ekki upp og þekkingar- og tækniyfirfærslan sé öflug. Rannsóknir eru ekki sama og nýsköpun, en þær eru mikilvægasta uppspretta umbyltandi uppfinninga og þekkingar sem í góðu stuðningsumhverfi leiðir til stórkostlegrar nýsköpunar fyrir mannkynið. Höfundur er framkvæmdastjóri Auðnu tæknitorgs. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Nýsköpun Mest lesið Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson Skoðun Á hlaupum undan ábyrgðinni Áslaug Friðriksdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Afskiptaleysi stjórnvalda Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Alger umskipti hafa orðið á nokkrum árum á viðhorfi vísinda- og háskólasamfélagsins til nýsköpunar. Afrakstur rannsókna á nú greiðari leið til áhrifa í samfélaginu og eflir samkeppnishæfni þjóðarinnar. Þekkingarsamfélag fjárfestir - í þekkingu Þegar við fjárfestum í heilsu, húsnæði eða fyrirtæki væntum við þess að sú fjárfesting beri ávöxt í formi betri heilsu, huggulegu heimili eða verðmætara fyrirtæki. Við sem samfélag fjárfestum í menntun þjóðarinnar í gegnum menntakerfi okkar og í nýrri þekkingu með því að fjármagna rannsóknir og þróun í landinu. Við væntum þess að bæði menntunin og þekkingin skili sér í betra og upplýstara þekkingarsamfélagi þar sem verða til spennandi störf og verðmæti sem gera okkur samkeppnishæf meðal þjóða. Ísland býr að hágæða vísindafólki sem hefur menntað sig innan sem utan landsteinanna og ber með sér færni og þekkingu sem er á heimsmælikvarða. Þessa þekkingu þarf að virkja og flytja út í samfélagið til að þróa þar lausnir, tækni og verðmæti sem eru einmitt - á heimsmælikvarða! Rannsóknar- og þróunarstarf fer fram bæði innan veggja fyrirtækja og einkum innan háskóla og rannsóknastofnana. Stuðningur Íslands við rannsóknir og þróun (R&Þ) fyrirtækja fer fram með endurgreiðslu R&Þ kostnaðar og er þar um að ræða verulegar upphæðir, enda er Ísland einna rausnarlegast meðal OECD ríkja í þessum flokki stuðnings. Rannsóknar- og vísindastarf innan háskóla og rannsóknastofnana er fjármagnað að langmestu leyti í gegnum samkeppnissjóði þar sem fjármagni er veitt í bestu verkefnin á samkeppnisgrundvelli. Samanburðarþjóðir okkar eru þessa dagana að stórauka fjárfestingu sína í þekkingu í gegnum slíka samkeppnissjóði til að efla vísindarannsóknir til að vera betur undirbúin undir framtíðina og sífellt hraðari tækniframfarir. Því miður stefnum við í öfuga átt og hyggjumst skera niður framlög til slíkra samkeppnissjóða sem er ákaflega skammgóður vermir. Sérstaklega þar sem nú er kominn farvegur fyrir þessa fjárfestingu til að berast aftur til samfélagsins, sem er tækni-og þekkingaryfirfærsla. Farvegur til nýsköpunar Fyrir nokkrum árum sameinuðust allir háskólar landsins og helstu rannsóknastofnanir ásamt Landspítalanum háskólasjúkrahúsi, Vísindagörðum HÍ og Samtökum iðnaðarins um stofnun landsskrifstofu í tækni- og þekkingaryfirfærslu. Markmiðið var að skapa farveg fyrir hagnýtanlegar rannsóknir út í samfélagið og í hendur þeirra sem skapa störf, verðmæti og áhrif samfélaginu til heilla. Stjórnvöld hafa með stuðningi sínum og framsýni gert kleift að taka skrefið. Auðna tæknitorg varð til. Auðna sinnir mörgu öðru en tækni, s.s. þjálfun í nýsköpun og frumkvöðlamennsku, greiningum á tækifærum, hugverkavernd og ráðgjöf til sprota sem byggja á rannsóknum. Vísinda- og rannsóknastarf aflar nýrrar þekkingar og er uppspretta uppgötvana og uppfinninga. Góð vísindi skila umbyltandi uppfinningum sem oft á tíðum leggja til lausnir við stóru áskorununum sem mannkynið stendur frammi fyrir. Vísindaleg- og rannsóknasprottin nýsköpun er því þjóðþrifamál auk þess sem hún skapar verðmæti og störf og eykur samkeppnishæfni þjóðarinnar. Rannsóknir benda til þess að vísindasprotar séu jafnvel minna áhættusöm fjárfesting en „venjuleg“ sprotafyrirtæki; meira en 90% vísindasprota eru enn á lífi 5 árum frá stofnun. Ein skýringin er sú að starfsemi sem byggir á margra ára rannsóknum og sjaldgæfri sérþekkingu ásamt tryggðum hugverkarétti, t.a.m. með öflun einkaleyfa snemma í ferlinu, skapar samkeppnisforskot til lengri tíma. Sprenging í einkaleyfaumsóknum Við stofnun Auðnu voru aðilar meðvitaðir um að vísindaumhverfið ætti mikið inni í nýsköpunargetu en samanborið við viðmiðunarlönd eins og t.d. Bandaríkin og ýmis Evrópulönd vorum við einungis að sjá tæplega 10% virkni í einkaleyfaumsóknum hér á landi. Í dag erum við að sjá vakningu í vísindaumhverfinu sem er m.a. afrakstur af starfi Auðnu. Við höfum stuðlað að þessari vakningu með öflugri þjálfun og kynningarstarfsemi og verið óþreytandi í að vekja athygli á mikilvægi þess að rannsóknir skili sér út í samfélagið. Nú er aukin vitund um mikilvægi nýsköpunar innan háskóla- og rannsóknasamfélagsins að skila sér kröftuglega og hefur orðið sprenging í einkaleyfaumsóknum úr háskólaumhverfinu á undanförnum misserum. Umsóknum hefur fjölgað úr einni á ári í eina á mánuði! Einkaleyfi skapa betri forsendur fyrir fjármögnun sprota og við sjáum að vísindasprotunum fjölgar. Bjart framundan? Það er bjart framundan í íslensku þekkingarsamfélagi ef svo fer fram sem horfir. Nú gildir að styðja myndarlega við rannsókna- og vísindastarfsemi í landinu og sjá til þess að farvegirnir til verðmætasköpunar og samfélagslegra áhrifa þorni ekki upp og þekkingar- og tækniyfirfærslan sé öflug. Rannsóknir eru ekki sama og nýsköpun, en þær eru mikilvægasta uppspretta umbyltandi uppfinninga og þekkingar sem í góðu stuðningsumhverfi leiðir til stórkostlegrar nýsköpunar fyrir mannkynið. Höfundur er framkvæmdastjóri Auðnu tæknitorgs.
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar