Asparfræsský áhrifalítil en grasið verður áfram rótsterkt Magnús Jochum Pálsson skrifar 14. júlí 2022 07:30 Asparfræ safnast í hauga víða í Reykjavík Vísir/Vilhelm Hvít asparfræsský svífa nú um loftin en líffræðingur segir það misskilning að hvítir hnoðrarnir séu frjókorn en ekki fræ. Hins vegar standi yfir grasfrjókornatímabil sem nái hámarki kringum næstu mánaðamót. Ofnæmislæknir segir ofnæmislyf, augndropa og nefúða bestu meðölin við frjókornaofnæmi. Blaðamaður hafði samband við Anítu Ósk Áskelsdóttur, líffræðing sem sinnir frjómælingum hjá Náttúrufræðistofnun. Aðspurð út í þær aspardrífur sem falla nú til jarðar sagði Aníta það vera algengan rugling hjá fólki að tengja hvítu asparfræin við frjókorn. Það séu fræin sem myndi þessa hvítu hnoðra en þegar það gerist sé frjótímabilið löngu búið. „Fólk tengir þetta við frjókorn en almennt sérðu ekki frjókornin. Nema þú hristir eitthvað blóm sem er að blómstra en þá kemur smá ský,“ sagði Aníta um frjókornin. Þá sagði Aníta að grasafrjókorn og súrufrjókorn væru ráðandi þessa dagana og það sem „væri helst að trufla fólk núna.“ Hún sagði frjótíma grasafrjókorna yfirleitt byrja í júní og almennt ná hámarki í lok júlí eða byrjun ágúst. Frjótími birkis væri hins vegar liðinn, það hefði verið tveggja til fjögurra vikna tímabil sem kláraðist upp úr miðjum júní. Fyrir norðan hefðu verið háar frjótölur birkis en í Reykjavík hefði sáralítið mælst í júní. Frjókornaofnæmi „aðal-bissnessinn í dag“ Blaðamaður hafi einnig samband við Sigurveigu Þ. Sigurðardóttir, ofnæmislækni, til að spurja út í frjókornatímabilið. Aðspurð hver staðan væri hjá ofnæmislæknum í tengslum við frjókornaofnæmi sagði Sigurveig að frjókornaofnæmi væru „aðal-bissnessinn í dag.“ Fólk kæmi yfirleitt með sígild einkenni frjókornaofnæmis sem væru kláði, nefrennsli, hnerrar og kláði í augum en „Sumir eru eins og þeir séu með sand í augunum og ef maður nuddar augun þá verður það enn þá verra,“ sagði Sigurveig. Hér má sjá grasfrjókorn svífa um loftið en þau eru yfirleitt svo smá að maður tekur ekki eftir þeim.Patrick Pleul/Getty Einnig fyndi fólk fyrir astmaeinkennum og andþyngslum en sumt fólk fyndi einungis fyrir andþyngslum við áreynslu, t.d. þegar það færi út að skokka í frjókornunum. Aðspurð hvort álagið hjá ofnæmislæknum væri jafnmikið yfir allt sumarið sagði Sigurveig að álagið væri mest í byrjun sumars þegar fólk væri að uppgötva ofnæmið. Stundum sé það þannig að fólk viti að það sé með ofnæmi en gleymi að fá sér lyf þegar frjóið byrjar. Trjá- og túnfíflaofnæmi í byrjun sumars og grasið taki svo við Sigurveig segir að fólk komi líka með börn sem eru að fá frjóofnæmiseinkenni í fyrsta sinn og vilji þá vita hvað veldur. Algengast er að það séu gras- eða birkiofnæmi en það geti líka verið ofnæmi fyrir túnfíflum. Trjá- og túnfíflaofnæmi séu frekar í byrjun sumars og svo komi grasið í framhaldi af því. Í byrjun sumars er frjótímabil túnfífla og trjátegunda á borð við birki og aspir. Síðan taki við frjótímabil grass.Vísir/Getty Það séu ekki bara börn sem komi til ofnæmislækna vegna nýuppgötvaðs ofnæmis heldur gerist það líka að fullorðið fólk uppgötvi seint á ævinni að það sé með ofnæmi. Aðspurð hvað sé best að gera ef maður finnur fyrir einkennum en veit ekki að maður sé með ofnæmi segir Sigurveig að maður geti leitað sér fræðslu hjá Astma- og ofnæmisfélaginu eða farið í greiningu. Hins vegar sé hægt að fá ofnæmislyf, stera og augndropa án lyfseðils en þá þurfi maður að vita hvað sé að. Þá segir Sigurlaug að ofnæmi verði oft verra með árunum og þá þurfi að fara í sterkari lyf og öðruvísi meðferð og þá sé gott að fá aðstoð hjá lækni. Hægt að halda sig inni eða fara út á haf Aðspurð hvort eitthvað annað sé hægt að gera, eins og að halda sig bara inni sagði Sigurveig að „vissulega gæti maður forðast ofnæmisvakann sem er besta leiðin.“ „Það getur maður gert með því að vera einhvers staðar úti á hafi,“ sagði hún og hló svo. En maður geti líka haldið sig innandyra en þá megi ekki vera með gluggana opna. Fólk með mjög slæmt ofnæmi sé oft ráðlagt að sofa með lokaða glugga sem sumum finnist svakalega erfitt. Eins eigi maður ekki að þurrka fötin sín úti af því frjóin setjast þá á fötin. Jafnframt segir Sigurveig að það sé vont að vera úti í óslegnu grasi og nefnir sem dæmi eitt árið eftir hrun þegar ekkert var slegið í Reykjavík hafi fólk fundið fyrir miklum einkennum. Hins vegar sé heldur ekki gott fyrir fólk með ofnæmi að vera viðstatt garðasláttur því þá þyrlast frjóin upp í loft. Ef maður er með grasofnæmi er ekki sniðugt að vera þar sem er mikið óslegið gras né að vera viðstaddur garðasláttur.Fairfax Media/Getty Aðspurð hvort fólk geti hlotið alvarleg einkenni ef ofnæmi eru ekki meðhöndluð sagði Sigurveig að besta dæmið um það sé „að ef fólk er með astma og ofnæmi fyrir grasi eða frjókornum getur astminn orðið svolítið slæmur. Það er ekki gott að vera með astma og meðhöndla hann ekki því þá getur hann versnað.“ Ef maður er með astma sé því gott að vita af öllum ofnæmum. Garðyrkja Blóm Mest lesið Hitamet slegið á Spáni um helgina Erlent Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Þúsundir Norðmanna fengu fyrir mistök tilkynningu um að hafa unnið milljónir Erlent Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Innlent Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Innlent Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Innlent Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Innlent Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Innlent Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Innlent Fleiri fréttir Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Ekki gagnlegt að stilla fyrirtækjum upp gegn starfsfólki Krefst aðkomu Vinstri grænna að endurmótun varnarmálastefnu Skýrslutökum írsku lögreglunnar lokið Veðurstofan nýtir ofurtölvu til að herma eftir hraunflæði „Samfélagsleg ábyrgð þessa fyrirtækis virðist ekki vera nein“ Óhress innviðaráðherra, öryggis- og varnarmál og ofurtölva Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Ný kirkjuhandbók og kaldar kveðjur til ferðaþjónustunnar Ráðist á rútubílstjóra og vegfarendur yfirbuguðu árásarmanninn „Langflestir Grindvíkingar búa utan Grindavíkurbæjar“ Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Ráðherra vill tryggja betra eftirlit með Sjúkratryggingum Íslands Segir tölurnar sláandi og vill bregðast við „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Sósíalistar deila um peninga og metþátttaka í ólöglegri baráttugöngu Kostnaður vegna kynja- og jafnréttismála sextán milljónir Svifvængjaflugslys við Reynisfjall Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Sjá meira
Blaðamaður hafði samband við Anítu Ósk Áskelsdóttur, líffræðing sem sinnir frjómælingum hjá Náttúrufræðistofnun. Aðspurð út í þær aspardrífur sem falla nú til jarðar sagði Aníta það vera algengan rugling hjá fólki að tengja hvítu asparfræin við frjókorn. Það séu fræin sem myndi þessa hvítu hnoðra en þegar það gerist sé frjótímabilið löngu búið. „Fólk tengir þetta við frjókorn en almennt sérðu ekki frjókornin. Nema þú hristir eitthvað blóm sem er að blómstra en þá kemur smá ský,“ sagði Aníta um frjókornin. Þá sagði Aníta að grasafrjókorn og súrufrjókorn væru ráðandi þessa dagana og það sem „væri helst að trufla fólk núna.“ Hún sagði frjótíma grasafrjókorna yfirleitt byrja í júní og almennt ná hámarki í lok júlí eða byrjun ágúst. Frjótími birkis væri hins vegar liðinn, það hefði verið tveggja til fjögurra vikna tímabil sem kláraðist upp úr miðjum júní. Fyrir norðan hefðu verið háar frjótölur birkis en í Reykjavík hefði sáralítið mælst í júní. Frjókornaofnæmi „aðal-bissnessinn í dag“ Blaðamaður hafi einnig samband við Sigurveigu Þ. Sigurðardóttir, ofnæmislækni, til að spurja út í frjókornatímabilið. Aðspurð hver staðan væri hjá ofnæmislæknum í tengslum við frjókornaofnæmi sagði Sigurveig að frjókornaofnæmi væru „aðal-bissnessinn í dag.“ Fólk kæmi yfirleitt með sígild einkenni frjókornaofnæmis sem væru kláði, nefrennsli, hnerrar og kláði í augum en „Sumir eru eins og þeir séu með sand í augunum og ef maður nuddar augun þá verður það enn þá verra,“ sagði Sigurveig. Hér má sjá grasfrjókorn svífa um loftið en þau eru yfirleitt svo smá að maður tekur ekki eftir þeim.Patrick Pleul/Getty Einnig fyndi fólk fyrir astmaeinkennum og andþyngslum en sumt fólk fyndi einungis fyrir andþyngslum við áreynslu, t.d. þegar það færi út að skokka í frjókornunum. Aðspurð hvort álagið hjá ofnæmislæknum væri jafnmikið yfir allt sumarið sagði Sigurveig að álagið væri mest í byrjun sumars þegar fólk væri að uppgötva ofnæmið. Stundum sé það þannig að fólk viti að það sé með ofnæmi en gleymi að fá sér lyf þegar frjóið byrjar. Trjá- og túnfíflaofnæmi í byrjun sumars og grasið taki svo við Sigurveig segir að fólk komi líka með börn sem eru að fá frjóofnæmiseinkenni í fyrsta sinn og vilji þá vita hvað veldur. Algengast er að það séu gras- eða birkiofnæmi en það geti líka verið ofnæmi fyrir túnfíflum. Trjá- og túnfíflaofnæmi séu frekar í byrjun sumars og svo komi grasið í framhaldi af því. Í byrjun sumars er frjótímabil túnfífla og trjátegunda á borð við birki og aspir. Síðan taki við frjótímabil grass.Vísir/Getty Það séu ekki bara börn sem komi til ofnæmislækna vegna nýuppgötvaðs ofnæmis heldur gerist það líka að fullorðið fólk uppgötvi seint á ævinni að það sé með ofnæmi. Aðspurð hvað sé best að gera ef maður finnur fyrir einkennum en veit ekki að maður sé með ofnæmi segir Sigurveig að maður geti leitað sér fræðslu hjá Astma- og ofnæmisfélaginu eða farið í greiningu. Hins vegar sé hægt að fá ofnæmislyf, stera og augndropa án lyfseðils en þá þurfi maður að vita hvað sé að. Þá segir Sigurlaug að ofnæmi verði oft verra með árunum og þá þurfi að fara í sterkari lyf og öðruvísi meðferð og þá sé gott að fá aðstoð hjá lækni. Hægt að halda sig inni eða fara út á haf Aðspurð hvort eitthvað annað sé hægt að gera, eins og að halda sig bara inni sagði Sigurveig að „vissulega gæti maður forðast ofnæmisvakann sem er besta leiðin.“ „Það getur maður gert með því að vera einhvers staðar úti á hafi,“ sagði hún og hló svo. En maður geti líka haldið sig innandyra en þá megi ekki vera með gluggana opna. Fólk með mjög slæmt ofnæmi sé oft ráðlagt að sofa með lokaða glugga sem sumum finnist svakalega erfitt. Eins eigi maður ekki að þurrka fötin sín úti af því frjóin setjast þá á fötin. Jafnframt segir Sigurveig að það sé vont að vera úti í óslegnu grasi og nefnir sem dæmi eitt árið eftir hrun þegar ekkert var slegið í Reykjavík hafi fólk fundið fyrir miklum einkennum. Hins vegar sé heldur ekki gott fyrir fólk með ofnæmi að vera viðstatt garðasláttur því þá þyrlast frjóin upp í loft. Ef maður er með grasofnæmi er ekki sniðugt að vera þar sem er mikið óslegið gras né að vera viðstaddur garðasláttur.Fairfax Media/Getty Aðspurð hvort fólk geti hlotið alvarleg einkenni ef ofnæmi eru ekki meðhöndluð sagði Sigurveig að besta dæmið um það sé „að ef fólk er með astma og ofnæmi fyrir grasi eða frjókornum getur astminn orðið svolítið slæmur. Það er ekki gott að vera með astma og meðhöndla hann ekki því þá getur hann versnað.“ Ef maður er með astma sé því gott að vita af öllum ofnæmum.
Garðyrkja Blóm Mest lesið Hitamet slegið á Spáni um helgina Erlent Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Þúsundir Norðmanna fengu fyrir mistök tilkynningu um að hafa unnið milljónir Erlent Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Innlent Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Innlent Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Innlent Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Innlent Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Innlent Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Innlent Fleiri fréttir Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Ekki gagnlegt að stilla fyrirtækjum upp gegn starfsfólki Krefst aðkomu Vinstri grænna að endurmótun varnarmálastefnu Skýrslutökum írsku lögreglunnar lokið Veðurstofan nýtir ofurtölvu til að herma eftir hraunflæði „Samfélagsleg ábyrgð þessa fyrirtækis virðist ekki vera nein“ Óhress innviðaráðherra, öryggis- og varnarmál og ofurtölva Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Ný kirkjuhandbók og kaldar kveðjur til ferðaþjónustunnar Ráðist á rútubílstjóra og vegfarendur yfirbuguðu árásarmanninn „Langflestir Grindvíkingar búa utan Grindavíkurbæjar“ Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Ráðherra vill tryggja betra eftirlit með Sjúkratryggingum Íslands Segir tölurnar sláandi og vill bregðast við „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Sósíalistar deila um peninga og metþátttaka í ólöglegri baráttugöngu Kostnaður vegna kynja- og jafnréttismála sextán milljónir Svifvængjaflugslys við Reynisfjall Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Sjá meira