Félags- og barnamálaráðherra, Ásmundur Einar Daðason, fer nú mikinn og þykist loks ætla að gera eitthvað í málefnum eldri borgara. En þegar kosningastefna Framsóknarflokksins hans er skoðuð þá er þar nánast ekkert bitastætt að finna í málefnum eldra fólks.
Undir lok síðasta kjörtímabils þar sem hann sat á ráðherrastóli málaflokksins var lítið sem ekkert heldur að gerast í málaflokknum þó hann hefði gefið eldri borgurum fyrirheit á seinni hluta valdatímans um að nú yrði tekið á þeirra málum. Eini afraksturinn var að málin voru sett í starfshóp „um hag og líðan eldri borgara“ sem leiddur var af framsóknarkonu sem nú trónir efst á framboðslista flokksins í norðaustur kjördæmi. Starfshópurinn hefur ekki enn skilað af sér þó hann hafi átt að gera það í sumar.
Enda eru fulltrúar LEB – Landssambands eldri borgara sem sátu í starfshópnum ekki sáttir við lokadrögin af niðurstöðu starfshópsins og því situr allt fast þar. Meðal fulltrúa LEB er fyrrverandi formaður LEB. Félags- og barnamálaráðherra hefur nú kippt henni upp í drossíuna sína og þar situr hún í aftursætinu á framabraut ráðherrans til borgarinnar. Þrátt fyrir að ráðherrann hafi ekki sinnt málefnum eldri borgara af neinu viti í heilt kjörtímabil.
Þessi ökuferð ráðherrans er algjör óvissuferð án fyrirheita og stefnu.
Hvaða erindi á ráðherrann og farþegi hans í málefnum eldri borgara? Skoðum stefnuskrána:
- Endurskoða almannatryggingar
- Taka upp sveigjanleg starfslok
- Almennt frítekjumark hækki í skrefum
- Ekkert frítekjumark á atvinnutekjur eftirlaunafólks
Ekki er þetta burðugt. Engin hækkun á ellilífeyri. Ótímasett hækkun á frítekjumarki lífeyrissjóðstekna.
Það er sjálfsagt að endurskoða lög um almannatryggingar og þyrfti í raun að gera reglulega. En miðað við árangur vinnustarfshóps ráðherrans, sem fyrr er rakinn, þá fáum við að bíða allt næsta kjörtímabil áður en sú endurskoðun lítur dagsins ljós. Eldra fólk getur ekki beðið svo lengi eftir réttlæti.
Ekkert frítekjumark á atvinnutekjur eftirlaunafólks skilar ávinningi til aðeins ca 13% í þessum hópi. Sveigjanleg starfslok gagnast fyrst og fremst þeim sem fá vinnu á vinnumarkaði sem er því miður fullur af aldursfordómum. Auk þess sem það eru mannréttindi fólks sem hefur stritað alla starfsævina að fá að njóta efri áranna án þess að þurfa að reiða sig á atvinnutekjur.
Eftir sitja um 18.000 eftirlaunafólks sem nú þarf að lifa á 200 – 300 þúsund kr. rauntekjum. Framsókn skilar þessum hópi auðu. Engar raunverulegar, tímasettar tillögur. Engin kostanaðargreining. Engin tekjuáætlun.
Samfykingin hefur sett fram framsæknar tillögur til úrbóta, annars vegar sem eiga að koma til framkvæmda strax og hins vegar sem að vinna að á kjörtímabilinu. Það sem meira er, Samfylkingin hefur kostnaðargreint þessar tillögur og einnig gert raunverulega áætlun hvernig á að fjármagna þessa framkvæmd. Tillögur Samfylkingarinnar snúa að barnafólki, eldri borgurum og öryrkjum upp á 20 milljarða samanlagt. Tillögur Samfylkingarinnar í málefnum eldra fólks og öryrkja mun kosta 10 milljarða og vert að geta að öryrkjar, margir hverjir, munu einnig hafa gagn af úrbætum til barnafólks.
Þessir peningar verða sóttir með auðlindagjöldum á 20 stærstu útgerðirnar, stóreignaskatt á ríkasta 1% þjóðarinnar og endurheimt skatts vegna undanskota elítunnar.
Okkar stefna er skýr í málefnum eldra fólks.
Á kjörtímabilinu:
- Hækkun frítekjumarks vegna lífeyrissjóðstekna í 100.000 kr.
- Hækkun frítekjumarks vegna atvinnutakna í 300.000 kr.
- Ellilífeyrir verði sá sami og lágmarkslaun í landinu, sem er 351.000 kr. núna. En núverandi ellilífeyrir er 266.033 kr. Þar hefur þegar orðið 85.000 kr. kjaragliðnun.
- Endurskoðun laga um almannatryggingar.
Það sem við ætlum að gera STRAX:
- Hækkun ellilífeyris í samræmi við krónutöluhækkun lágmarkslauna og byrja þannig strax að vinna í að loka þeirri kjaragliðnun sem hefur orðið í tíð núverandi ríkisstjórnar.
- Tvöfalda frítekjumark lífeyrissjóðstekna, upp í 50.000 kr. Það gerir 300.000 kr. til viðbótar á árs grundvelli.
- Tvöfalda frítekjumark atvinnutekna, upp í 200.000 kr. Það gerir 2.400.000 kr. á árs grundvelli.
- Hefja endurskoðun laga um almannatryggingar.
Það er áhugavert að bera saman stefnu Framsóknarflokksins annars vegar og Samfylkingarinnar hins vegar í málefnum eldra fólks með tilliti til þeirra 5 áhersluatriða sem landsfundur LEB samþykkti einróma síðasta vor í tíð þáverandi formanns LEB fyrir þessar alþingiskosningar.
5 áhersluatriði LEB í málefnum eldra fólks fyrir alþingiskosningarnar er hægt að lesa HÉR
Samfylkingin hefur uppfyllt að mestu væntingar LEB. Meðan Framsóknarflokkurinn er að keyra utan vegar, spænir upp viðkvæman gróður, skilur eftir sig sár... og skilar auðu.
Megin markmið Samfylkingarinnar er að vinna að kjarabótum þeirra sem nú lifa við kröpp kjör, hvort sem það er eldra fólk, öryrkjar eða barnafólk. Stefna okkar í aðgerðum þeim til handa mun gagnast lág- og miðlungstekjufólki. En helst bitna á ríkasta 1% þjóðarinnar.
Við þurfum nýja ríkisstjórn. Við í Samfylkingunni erum tilbúin til að setjast í ríkisstjórn af ábyrgð og festu. Við skilum ekki auðu. Þið erum ekki með eintóma gosa upp í erminni. Við leggjum spilin á borðið.
Höfundur er leikstjóri, eldri borgari og í 3. sæti Samfylkingarinnar í Reykjavík suður.
