Að sögn embættis ríkislögreglustjóra er slíkum vopnum ekki beitt undir neinum kringumstæðum þar sem lögregla hafi ekki heimild til að beita slíkum tækjum. Þá sprauti lögregla aldrei einstaklinga, heldur sé slíkt ávallt í höndum heilbrigðisstarfsmanna sem taki slíka ákvörðun sjálfstætt í ljósi aðstæðna hverju sinni.

Þetta kemur fram í yfirlýsingu frá embættinu en samkvæmt frásögnum sjónarvotta voru mennirnir tveir beittir mikilli hörku af hálfu lögreglumanna sem hafi lamið hælisleitendurna og gefið þeim einhvers konar raflost. Þá hafi mennirnir verið sprautaðir niður þegar erfiðlega gekk að ná stjórn á þeim.

Vilja ekki tjá sig efnislega um aðgerðina

Í yfirlýsingu lögreglu segir að valdbeitingarheimildir séu ekki nýttar þegar kemur að því að fylgja eftir beiðnum um brottvísun úr landi „nema brýna nauðsyn krefji.“

„Þegar þess gerist þörf þá er það ávallt samkvæmt mati stjórnanda á vettvangi. Leitast er við að beita vægustu mögulegu aðferðum en starfsfólk lögreglu er þrautþjálfað til að takast á við slíkar aðstæður og forðast að af þeim skapist meiðsl.“

Áréttað er í yfirlýsingunni að lögreglan geti ekki veitt upplýsingar um einstök mál „þó að lögregla hafi á því skilning að aðgerðir sem þessar veki spurningar.“

Stoðdeild embættis ríkislögreglustjóra sér um að framfylgja beiðnum Útlendingastofnunar um brottvísanir. Embættið segir að slíkar aðgerðir aldrei fyrirvaralausar og einstaklingum sé „nær undantekningarlaust“ gefið færi á að yfirgefa landið sjálfviljugir áður en að því kemur. Lögreglu beri að framfylgja lögum eftir að einstaklingar hafi fullnýtt þann rétt sem þeir hafi til að kæra stjórnvaldsákvarðanir. 

Unnið er að því að tryggja og yfirfara öll tiltæk gögn málsins, komi til þess að kæra eða kvörtun berist vegna umræddrar aðgerðar. Sema Erla Serdar, for­maður hjálpar­sam­takanna Solaris fyrir hælis­leit­endur og flótta­fólk á Ís­landi, hefur sagt að að­gerðir lög­reglu í gær verði kærðar til nefndar um eftir­lit með lög­reglu.

Lokki ekki fólk til sín á fölskum forsendum

Sema sagði í samtali við fréttastofu fyrr í dag að hælisleitendurnir hafi verið boðaðir í húsakynni Útlendingastofnunar til að sækja bólusetningavottorð sín en þeir höfðu nýlega verið bólusettir gegn Covid-19.

„Þannig að aug­ljós­lega er þetta mjög skipu­lögð að­gerð af hálfu Út­lendinga­stofnunar. Í rauninni að lokka drengina á staðinn, plata þá til að mæta einungis til að til­kynna þeim að þar sem þeir eru núna bólu­settir þá væri hægt að brottvísa þeim til Grikk­lands og þeir eigi að fara með lög­reglunni án tafar,“ sagði Sema.

Þegar Helgi Valberg Jensson, yfirlögfræðingur hjá embætti ríkislögreglustjóra, er spurður sérstaklega út í þessar ásakanir vísar hann aftur til áðurnefndrar yfirlýsingar og segir lögregluna ekki geta tjáð sig nánar um málið.

Þorsteinn Gunnarsson, staðgengill forstjóra Útlendingastofnunar, sagði í samtali við RÚV fyrr í dag að stofnunin lokki fólk ekki til sín á fölskum forsendum. 

Fréttin hefur verið uppfærð.