Frá því í júlí í fyrra hafa sex konur og einn karl leitað til Bjarkahlíðar vegna mansalsmála.Í byrjun júlí fékk Bjarkahlíð það hlutverk að halda úti framkvæmdarteymi um mansalsmál. Um er að ræða tilraunverkefni sem snýst um að einn aðili sé ábyrgur fyrir samhæfingu í viðbrögðum við mansalsmálum og að halda utan um tölfræði.
„Meirihlutinn er vinnumansal, þar sem er grunur um það, og síðan hafa verið tvö mál þar sem er um vændi að ræða,“ segir Ragna Björg Guðbrandsdóttir, verkefnastjóri hjá Bjarkarhlíð.
Tengiliðir á Íslandi í sjö málum
Lögregla rannsaki málin. Ragna segir þetta ein flóknustu málin. Það séu sterk öfl að baki sem stjórni fólkinu. „Og á fólkið í raun og veru. Það er erfitt að ná til manneskjunnar því hún er alltaf á varðbergi, alltaf að passa að það komist ekki upp um þá sem beita hana ofbeldi,“ segir Ragna Björg.
Tilkynningar um málin hafi komið frá almenningi, fólkinu sjálfu og verkalýðsfélögunum. Þolendurnir eru á aldrinum 24 ára til 48 ára. í öllum málunum er grunur um tengilið á Íslandi.
„Það er frelsissvipting og mikið andlegt ofbeldi,“ segir Ragna og vísar til málanna sjö.
Hélt að hún væri að fara starfa sem barnfóstra
Þá þekkist það að þolendur mansals í öðrum löndum hafi sótt um alþjóðlega vernd hér á landi.
Blessing Newton sem er frá Nígeríu hefur verið á Íslandi í tvö ár. Hún segist hafa verið seld mansali til Ítalíu árið 2016. Hún hafi verið blekkt og talið að hún væri að fara að starfa sem barnfóstra. Annað hafi komið á daginn.
„Þegar ég kom til Ítalíu vissi ég ekki að ég væri að fara í vændi. Ég hélt að þetta yrði kannski auðvelt en það var ekki auðvelt,“ segir hún og lýsir miklu ofbeldi sem hún varð fyrir á meðan hún var neydd til að stunda vændi.
„Ég get ekki talið mennina“
Hún hafi ekki töluna á því hve margir menn hafi keypt aðgang að líkama hennar.
„Margir karlmenn, þeir borguðu fimm eða tíu evrur. Þeir sváfu hjá mér. Ég get ekkitalið þá, ég get ekki talið mennina,“ segir Blessing.
Hún hafi náð að flýja og eftir einhvern tíma á götunni á Ítalíu hafi hún fengið aðstoð við að komast til Íslands. Henni hefur nú verið synjað um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða bæði hjá Útlendingastofnun og kærunefnd útlendingamála.
Ákaflega sorglegt mál
Magnús Norðdal lögmaður Blessing segir málið ákaflega sorglegt þar sem hún sé fórnarlamb mansals og uppfylli öll skilyrði þess að fá að vera á Íslandi. Hann bindi vonir við að kærunefndin fallist á endurupptökubeiðni í málinu.
Mansal algengt í Nígeríu
Ragna Björg hefur reynsluna af því að vinna með þolendum mansals frá Nígeríu en hún starfaði meðal annars við þessi mál í Danmörku fyrir nokkrum árum.
„Nígería er eitt af þeim löndum sem er mjög þekkt fyrir mansal,“ segir Ragna.
Á síðustu tveimur árum hefur 31 kona frá Nígeríu sótt um alþjóðlega vernd hér á landi samkvæmt tölfræði á vef Útlendingastofnunar. Ragna óttast að stór hluti þeirra hafi verið þolendur mansals.
„Það er sterkur grunur um að mikið af fólki, sérstaklega konur með börn og konur sem eru þungaðar og komi til landsins, að þær séu fórnarlömb mansals á einhverjum tímapunkti í lífi sínu,“ segir Ragna.
Óttast að verða send aftur til Ítalíu
Til stendur að senda Blessing aftur til Ítalíu þar sem hún hafi áður fengið þar dvalarleyfi, sem þó er nú útrunnið. Hún segist óttast það mjög. Hún er hrædd um að lenda aftur í klóm fólksins sem seldi hana og beitti hana ofbeldi.
„Ég kom hingað til að fá vernd, til að biðja um hjálp og fá tækifæri til að vera hér. Þess vegna bið ég þá að hjálpa mér því ég er þreytt. Ég er svo þreytt,“ segir Blessing.
