Lífsins ferðalag Eymundur L. Eymundsson skrifar 7. janúar 2018 13:31 Lífið byrjar sem ferðalag þegar við fæðumst. Verkefni lífsins eru margbreytileg og það sem við vissum ekki áður vitum við í dag. Ég er að tala um geðraskanir þar sem fólk var áður lokað inni og skömm aðstandenda sem og samfélagsins mikil. Fólk taldi Hörð Torfa vera með geðröskun vegna þess að hann viðurkenndi sína samkynhneigð og varð hann að flýja land út af dómhörku. Í dag er sjálfsagt að samkynhneigt fólk komi út úr skápnum til að vera þau sjálf. Umfjöllun fjölmiðla eins og fyrir Gaypride hefur aldrei verið meiri og sjálfsögð. Sem betur fer hefur það verið að gerast á undanförnum árum með aukinni þekkingu að fólk sem glímir við geðraskanir hefur komið út úr sínum skáp til að gefa öðrum von með að leita sér hjálpar. Við verðum nefnilega að læra af fortíðinni og gera fólki auðveldara fyrir að leita sér hjálpar. Fjölmiðlar gegna miklu hlutverki með því að segja meira frá því góða sem er gert og hjálpa til við byggja upp samfélag fyrir alla óháð stöðu og stétt enda fara geðraskanir ekki í manngreiningarálit og ýmis úrræði fyrir fullorðið fólk í boði.Aðstandendur og börnAðstandendur sem eiga börn mega ekki loka á ef barnið þeirra á erfitt andlega með að takast á við lífið. Nauðsynlegt er að mennta- og menningarmálaráðherra geri meira til að auka við þjónustu í grunn- og framhaldsskólum landsins. Ég tel að hægt sé að gera enn betur í lífsleikni til að takast á við andlega vanlíðan barna og ungmenna. Það er ekki auðvelt fyrir aðstandendur að viðurkenna að barnið þeirra eigi erfitt andlega en hvað myndu þau gera ef þau glímdu við krabbamein? Sem samfélag getum gert betur til að hjálpa aðstandendum og þau viti af stuðningi eins og við gerum með líkamleg veikindi enda hausinn hluti af líkamanun síðast þegar ég vissi. Mikilvægt að aðstandendur og skóli hlusti á barnið og reyni að finna leiðir sem hjálpar barninu. Barnið þarf að finna fyrir því að þau geti treyst og þeim sé óhætt að tala um sína vanlíðan. Samfélagið skapar um leið verðmæti sem skilar sér í auknum lífsgæðum til framtíðar. Ég er að skrifa þetta þar sem ég veit hvað geðraskanir rændu miklu sem hægt væri að koma í veg fyrir í dag ef ég væri í grunnskóla. Það hefði hjálpað mér mikið ef ég hefði fengið fræðslu frá fólki sem hefði reynslu af geðröskunum og ég þannig séð að þetta er ekki manni sjálfum að kenna. Það hefði breytt miklu fyrir mig að sjá vonina um að hægt væri að eignast gott líf. Það er auður í fólki sem hefur gengið dimman dal sem nýtir sína reynslu til góðs í dag. Reynsla sem fæst ekki í bókum en með fagmönnum. Saman getum við hjálpað til við að skapa verðmæti.Aðeins um mínar geðraskanir Ég hef glímt við geðraskanir mest allt mitt líf án þess vita hvað kvíði, félagsfælni eða þunglyndi var. Ég var með sjálfsvígshugsanir nær daglega frá 12 til 38 ára aldurs. Byrjaði að finna fyrir kvíða þegar ég byrjaði í grunnskóla sem þróaðist í félagsfælni og um 12 ára aldur var ég farinn að kvíða hverjum degi og byrgði mína vanlíðan. Ég fékk vonina árið 2005 orðinn 38 ára gamall þegar ég var í verkjameðferð á Kristnesi í Eyjarfirði eftir mína aðra mjaðmaliðaskiptingu. Verkjameðferðin varð til þess að ég hef eignast betra líf því þar var fræðsla um kvíða, félagsfælni og þunglyndi. Eftir þessa fræðslu fékk ég bæklinga um þessar geðraskanir og það var eins og ég væri að lesa um mig frá a-ö. Þar sá ég í fyrsta skipti hvað hafði stjórnað minni vanlíðan síðan ég var barn, þetta var ekki mér að kenna eða einhverjum örðum heldur voru aðrar ástæður og það var von um að eignast lífsgæði sem ég hafði þráð síðan ég var barn. En til þess þurfti ég að vera opinn og hreinskilinn um mína líðan til að geta tekist á við sjálfan mig og lífið. Í dag hef ég útskrifast úr 3 skólum em ég entist aðeins í 2 mánuði í framhaldsskóla. Ég er einn af stofnendum Grófarinnar á Akureyri sem er geðverndarmiðstöð sem hefur hjálpað mörgum að taka skrefið að bættri líðan og lífsgæðum. Ég hef farið í fjölda viðtala og skrifað greinar til að hjálpa til við að opna umræðuna, auka þekking og gefa von. Ég hef verið með geðfræðslu í skólum, málþingum og út í samfélaginu. Ég er þakklátur að hafa eignast lífsgæði og þó að verkir eða síþreyta hrjái mig get ég allavega deilt minni reynslu til góðs og horft fram á við.Sjá einnig:Allt þetta myrkur var ekki til einskisFælni stjórnaði honum í 38 árSálfræðingar eru nauðsynlegt afl inn í skólakerfiðHöfundur er ráðgjafi, félagsliði og verkefnastjóri geðfræðslu Grófarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun Skoðun Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Sjá meira
Lífið byrjar sem ferðalag þegar við fæðumst. Verkefni lífsins eru margbreytileg og það sem við vissum ekki áður vitum við í dag. Ég er að tala um geðraskanir þar sem fólk var áður lokað inni og skömm aðstandenda sem og samfélagsins mikil. Fólk taldi Hörð Torfa vera með geðröskun vegna þess að hann viðurkenndi sína samkynhneigð og varð hann að flýja land út af dómhörku. Í dag er sjálfsagt að samkynhneigt fólk komi út úr skápnum til að vera þau sjálf. Umfjöllun fjölmiðla eins og fyrir Gaypride hefur aldrei verið meiri og sjálfsögð. Sem betur fer hefur það verið að gerast á undanförnum árum með aukinni þekkingu að fólk sem glímir við geðraskanir hefur komið út úr sínum skáp til að gefa öðrum von með að leita sér hjálpar. Við verðum nefnilega að læra af fortíðinni og gera fólki auðveldara fyrir að leita sér hjálpar. Fjölmiðlar gegna miklu hlutverki með því að segja meira frá því góða sem er gert og hjálpa til við byggja upp samfélag fyrir alla óháð stöðu og stétt enda fara geðraskanir ekki í manngreiningarálit og ýmis úrræði fyrir fullorðið fólk í boði.Aðstandendur og börnAðstandendur sem eiga börn mega ekki loka á ef barnið þeirra á erfitt andlega með að takast á við lífið. Nauðsynlegt er að mennta- og menningarmálaráðherra geri meira til að auka við þjónustu í grunn- og framhaldsskólum landsins. Ég tel að hægt sé að gera enn betur í lífsleikni til að takast á við andlega vanlíðan barna og ungmenna. Það er ekki auðvelt fyrir aðstandendur að viðurkenna að barnið þeirra eigi erfitt andlega en hvað myndu þau gera ef þau glímdu við krabbamein? Sem samfélag getum gert betur til að hjálpa aðstandendum og þau viti af stuðningi eins og við gerum með líkamleg veikindi enda hausinn hluti af líkamanun síðast þegar ég vissi. Mikilvægt að aðstandendur og skóli hlusti á barnið og reyni að finna leiðir sem hjálpar barninu. Barnið þarf að finna fyrir því að þau geti treyst og þeim sé óhætt að tala um sína vanlíðan. Samfélagið skapar um leið verðmæti sem skilar sér í auknum lífsgæðum til framtíðar. Ég er að skrifa þetta þar sem ég veit hvað geðraskanir rændu miklu sem hægt væri að koma í veg fyrir í dag ef ég væri í grunnskóla. Það hefði hjálpað mér mikið ef ég hefði fengið fræðslu frá fólki sem hefði reynslu af geðröskunum og ég þannig séð að þetta er ekki manni sjálfum að kenna. Það hefði breytt miklu fyrir mig að sjá vonina um að hægt væri að eignast gott líf. Það er auður í fólki sem hefur gengið dimman dal sem nýtir sína reynslu til góðs í dag. Reynsla sem fæst ekki í bókum en með fagmönnum. Saman getum við hjálpað til við að skapa verðmæti.Aðeins um mínar geðraskanir Ég hef glímt við geðraskanir mest allt mitt líf án þess vita hvað kvíði, félagsfælni eða þunglyndi var. Ég var með sjálfsvígshugsanir nær daglega frá 12 til 38 ára aldurs. Byrjaði að finna fyrir kvíða þegar ég byrjaði í grunnskóla sem þróaðist í félagsfælni og um 12 ára aldur var ég farinn að kvíða hverjum degi og byrgði mína vanlíðan. Ég fékk vonina árið 2005 orðinn 38 ára gamall þegar ég var í verkjameðferð á Kristnesi í Eyjarfirði eftir mína aðra mjaðmaliðaskiptingu. Verkjameðferðin varð til þess að ég hef eignast betra líf því þar var fræðsla um kvíða, félagsfælni og þunglyndi. Eftir þessa fræðslu fékk ég bæklinga um þessar geðraskanir og það var eins og ég væri að lesa um mig frá a-ö. Þar sá ég í fyrsta skipti hvað hafði stjórnað minni vanlíðan síðan ég var barn, þetta var ekki mér að kenna eða einhverjum örðum heldur voru aðrar ástæður og það var von um að eignast lífsgæði sem ég hafði þráð síðan ég var barn. En til þess þurfti ég að vera opinn og hreinskilinn um mína líðan til að geta tekist á við sjálfan mig og lífið. Í dag hef ég útskrifast úr 3 skólum em ég entist aðeins í 2 mánuði í framhaldsskóla. Ég er einn af stofnendum Grófarinnar á Akureyri sem er geðverndarmiðstöð sem hefur hjálpað mörgum að taka skrefið að bættri líðan og lífsgæðum. Ég hef farið í fjölda viðtala og skrifað greinar til að hjálpa til við að opna umræðuna, auka þekking og gefa von. Ég hef verið með geðfræðslu í skólum, málþingum og út í samfélaginu. Ég er þakklátur að hafa eignast lífsgæði og þó að verkir eða síþreyta hrjái mig get ég allavega deilt minni reynslu til góðs og horft fram á við.Sjá einnig:Allt þetta myrkur var ekki til einskisFælni stjórnaði honum í 38 árSálfræðingar eru nauðsynlegt afl inn í skólakerfiðHöfundur er ráðgjafi, félagsliði og verkefnastjóri geðfræðslu Grófarinnar.
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun