Viðamikil skólamunasýning í Austurbæjarskóla

Nokkrir fyrrverandi og núverandi kennarar Austurbæjarskóla hafa upp á sitt einsdæmi tekið að sér að varðveita gamla muni og skólabækur sem hafa tilheyrt skólastarfinu og skólanum í gegnum tíðina og opuðu sýningu á lofti skólans á árlegri vorhátíð hans á laugardag. Þar hafa þeir sett upp gamla kennslustofu, handavinnustofu, kennarastofu og skólastjóraskrifstofu ásamt fjölda bókaskápa og sýningarspjalda þar sem saga skólans er rakin í máli og myndum

„Við gömlu kennararnir við skólann erum mörg svolítið gamaldags og byrjuðum snemma að safna öllu sem hægt var að safna; bæði bókum, húsmunum, kortum og hverskyns kennslutækjum. Guðmundur Sighvatsson, sem var skólastjóri á árunum 1995-2014, lét okkur hafa geymslu til afnota til að geta varðveitt þessa muni. Við köllum hana gullgeymsluna eða gulla­geymsluna og hefur hún bjargað miklu,“ segir stærðfræðikennarinn Sigrún Lilja Jónasdóttir. „Þegar haldið var upp á 80 ára afmæli skólans árið 2010 gátum við tínt niður úr geymslunni og sett upp sýningu. Hún vakti mikla athygli og höfðu margir á orði að gaman hefði verið að leyfa henni að standa lengur,“ bætir hún við.

„Að sama tilefni settum við upp nokkra sýningarskápa með gömlum munum á göngum skólans og hafa þeir fengið að standa síðan,“ segir Guðmundur en upp frá þessu var farið að gæla við að gera eitthvað stærra og meira. Hollvinafélag Austurbæjarskóla hafði þá verið stofnað en tilgangur þess er að standa vörð um velferð skólans og sögu. Meðlimir þess vinna meðal annars að flokkun og skrásetningu gamalla bóka, kennslutækja og skjala sem hafa safnast í áranna rás auk þess sem stendur til að láta skrifa sögu skólans.

„Fyrir tveimur árum afhenti Kristín Jóhannesdóttir, núverandi skólastjóri, okkur í Hollvinafélaginu rými á lofti skólans til afnota. Í haust fórum við svo á fullt í að undirbúa sýninguna. Við hittumst alla fimmtudaga og höfum unnið að uppsetningunni jafnt og þétt. Þá hafa aðrir kennarar skólans og nemendur verið duglegir að hjálpa til,“ segir Sigrún Lilja.

Meðlimir Hollvinafélagsins eru gífurlega fróðir um sögu skólans og er afar annt um að varðveita hana sem best. Öll þeirra vinna fer fram í sjálfboðavinnu. „Við Guðmundur, Nína Magnúsdóttir og fleiri hollvinafélagar erum nú svo forn að við náðum að kynnast fyrstu kynslóð kennara við skólann. Þeir voru flestir hættir þegar við byrjuðum en við hittum á þá yfir kaffi og fengum söguna beint í æð. Við höfum síðan reynt að halda henni til haga,“ segir Pétur Hafþór Jónsson, tónmenntakennari.

„Einhvern tíma undir lok síðustu aldar stóð svo til að hreinsa til í skólanum og innrétta loftið,“ rifjar hann upp. „Við vissum að það stæði til og tókum eitt páskafríið í að reyna að bjarga eins og þrjátíu eintökum af hverri bók, eða einu bekkjarsetti,“ skýtur Sigrún Lilja inn í. „Svo var það einhvern tíma í júníbyrjun þegar skóla var lokið að ég ákvað fyrir rælni að hjóla upp í port,“ segir Pétur. „Þá var þar stór gámur við útidyrnar og verið að bera mikið af húsmununum og öðru sem er hér á sýningunni út. Andartaki síðar komu Guðmundur skólastjóri, Héðinn Pétursson aðstoðarskólastjóri og Jason Ívarsson kennari á svæðið, stöðvuðu framkvæmdina og báru þetta með mér aftur inn,“ lýsir Pétur. Hann segir samskonar hreinsun hafa átt sér stað í flestum skólum landsins og að varðveislu skólamuna sé því verulega ábótavant. „Okkur er að minnsta kosti ekki kunnugt um að það sé til samskonar skólamunasafn á landinu. Grunnskólanum hefur einfaldlega ekki verið sýnd sú virðing,“ segir Dagný Marínósdóttir, kennari og meðlimur í Hollvinafélaginu.

Sýningunni var vel tekið á laugardag en hvert verður framhaldið? „Það fer svolítið eftir því hvernig frekari viðbrögð verða en við höfum verið að ræða um að í framtíðinni geti gamlir kennara- og nemendahópar pantað skoðun og sömuleiðis aðrir sem áhuga hafa. Þá höfum við verið að gæla við hvort við ættum að hafa opið á Menningarnótt svo dæmi sé nefnt,“ segja þær Nína og Sigrún Lilja. 

„Næsta verk er svo að koma öllum ljósmyndunum og myndbandsupptökunum fyrir almenningssjónir en mikið er til af slíku efni sem starfsmenn skólans hafa tekið og varðveitt. Pétur á til dæmis allar jólaskemmtanir skólans frá árinu 1985 á bandi sem gæti verið gaman fyrir gamla nemendur að sjá,“ segir Dagný.

„Ég er búinn að koma þeim yfir á stafrænt form en nú þarf ég bara að læra að klippa,“ segir Pétur og rifjar upp þegar fyrsta upptakan var gerð. „Þá hafði Guðmundur fjárfest í myndarlegu upptökutæki og tók upp á meðan ég lék fyrir dansi. Börnin, sem þá voru ólík símakynslóðinni í dag, fengu svo að sjá upptökuna einhverju síðar og geðshræringin sem braust út við að sjá sig á skjánum var engu lík,“ segir Pétur og hlær.

Að sögn Sigrúnar Lilju standa vonir hollvinafélaga ekki síst til þess að sýningin verði til þess að fólk átti sig á mikilvægi þess að varðveita þessa muni og halda sögunni til haga. „Það er ekki endalaust hægt að treysta á góðvild. Við vonumst því til að geta hlotið styrki til áframhaldandi verka.“