Hvar er metnaðurinn? Guðmundur Hreinsson skrifar 30. maí 2017 15:57 Við lásum á mbl.is, þann 18. maí sl., þær hugmyndir Samtaka iðnaðarins að stytta iðnnám niður í þrjú ár. Rökin voru sú að núna væri búið að stytta stúdentspróf niður í þrjú ár og þess vegna gæti það veikt samkeppnisstöðu iðnnáms. Rök SI fyrir þessum hugmyndum eru vægast sagt byggðar á veikum grunni. Í fyrsta lagi þá eru engar rökstuddar greiningar sem liggja á bak við þessar hugmyndir því nám á að vera byggt á faglegu mati en ekki á einhverjum samkeppnissjónarmiðum. Það vantar spyrja spurninga eins og; hvaða þjóðir viljum bera okkur saman við, hvernig iðnaðarmenn erum við að útskrifa og hvernig iðnaðarmenn munum við útskrifa eftir slíkar breytingar? Þá er ekki hægt að leggja stúdentspróf og iðnnám að jöfnu því eðli iðngreina og stúdentsprófs er gjörólíkt, stúdentspróf er áfangi að einhverri starfsmenntun á háskólastigi en iðnám veitir strax réttindi til starfsréttinda sem í flestum tilvikum veitir fólki sömu afkomu og þeim sem hafa starfsmenntun á háskólastigi. Iðnnám er því alltaf hagkvæmara fyrir þjóðfélagið þar sem það er styttra en starfsnám á háskólastigi. Við í stjórn Verkmennt, sem er félag kennara í byggingagreinum, höfðum ekkert heyrt af þessum áformum fyrr en það birtist í fréttum. Halda mætti að undir eðlilegum kringumstæðum þá væru kennarar í starfsgreinum lykilfólk í framkvæmd sem þessari ef til kæmi og væru þar af leiðandi hafðir með í umræðunni frá fyrstu stigum. Í hugmyndafræði breytingastjórnunar þá er það talið grundvallaratriði að hafa alla með frá upphafi, síðast en ekki síst þá sem hafa mest með breytingar að gera.Námskrá í byggingagreinumÁrið 2009, þegar Katrín Jakobsdóttir var menntamálaráðherra, var auglýstur styrkur hjá ráðuneytinu vegna endurskoðunar á námskrá ýmissa greina. Ný aðalnámskrá framhaldsskólanna hafði þá nýlega litið dagsins ljós og nauðsynlegt var að uppfæra og endurskoða hinar ýmsu námskrár í ljósi þess. Tveir kennarar úr Tækniskólanum ásamt kennurum frá Fjölbrautaskólanum í Breiðholti og Fjölbrautaskólanum á Akranesi fengu styrk frá ráðuneytinu og var falið að fara í endurskoðun á námskránni fyrir byggingagreinar. Þarna voru samankomnir reynslumestu menn í þessum greinum að kannski undirrituðum undanskildum og vel í stakk búnir að takast á við þetta mikla verkefni. Nefndin komst fljótlega að þeirri niðurstöðu að hyggilegast væri að breyta því sem nauðsynlegt væri að breyta og halda því sem gott væri í gömlu námskránni. Námskráin gamla hafði marga góða kosti og þá sérstaklega hvað varðar innihald og uppbyggingu áfanga. Ég vil taka það fram áður en lengra er haldið að íslenskir iðnaðarmenn hafa verði mjög vinsælir víða um lönd vegna fjölhæfni þeirra og var það mat nefndarinnar að það væri að mörgu leyti vegna þess hvernig námið væri uppbyggt og ekki ætti að eyðileggja það sem gott væri. Niðurstaða nefndarinnar var einnig sú að fyrirkomulag og skipulagning á vinnustaðanámi væri ómarkvisst og það væri ekki í takt við nútímann að segja við nemendur þegar kæmi að starfsþjálfun og vinnustaðanámi að þeir þyrftu að sjá um sig sjálfir og færi það eftir frændsemi og kunningsskap hvort nemendur kæmust á samning eða ekki. Skólinn þyrfti að gæta jafnræðis og lofa öllum nemendum sem teknir væru inn í skólana að útskrifast og skólarnir tækju ábyrgð á því að nemendur gætu útskrifast. Til þess að nálgast þetta vandamál, kynnti nefndin fyrir sér fyrirkomulag í nágrannalöndum okkar og var haldið til Danmerkur til að skoða hvernig uppbyggingin á náminu væri þar. Eftir ferðina komst nefndin að þeirri niðurstöðu að fyrirkomulag vinnustaðanáms eins og það tíðkast í Danmörku væri góður kostur fyrir Íslendinga með einhverjum frávikum. Haldinn var fundur með starfsgreinaráði, 2010, og þeim kynnt niðurstaðan og á grundvelli niðurstöðu nefndarinnar lagði starfsgreinaráð í byggingagreinum til að nefndin héldi áfram og færi í heildar endurskoðun á námskránni. Eins og áður kom fram þá var lögð áhersla á að koma böndum á vinnustaðanámið og gera það markvissara. Til þess að ná því markmiði þá var lagt til að vinnustaðanámið yrði skipt upp í vinnustaðanám og starfsþjálfun og væri vinnustaðanámið skipulagt og stýrt af skólunum með ferilbók. Stafsþjálfun kæmi svo í lok alls náms þar sem nemandinn þjálfaði upp hraða og færni enda kominn með öll verkfæri sem til þyrfti. Einnig aðlagaði nefndin alla áfanga að nýrri aðalnámskrá samkvæmt heitum og hæfniviðmiðum. Þegar þessari vinnu var lokið árið 2014 þá var hún kynnt starfsgreinaráði og öðrum hagsmunaaðilum og lögð inn í ráðuneytið eins og lög gera ráð fyrir enda hafði styrkur vegna vinnu nefndarinnar gengið út á það að eitthvað fengist nú fyrir peninginn. Yfirstjórnendur Tækniskólans lögðust hins vegar á móti því að þetta yrði lagt inn og töldu að ekki væri nógu langt gengið í breytingu á námi með þessari námskrá. Það verður að taka það fram að nefndin hefur aldrei fengið rök fyrir því frá stjórnendum Tækniskólans hverju ætti að breyta og hvað gengi ekki nógu langt! Það ber að hafa í huga að á þessum tíma þá var stytting náms vinsælasta umræðan og kannski hafa hugmyndir stjórnenda TS um frekari breytingar verið fólgnar í því að stytta námið enda er Tækniskólinn í eigu SI. Ég veit ekki hvort að menn geri sér grein fyrir því að nám í húsasmíði hér á landi eru í raun fjórar faggreinar í Danmörku sem tekur næstum því tíu ár að nema. Þannig að allt tal um styttingu náms í húsasmíði færir okkur enn fjær viðmiðunarlöndum okkar. Hvað eigum við þá að miða okkur við? Eftir stóðu Fjölbraut í Breiðholti og Fjölbraut á Akranesi sem ákváðu að fylgja þessari vinnu eftir og sækja um tilraunaleyfi til að kenna þessa námskrá og þá eingöngu í húsasmíði. Núna er komið árið 2017 og lítið er að frétta. Vinna okkar virðist vera gleymd og skattfé almennings sem fór í þessa vinnu virðist hafa verið sturtað niður í klósettið. Ef menn hafa hent þessari námskrá í ruslið þá hvet ég Menntamálaráðuneytið til að stýra mótun á framtíð verknámsgreina með faglegum hætti. Það verður eingöngu gert með því að hlusta á allar raddir innan hverrar stéttar fyrir sig ásamt því að fagreinarnar sjálfar ákveði eigin framtíð í gegnum nám í þessum greinum.Töku úr okkur hrollinn.Þá komum við að upphafs spurningunni „Hver er metnaðurinn! Hvað viljum við? Hvert viljum við fara? Að mínu mati þá á fagvitund og metnaður alltaf að vera í forgrunni þegar námskrá er hönnuð. Yfirstjórnendur skóla og stjórnvöld eru að mínu mati ekki best til þess fallin að fjalla um innihald vissra námskráa þar sem það krefst fagþekkingar í hverri grein fyrir sig. Stjórnendur skóla og atvinnurekendur falla loft í þá gryfju að Ebidan skiptir meira máli en agademísk rökhugsun. Þróun og vinna við námsskrá iðngreina getur ekki farið fram í reykfylltum bakherbergjum. Það eiga að vera fagfélögin hvort um er að ræða sveina- eða meistarafélög, ásamt kennurum faggreina sem marka þessa vinnu. Til þess að við tökum úr okkur hrollinn þá verða þessir aðilar að setjast niður og vinna saman fyrir opnum tjöldum með allt upp á borðinu og eingöngu þannig sækjum við fram og náum árangri iðnmenntun til heilla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Tvö hundruð milljarða afsláttur VG Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Nokkrar góðar ástæður til að svindla á örorkukerfinu Eiður Welding Skoðun Ekkert bús í búðir! Jódís Skúladóttir Skoðun Fiskeldi og Vestfirðir Runólfur Ágústsson Skoðun Fjórar brýnar ástæður til að hætta viðskiptum við Rapyd Björn B. Björnsson Skoðun Leggðu rafskútunni vel í Kópavogi Bergur Þorri Benjamínsson Skoðun Fyrirsjáanleiki til framtíðar Guðrún Halla Finnsdóttir,Valur Ægisson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Bætt þjónusta og minni kostnaður, er hægt að biðja um það betra? Hrefna Eyþórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Með lygina að vopni Páll Hermannsson skrifar Skoðun Leyfið til að drepa langreyði - óforsvaranleg ákvörðun Micah Garen skrifar Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir skrifar Skoðun UNICEF skóli Laugardals við Kirkjuteig Tryggvi Scehving Thorsteinsson skrifar Skoðun Leggðu rafskútunni vel í Kópavogi Bergur Þorri Benjamínsson skrifar Skoðun Fjórar brýnar ástæður til að hætta viðskiptum við Rapyd Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Ekkert bús í búðir! Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Fiskeldi og Vestfirðir Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Tvö hundruð milljarða afsláttur VG Inga Lind Karlsdóttir skrifar Skoðun Bætt þjónusta og minni kostnaður, er hægt að biðja um það betra? Hrefna Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Fyrirsjáanleiki til framtíðar Guðrún Halla Finnsdóttir,Valur Ægisson skrifar Skoðun Láglaunaþrælar, Samsæriskenning Guðmunda G. G. skrifar Skoðun Húmor í kennslu: Við hlustum, skiljum og munum betur Sveinn Waage skrifar Skoðun Vika einmanaleikans Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Vald og þátttaka eða valdtaka? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Röng ákvörðun ráðherra Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Hvalirnir, hafið og við Edda Elísabet Magnúsdóttir skrifar Skoðun Íslenska ríkið braut á börnum en axlar enga ábyrgð Freyr Rögnvaldsson skrifar Skoðun Á að hundsa öll viðvörunarljós? Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostaði Krýsuvík? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Endurvekjum skikkjuna strax! Samúel Karl Ólason skrifar Skoðun Allt það helsta með einum smelli Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Nokkrar góðar ástæður til að svindla á örorkukerfinu Eiður Welding skrifar Skoðun Orkuskipti í forgang Ingibjörg Álfrós Björnsdóttir skrifar Skoðun Ancelotti, Real Madrid og árangur liðsins – út frá sálfræðilegum pælingum Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Takkaborð tilfinninga minna Diljá Ámundadóttir Zoëga skrifar Skoðun Kyrrstöðuverðbólga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Bókaútgáfa, íslenskukennsla, þýðingar og máltilfinning Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Mikilvægi dýranna: Þau hafa sitt vit Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Nauðungarstjórnun í nánum samböndum Ásgeir Þór Ásgeirsson skrifar Sjá meira
Við lásum á mbl.is, þann 18. maí sl., þær hugmyndir Samtaka iðnaðarins að stytta iðnnám niður í þrjú ár. Rökin voru sú að núna væri búið að stytta stúdentspróf niður í þrjú ár og þess vegna gæti það veikt samkeppnisstöðu iðnnáms. Rök SI fyrir þessum hugmyndum eru vægast sagt byggðar á veikum grunni. Í fyrsta lagi þá eru engar rökstuddar greiningar sem liggja á bak við þessar hugmyndir því nám á að vera byggt á faglegu mati en ekki á einhverjum samkeppnissjónarmiðum. Það vantar spyrja spurninga eins og; hvaða þjóðir viljum bera okkur saman við, hvernig iðnaðarmenn erum við að útskrifa og hvernig iðnaðarmenn munum við útskrifa eftir slíkar breytingar? Þá er ekki hægt að leggja stúdentspróf og iðnnám að jöfnu því eðli iðngreina og stúdentsprófs er gjörólíkt, stúdentspróf er áfangi að einhverri starfsmenntun á háskólastigi en iðnám veitir strax réttindi til starfsréttinda sem í flestum tilvikum veitir fólki sömu afkomu og þeim sem hafa starfsmenntun á háskólastigi. Iðnnám er því alltaf hagkvæmara fyrir þjóðfélagið þar sem það er styttra en starfsnám á háskólastigi. Við í stjórn Verkmennt, sem er félag kennara í byggingagreinum, höfðum ekkert heyrt af þessum áformum fyrr en það birtist í fréttum. Halda mætti að undir eðlilegum kringumstæðum þá væru kennarar í starfsgreinum lykilfólk í framkvæmd sem þessari ef til kæmi og væru þar af leiðandi hafðir með í umræðunni frá fyrstu stigum. Í hugmyndafræði breytingastjórnunar þá er það talið grundvallaratriði að hafa alla með frá upphafi, síðast en ekki síst þá sem hafa mest með breytingar að gera.Námskrá í byggingagreinumÁrið 2009, þegar Katrín Jakobsdóttir var menntamálaráðherra, var auglýstur styrkur hjá ráðuneytinu vegna endurskoðunar á námskrá ýmissa greina. Ný aðalnámskrá framhaldsskólanna hafði þá nýlega litið dagsins ljós og nauðsynlegt var að uppfæra og endurskoða hinar ýmsu námskrár í ljósi þess. Tveir kennarar úr Tækniskólanum ásamt kennurum frá Fjölbrautaskólanum í Breiðholti og Fjölbrautaskólanum á Akranesi fengu styrk frá ráðuneytinu og var falið að fara í endurskoðun á námskránni fyrir byggingagreinar. Þarna voru samankomnir reynslumestu menn í þessum greinum að kannski undirrituðum undanskildum og vel í stakk búnir að takast á við þetta mikla verkefni. Nefndin komst fljótlega að þeirri niðurstöðu að hyggilegast væri að breyta því sem nauðsynlegt væri að breyta og halda því sem gott væri í gömlu námskránni. Námskráin gamla hafði marga góða kosti og þá sérstaklega hvað varðar innihald og uppbyggingu áfanga. Ég vil taka það fram áður en lengra er haldið að íslenskir iðnaðarmenn hafa verði mjög vinsælir víða um lönd vegna fjölhæfni þeirra og var það mat nefndarinnar að það væri að mörgu leyti vegna þess hvernig námið væri uppbyggt og ekki ætti að eyðileggja það sem gott væri. Niðurstaða nefndarinnar var einnig sú að fyrirkomulag og skipulagning á vinnustaðanámi væri ómarkvisst og það væri ekki í takt við nútímann að segja við nemendur þegar kæmi að starfsþjálfun og vinnustaðanámi að þeir þyrftu að sjá um sig sjálfir og færi það eftir frændsemi og kunningsskap hvort nemendur kæmust á samning eða ekki. Skólinn þyrfti að gæta jafnræðis og lofa öllum nemendum sem teknir væru inn í skólana að útskrifast og skólarnir tækju ábyrgð á því að nemendur gætu útskrifast. Til þess að nálgast þetta vandamál, kynnti nefndin fyrir sér fyrirkomulag í nágrannalöndum okkar og var haldið til Danmerkur til að skoða hvernig uppbyggingin á náminu væri þar. Eftir ferðina komst nefndin að þeirri niðurstöðu að fyrirkomulag vinnustaðanáms eins og það tíðkast í Danmörku væri góður kostur fyrir Íslendinga með einhverjum frávikum. Haldinn var fundur með starfsgreinaráði, 2010, og þeim kynnt niðurstaðan og á grundvelli niðurstöðu nefndarinnar lagði starfsgreinaráð í byggingagreinum til að nefndin héldi áfram og færi í heildar endurskoðun á námskránni. Eins og áður kom fram þá var lögð áhersla á að koma böndum á vinnustaðanámið og gera það markvissara. Til þess að ná því markmiði þá var lagt til að vinnustaðanámið yrði skipt upp í vinnustaðanám og starfsþjálfun og væri vinnustaðanámið skipulagt og stýrt af skólunum með ferilbók. Stafsþjálfun kæmi svo í lok alls náms þar sem nemandinn þjálfaði upp hraða og færni enda kominn með öll verkfæri sem til þyrfti. Einnig aðlagaði nefndin alla áfanga að nýrri aðalnámskrá samkvæmt heitum og hæfniviðmiðum. Þegar þessari vinnu var lokið árið 2014 þá var hún kynnt starfsgreinaráði og öðrum hagsmunaaðilum og lögð inn í ráðuneytið eins og lög gera ráð fyrir enda hafði styrkur vegna vinnu nefndarinnar gengið út á það að eitthvað fengist nú fyrir peninginn. Yfirstjórnendur Tækniskólans lögðust hins vegar á móti því að þetta yrði lagt inn og töldu að ekki væri nógu langt gengið í breytingu á námi með þessari námskrá. Það verður að taka það fram að nefndin hefur aldrei fengið rök fyrir því frá stjórnendum Tækniskólans hverju ætti að breyta og hvað gengi ekki nógu langt! Það ber að hafa í huga að á þessum tíma þá var stytting náms vinsælasta umræðan og kannski hafa hugmyndir stjórnenda TS um frekari breytingar verið fólgnar í því að stytta námið enda er Tækniskólinn í eigu SI. Ég veit ekki hvort að menn geri sér grein fyrir því að nám í húsasmíði hér á landi eru í raun fjórar faggreinar í Danmörku sem tekur næstum því tíu ár að nema. Þannig að allt tal um styttingu náms í húsasmíði færir okkur enn fjær viðmiðunarlöndum okkar. Hvað eigum við þá að miða okkur við? Eftir stóðu Fjölbraut í Breiðholti og Fjölbraut á Akranesi sem ákváðu að fylgja þessari vinnu eftir og sækja um tilraunaleyfi til að kenna þessa námskrá og þá eingöngu í húsasmíði. Núna er komið árið 2017 og lítið er að frétta. Vinna okkar virðist vera gleymd og skattfé almennings sem fór í þessa vinnu virðist hafa verið sturtað niður í klósettið. Ef menn hafa hent þessari námskrá í ruslið þá hvet ég Menntamálaráðuneytið til að stýra mótun á framtíð verknámsgreina með faglegum hætti. Það verður eingöngu gert með því að hlusta á allar raddir innan hverrar stéttar fyrir sig ásamt því að fagreinarnar sjálfar ákveði eigin framtíð í gegnum nám í þessum greinum.Töku úr okkur hrollinn.Þá komum við að upphafs spurningunni „Hver er metnaðurinn! Hvað viljum við? Hvert viljum við fara? Að mínu mati þá á fagvitund og metnaður alltaf að vera í forgrunni þegar námskrá er hönnuð. Yfirstjórnendur skóla og stjórnvöld eru að mínu mati ekki best til þess fallin að fjalla um innihald vissra námskráa þar sem það krefst fagþekkingar í hverri grein fyrir sig. Stjórnendur skóla og atvinnurekendur falla loft í þá gryfju að Ebidan skiptir meira máli en agademísk rökhugsun. Þróun og vinna við námsskrá iðngreina getur ekki farið fram í reykfylltum bakherbergjum. Það eiga að vera fagfélögin hvort um er að ræða sveina- eða meistarafélög, ásamt kennurum faggreina sem marka þessa vinnu. Til þess að við tökum úr okkur hrollinn þá verða þessir aðilar að setjast niður og vinna saman fyrir opnum tjöldum með allt upp á borðinu og eingöngu þannig sækjum við fram og náum árangri iðnmenntun til heilla.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Ancelotti, Real Madrid og árangur liðsins – út frá sálfræðilegum pælingum Andri Hrafn Sigurðsson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun