Elíta skal það vera! Sigurjón Þorbergsson skrifar 21. desember 2017 07:00 Nokkur orð alþingismönnum til umþenkingar. Athuganir stjórnmálafræðinga hafa sýnt að 70% borgaranna í lýðræðisríkjum hafa svo til engin áhrif á ákvarðanatöku stjórnvalda, ákvarðanir sem þó skipta meginmáli fyrir allan almenning. Auðvitað er hér um að ræða hina tekjulægri. Vera má að þetta eigi ekki með öllu við á Íslandi eftir hrun, þar sem almenningur hefur lært að láta vel til sín heyra – milli kosninga. Óumdeilt er að hærri tekjur og eignir leiða til meiri áhrifa, jafnvel yfirráða, meira er tekið tillit til skoðana hinna efnameiri og þeir í efsta 0,1 prósentinu ráða nokkurn veginn því sem þeir vilja ráða, þar með talið hve miklu þeir sjálfir skila til samfélagsins af auði sínum. Fyrir næstsíðustu kosningar áttu sér stað stórfelldustu atkvæðakaup í Íslandssögunni. Millistéttinni, eignamönnum sem vissulega höfðu orðið fyrir búsifjum í hruninu, var heitið bótum af almannafé. Niðurstaðan varð yfir 70 milljarða fjárframlög til stéttarinnar. Þótt Íslendingar eigi að heita stéttlaus þjóð er það samt staðreynd að eignafólki var bættur skaði sem það hafði orðið fyrir – og bar öðrum fremur ábyrgð á – þegar hinum snauðari sem gjarna skulduðu yfirdráttarskuldir í bönkunum, var á engan hátt umbunað. Almannafé ætti nú samt að vera það – almannafé. En greinilega er ekki sama hver úthlutar. Sjötíu milljarða aðgerðin rauf að mínu viti þá samfélagssátt sem þessari þjóð er nauðsynleg – eins og öllum þjóðum hvar sem er í veröldinni. Aðgerðin sýndi með afgerandi hætti að þeim sem valist hafa til valda með þjóðinni er skítsama þótt almenningur upplifi að í raun séu tvær þjóðir í landinu, annars vegar þeir sem eiga og mega, og hins vegar þeir sem mega og eiga að eta það sem úti frýs. Samfélagssáttmáli er mikilvægari en svo að stjórnvöld megi komast upp með að vinna vísvitandi að niðurrifi hans.Sérgæskulýður Það nýjasta af þeim toga eru ákvarðanir um laun alþingismanna, ráðherra og ýmissa embættismanna þar sem laun voru hækkuð um allt að 45% með einu pennastriki kjararáðs. Ekki var talin nein þörf á að birta rökstuðning fyrir ákvörðuninni og þingmönnum jafnvel sagt að þeim komi ekkert við hvaða launum þeim sé úthlutað. Við sauðsvartir kjósendur héldum hins vegar að við hefðum kosið þingmenn sem síðan stýrðu fjárveitingavaldinu í okkar umboði. Elíta (elite á ensku) er hugtak yfir úrvalshóp, heldra fólk í samfélögum, sem gjarna er betur launað og nýtur virðingar og valda. Mér er nær að þýða orðið með sérgæskulýður, og byggi það á hvernig elítan starfar oftar en ekki. Með órökstuddri 45% launahækkun þingmanna – á kjördegi af öllum dögum – var öllum þingmönnum, nýgræðingum jafnt sem rótgrónum, skyndilega lyft upp í elítu nýfrjálshyggjunnar sem mesta ábyrgð ber á fjármálahruninu. Þeir voru allir klipptir og skornir, ekki niður við trog, nei, öðru nær, heldur sviptir sínum hugsjónum, hafi þær annars verið að vefjast eitthvað fyrir þeim. Þeir eiga svo bara eftir að kvitta fyrir með stuðningi við óbreytt ástand sem elítunni er að skapi – stöðugleika hinna ríku. Þessi dýra hjörð (fyrir virðingar sakir ritað hér í tveimur orðum!) er svo kjarninn í stjórn landsins sem við verðum að treysta á, líka sá þriðjungur þjóðarinnar sem er eignalaus, já, líka ef við skoðum 70 prósentin sem eru áhrifalaus á botninum. Þetta er veruleikinn sem m. a. aldraðir og öryrkjar flestir búa við. En það kemur elítunni ekkert við, hún er jú skipuð eintómum ofurmennum! Um sama leyti og þingmannahjörðin hækkaði um sín litlu 45% voru ellilaun undirritaðs hækkuð um heilar 13 þúsund krónur, úr 185 í 198 þúsundir, hækkun um 7%. Við svo rausnarlega hækkun fer maður hjá sér og hryggist yfir að vera slíkur baggi á þjóðinni. En að öllu gamni slepptu: Virðing Alþingis mun aldrei hjarna við ef 45 prósentunum verður ekki hrundið og þingmenn deila nokkurn veginn kjörum með – allri – þjóðinni. Höfundur er ellilífeyrisþegi og fyrrverandi formaður Leigjendasamtakanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir Skoðun Dóttir mín – uppgjör eineltis Ragnheiður Harpa Sveinsdóttir Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er besti skólastjórinn? Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Vofa húsagans býsnast enn Haukur Már Helgason skrifar Skoðun Nokkrar staðreyndir um Ísland, Katrínu og Gaza Álfheiður Ingadóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem hyggjast kjósa Katrínu Jakobsdóttur Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Katrín og kvenhatrið Ólafur Sveinsson skrifar Skoðun Bessastaðir eru ekki fyrir byrjendur Þorbergur Þórsson skrifar Skoðun Ég vil Baldur og því kýs ég Baldur Ólafur Helgi M. Ólafsson / Starína skrifar Skoðun Inngönguspáin Eygló Halldórsdóttir skrifar Sjá meira
Nokkur orð alþingismönnum til umþenkingar. Athuganir stjórnmálafræðinga hafa sýnt að 70% borgaranna í lýðræðisríkjum hafa svo til engin áhrif á ákvarðanatöku stjórnvalda, ákvarðanir sem þó skipta meginmáli fyrir allan almenning. Auðvitað er hér um að ræða hina tekjulægri. Vera má að þetta eigi ekki með öllu við á Íslandi eftir hrun, þar sem almenningur hefur lært að láta vel til sín heyra – milli kosninga. Óumdeilt er að hærri tekjur og eignir leiða til meiri áhrifa, jafnvel yfirráða, meira er tekið tillit til skoðana hinna efnameiri og þeir í efsta 0,1 prósentinu ráða nokkurn veginn því sem þeir vilja ráða, þar með talið hve miklu þeir sjálfir skila til samfélagsins af auði sínum. Fyrir næstsíðustu kosningar áttu sér stað stórfelldustu atkvæðakaup í Íslandssögunni. Millistéttinni, eignamönnum sem vissulega höfðu orðið fyrir búsifjum í hruninu, var heitið bótum af almannafé. Niðurstaðan varð yfir 70 milljarða fjárframlög til stéttarinnar. Þótt Íslendingar eigi að heita stéttlaus þjóð er það samt staðreynd að eignafólki var bættur skaði sem það hafði orðið fyrir – og bar öðrum fremur ábyrgð á – þegar hinum snauðari sem gjarna skulduðu yfirdráttarskuldir í bönkunum, var á engan hátt umbunað. Almannafé ætti nú samt að vera það – almannafé. En greinilega er ekki sama hver úthlutar. Sjötíu milljarða aðgerðin rauf að mínu viti þá samfélagssátt sem þessari þjóð er nauðsynleg – eins og öllum þjóðum hvar sem er í veröldinni. Aðgerðin sýndi með afgerandi hætti að þeim sem valist hafa til valda með þjóðinni er skítsama þótt almenningur upplifi að í raun séu tvær þjóðir í landinu, annars vegar þeir sem eiga og mega, og hins vegar þeir sem mega og eiga að eta það sem úti frýs. Samfélagssáttmáli er mikilvægari en svo að stjórnvöld megi komast upp með að vinna vísvitandi að niðurrifi hans.Sérgæskulýður Það nýjasta af þeim toga eru ákvarðanir um laun alþingismanna, ráðherra og ýmissa embættismanna þar sem laun voru hækkuð um allt að 45% með einu pennastriki kjararáðs. Ekki var talin nein þörf á að birta rökstuðning fyrir ákvörðuninni og þingmönnum jafnvel sagt að þeim komi ekkert við hvaða launum þeim sé úthlutað. Við sauðsvartir kjósendur héldum hins vegar að við hefðum kosið þingmenn sem síðan stýrðu fjárveitingavaldinu í okkar umboði. Elíta (elite á ensku) er hugtak yfir úrvalshóp, heldra fólk í samfélögum, sem gjarna er betur launað og nýtur virðingar og valda. Mér er nær að þýða orðið með sérgæskulýður, og byggi það á hvernig elítan starfar oftar en ekki. Með órökstuddri 45% launahækkun þingmanna – á kjördegi af öllum dögum – var öllum þingmönnum, nýgræðingum jafnt sem rótgrónum, skyndilega lyft upp í elítu nýfrjálshyggjunnar sem mesta ábyrgð ber á fjármálahruninu. Þeir voru allir klipptir og skornir, ekki niður við trog, nei, öðru nær, heldur sviptir sínum hugsjónum, hafi þær annars verið að vefjast eitthvað fyrir þeim. Þeir eiga svo bara eftir að kvitta fyrir með stuðningi við óbreytt ástand sem elítunni er að skapi – stöðugleika hinna ríku. Þessi dýra hjörð (fyrir virðingar sakir ritað hér í tveimur orðum!) er svo kjarninn í stjórn landsins sem við verðum að treysta á, líka sá þriðjungur þjóðarinnar sem er eignalaus, já, líka ef við skoðum 70 prósentin sem eru áhrifalaus á botninum. Þetta er veruleikinn sem m. a. aldraðir og öryrkjar flestir búa við. En það kemur elítunni ekkert við, hún er jú skipuð eintómum ofurmennum! Um sama leyti og þingmannahjörðin hækkaði um sín litlu 45% voru ellilaun undirritaðs hækkuð um heilar 13 þúsund krónur, úr 185 í 198 þúsundir, hækkun um 7%. Við svo rausnarlega hækkun fer maður hjá sér og hryggist yfir að vera slíkur baggi á þjóðinni. En að öllu gamni slepptu: Virðing Alþingis mun aldrei hjarna við ef 45 prósentunum verður ekki hrundið og þingmenn deila nokkurn veginn kjörum með – allri – þjóðinni. Höfundur er ellilífeyrisþegi og fyrrverandi formaður Leigjendasamtakanna.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar