Margar erfðabreyttar matvörur ómerktar 4. febrúar 2013 06:00 Ítrekaðar kvartanir hafa borist Neytendasamtökunum, sérstaklega vegna vanmerkinga á genabreyttum matvælum. Fréttablaðið/Heiða Neytendasamtökin krefjast þess að reglugerð um merkingar á matvælum verði hert og eftirfylgni bætt. Ítrekaðar kvartanir hafa borist samtökunum og þá sérstaklega vegna vanmerkinga á genabreyttum matvælum. Talsvert hefur einnig verið kvartað yfir viðbættu vatni í kjöti og fiski. Frá byrjun árs 2012 hefur verið skylt að merkja matvæli sem innihalda erfðabreytt efni en svo virðist sem því hafi ekki verið fylgt nægilega eftir. Neytendasamtökin gerðu síðastliðið haust rannsókn á því hvort erfðabreyttar vörur væru merktar sem slíkar. Valdar voru tólf vörutegundir sem talið var hugsanlegt að innihéldu erfðabreytt efni og þær sendar til prófunar erlendis. Í ljós kom að níu þeirra innihéldu erfðabreytt hráefni. Jóhannes Gunnarsson, formaður Neytendasamtakanna, er ósáttur við niðurstöðuna. „Lágmarkskrafan er að neytendur fái réttar upplýsingar og geti tekið upplýstar ákvarðanir," segir Jóhannes. Samkvæmt reglugerð um matvæli eiga kjötvörur sem innihalda viðbætt vatn að vera sérstaklega merktar sé vatnið meira en 10 prósent af heildarþyngd vörunnar. „Það er allur gangur á því hvort þessu er fylgt," segir Jóhannes. Oft eru neytendur að greiða fyrir íshúð utan um frosinn fisk og kjúklingabringur. Það er þó áætlað að breyta þessum reglum í samræmi við reglur EES fyrir lok árs 2014. Íshúð á samkvæmt þeim að flokkast sem hluti umbúða. „Það er engin ástæða til þess að bíða þar til þá, við eigum að taka þessar reglur upp strax," segir Jóhannes sem er þeirrar skoðunar að banna eigi að bæta vatni við hreinar kjötvörur. „Vatni er bætt við til að keyra niður verð. Það er þó engin bót fyrir neytendur því kjötið skreppur saman þegar það er eldað. Þetta gerir verðsamanburð ómögulegan." Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hefur ekki fengið kvartanir nýlega vegna ómerktra erfðabreyttra matvæla að sögn Óskars Ísfeld Sigurðssonar, deildarstjóra hjá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur. Óskar segist ekki hafa ástæðu til að ætla að mikið sé af slíkum vörum á markaði hér á landi. „Innflytjendur hafa brugðist við breyttri löggjöf og minnkað við sig innkaup frá birgjum sem selja erfðabreytt matvæli," segir hann. Eftirlit með genabreyttum matvælum er nýtt hérlendis og enn er verið að þróa mæliaðferðir. Rannsóknirnar eru flóknar og breyturnar margar. Treyst er á að eftirlitsstofnanir í Evrópu hafi kannað þau matvæli sem þar eru leyfð. Mest lesið Sendur til Íslands eftir þrætu um persónuupplýsingar innflytjenda Erlent Margföld aðsókn í vökvagjöf: „Fólk er ekkert að gera þetta að gamni sínu“ Innlent Komnir djúpt gegnum línu Úkraínumanna Erlent Stórfelld líkamsárás og ráðist á dyravörð Innlent Ellefu ára hetja bjargaði systur sinni frá drukknun Innlent Telur enn mögulegt að ná samkomulagi Innlent Kiðjabergsmálinu hvergi nærri lokið Innlent B sé ekki best Innlent Áslaug Sigríður Alfreðsdóttir er látin Innlent Kínverskt skip stórskemmt eftir árekstur við tundurspilli Erlent Fleiri fréttir Innviðaráðherra leggur af stað í fundaferð um samgöngumálin Áslaug Sigríður Alfreðsdóttir er látin Ellefu ára hetja bjargaði systur sinni frá drukknun Telur enn mögulegt að ná samkomulagi Fagnar áformum um mótun atvinnustefnu Úrskurðaður í gæsluvarðhald grunaður um íkvekju Hlið við Reynisfjöru, tollar og yfirlýsing leiðtoga ESB B sé ekki best Kiðjabergsmálinu hvergi nærri lokið Mannréttindabarátta ekki í samkeppni um athygli Stórfelld líkamsárás og ráðist á dyravörð Margföld aðsókn í vökvagjöf: „Fólk er ekkert að gera þetta að gamni sínu“ Tilfelli alvarlegrar ókyrrðar gætu tvöfaldast vegna loftslagsbreytinga Óvenjuleg ákvörðun, holskefla kvartana og ókyrrð Upphaflegasta útgáfa Snorra-Eddu snýr heim eftir fjögurra alda útlegð Einnota plastvörur fái sérstaka merkingu „Sannarlega ekki eitthvað sem ég ætlaði að taka þátt í“ Stytta opnunartíma Seltjarnarneslaugar: „Er þetta það sem við viljum spara í?“ Ókyrrð að aukast en lítil hætta á ferðum Komu ferðamönnum í sjálfsheldu á Búlandstindi til aðstoðar Fylla í skörð reynslubolta Þurfti rannsóknarvinnu til að finna upplýsingar um bílastæðarukkun „Alvarlegar afleiðingar“ verði greiðsluþátttöku hætt Bráðabirgðaheimild veitt fyrir Hvammsvirkjun Fer í þrjú útköll á dag: Sprenging í útköllum vegna veggjalúsar „Ef við værum nasistar þá værum við ekki að skipta um kross“ Bílastæðamál, POTS, ókyrrð og íslenski hesturinn Engin byssa reyndist vera í bílnum Strætisvagnar rákust saman við Borgartún Hinn látni bandarískur ferðamaður á sextugsaldri Sjá meira
Neytendasamtökin krefjast þess að reglugerð um merkingar á matvælum verði hert og eftirfylgni bætt. Ítrekaðar kvartanir hafa borist samtökunum og þá sérstaklega vegna vanmerkinga á genabreyttum matvælum. Talsvert hefur einnig verið kvartað yfir viðbættu vatni í kjöti og fiski. Frá byrjun árs 2012 hefur verið skylt að merkja matvæli sem innihalda erfðabreytt efni en svo virðist sem því hafi ekki verið fylgt nægilega eftir. Neytendasamtökin gerðu síðastliðið haust rannsókn á því hvort erfðabreyttar vörur væru merktar sem slíkar. Valdar voru tólf vörutegundir sem talið var hugsanlegt að innihéldu erfðabreytt efni og þær sendar til prófunar erlendis. Í ljós kom að níu þeirra innihéldu erfðabreytt hráefni. Jóhannes Gunnarsson, formaður Neytendasamtakanna, er ósáttur við niðurstöðuna. „Lágmarkskrafan er að neytendur fái réttar upplýsingar og geti tekið upplýstar ákvarðanir," segir Jóhannes. Samkvæmt reglugerð um matvæli eiga kjötvörur sem innihalda viðbætt vatn að vera sérstaklega merktar sé vatnið meira en 10 prósent af heildarþyngd vörunnar. „Það er allur gangur á því hvort þessu er fylgt," segir Jóhannes. Oft eru neytendur að greiða fyrir íshúð utan um frosinn fisk og kjúklingabringur. Það er þó áætlað að breyta þessum reglum í samræmi við reglur EES fyrir lok árs 2014. Íshúð á samkvæmt þeim að flokkast sem hluti umbúða. „Það er engin ástæða til þess að bíða þar til þá, við eigum að taka þessar reglur upp strax," segir Jóhannes sem er þeirrar skoðunar að banna eigi að bæta vatni við hreinar kjötvörur. „Vatni er bætt við til að keyra niður verð. Það er þó engin bót fyrir neytendur því kjötið skreppur saman þegar það er eldað. Þetta gerir verðsamanburð ómögulegan." Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hefur ekki fengið kvartanir nýlega vegna ómerktra erfðabreyttra matvæla að sögn Óskars Ísfeld Sigurðssonar, deildarstjóra hjá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur. Óskar segist ekki hafa ástæðu til að ætla að mikið sé af slíkum vörum á markaði hér á landi. „Innflytjendur hafa brugðist við breyttri löggjöf og minnkað við sig innkaup frá birgjum sem selja erfðabreytt matvæli," segir hann. Eftirlit með genabreyttum matvælum er nýtt hérlendis og enn er verið að þróa mæliaðferðir. Rannsóknirnar eru flóknar og breyturnar margar. Treyst er á að eftirlitsstofnanir í Evrópu hafi kannað þau matvæli sem þar eru leyfð.
Mest lesið Sendur til Íslands eftir þrætu um persónuupplýsingar innflytjenda Erlent Margföld aðsókn í vökvagjöf: „Fólk er ekkert að gera þetta að gamni sínu“ Innlent Komnir djúpt gegnum línu Úkraínumanna Erlent Stórfelld líkamsárás og ráðist á dyravörð Innlent Ellefu ára hetja bjargaði systur sinni frá drukknun Innlent Telur enn mögulegt að ná samkomulagi Innlent Kiðjabergsmálinu hvergi nærri lokið Innlent B sé ekki best Innlent Áslaug Sigríður Alfreðsdóttir er látin Innlent Kínverskt skip stórskemmt eftir árekstur við tundurspilli Erlent Fleiri fréttir Innviðaráðherra leggur af stað í fundaferð um samgöngumálin Áslaug Sigríður Alfreðsdóttir er látin Ellefu ára hetja bjargaði systur sinni frá drukknun Telur enn mögulegt að ná samkomulagi Fagnar áformum um mótun atvinnustefnu Úrskurðaður í gæsluvarðhald grunaður um íkvekju Hlið við Reynisfjöru, tollar og yfirlýsing leiðtoga ESB B sé ekki best Kiðjabergsmálinu hvergi nærri lokið Mannréttindabarátta ekki í samkeppni um athygli Stórfelld líkamsárás og ráðist á dyravörð Margföld aðsókn í vökvagjöf: „Fólk er ekkert að gera þetta að gamni sínu“ Tilfelli alvarlegrar ókyrrðar gætu tvöfaldast vegna loftslagsbreytinga Óvenjuleg ákvörðun, holskefla kvartana og ókyrrð Upphaflegasta útgáfa Snorra-Eddu snýr heim eftir fjögurra alda útlegð Einnota plastvörur fái sérstaka merkingu „Sannarlega ekki eitthvað sem ég ætlaði að taka þátt í“ Stytta opnunartíma Seltjarnarneslaugar: „Er þetta það sem við viljum spara í?“ Ókyrrð að aukast en lítil hætta á ferðum Komu ferðamönnum í sjálfsheldu á Búlandstindi til aðstoðar Fylla í skörð reynslubolta Þurfti rannsóknarvinnu til að finna upplýsingar um bílastæðarukkun „Alvarlegar afleiðingar“ verði greiðsluþátttöku hætt Bráðabirgðaheimild veitt fyrir Hvammsvirkjun Fer í þrjú útköll á dag: Sprenging í útköllum vegna veggjalúsar „Ef við værum nasistar þá værum við ekki að skipta um kross“ Bílastæðamál, POTS, ókyrrð og íslenski hesturinn Engin byssa reyndist vera í bílnum Strætisvagnar rákust saman við Borgartún Hinn látni bandarískur ferðamaður á sextugsaldri Sjá meira