Skoðun

Af heimsbókmenntum

Gauti Kristmannsson skrifar
Hannes Pétursson skrifaði skondna grein í Fréttablaðið nú fyrir skömmu þar sem hann hjó létt til manns og annars að fornum sið. Eitt þarf þó að leiðrétta í máli hans og það snýr að nafna mínum Goethe. Hannes heldur því fram (reyndar eins og flestar handbækur enn) að Goethe hafi fundið upp hugtakið heimsbókmenntir, á þýsku Welt-literatur. Það er ekki rétt. Sá sem fyrstur kom því á prent svo vitað sé hét August Ludwig Schlözer og var hann merkur sagnfræðingur í Göttingen á 18. öld, svo merkur að hans var getið í Encyclopædiu Britannicu fram á síðustu öld.

Skemmtilegast og skondnast við þessa staðreynd er þó hin staðreyndin að hann fann upp á þessu orði í litlu kveri sem heitir Isländische Litteratur und Gesch-ichte og kom út árið 1773 eða 54 árum áður en Goethe ropaði orðinu upp úr sér við aðdáanda sinn Jóhann Pétur Eckermann.

Svona sagðist Schlözer á sínum tíma: „Es gibt eine eigene Isländische Litteratur aus dem Mittelalter, die für die gesammte Weltlitteratur eben so wichtig, und großenteils außer dem Norden noch eben so unbekannt, als die Angelsächsische, Irrländische, Rußische, Byzantische, Hebräische, Arabische, Sinesische, aus eben diesen düstern Zeiten, ist.“ Á íslensku hljóðar það kannski einhvern veginn svo: „Það eru til íslenskar bókmenntir frá miðöldum, nánast óþekktar utan norðursins, sem eru jafn mikilvægar fyrir heimsbókmenntirnar allar og hinar engilsaxnesku, írsku, rússnesku, býsönsku, hebresku, arabísku, kínversku frá þessum sömu myrku tíðum.“

Það var kannski bara kominn tími á íslenskar heimsbókmenntir í Frankfurt eftir næstum 240 ára bið!




Skoðun

Sjá meira


×