Verksmiðjuvæðing: 150 árum of seint 9. maí 2007 06:00 Sumir telja að nú sé rétti tíminn fyrir Iðnbyltingu á Íslandi. Rúmlega 150 ár eru síðan iðnbylgingin hófst út í heimi. Meðal helstu tækni sem dreif áfram uppfinningar og framfarir þess tíma voru gufuafl, vefstólar, járnbrautalestir og færibandavinna. Þetta eru ekki lengur nýjungar og Iðnbyltingin gerir engan ríkan lengur. Neikvæð áhrif verksmiðjuvæðingar eru mengun, atvinnutengd dauðsföll, veikindi, atvinnuleysi, skammlífi, og volæði. Það er misskilningur að ætla sér að verksmiðjuvæða án slíkra afleiðinga. Í dag eru helstu vaxtamöguleikarnir í atvinnuveginum tengdir upplýsingum og tölvutækni. Ef við viljum horfa framávið verðum við að setja hátækni í fyrirrúm. Ekki skal ég segja hvort það sé skammsýni eða einstaklega óheppileg blanda af óskhyggju og fortíðarrómantík, en svo virðist sem sumir Íslendingar telji það góða hugmynd að við komum upp umhverfi hér á landi sem líkir eftir skítugasta tímabili iðnbyltingarinnar, hráefnavinnslu og tilheyrandi mengun, og færa Íslandsklukkuna þannig meira en 100 ár aftur í tíman. Þessir aðilar vilja ekki iðnað sem byggir á hönnun eða hugviti; upplýsingatækni eða framleiðslu afþreyingarefnis - atvinnugreinar sem eru ört vaxandi í öllum nágranalöndunum. O nei - þeir vilja frekar iðnað sem er á hraðri útleið í hinum Vestræna heimi; iðnað sem krefst svo mikillar raforku að virkja þarf allar helstu náttúruperlur landsins; iðnað sem skapar minna en einu prósenti af vinnufæru fólki landsins atvinnu. Verksmiðjuvætt Ísland setur okkur ekki aðeins í samkeppni við vanþróaðri heimsálfur, sem jafnvel til skamms tíma litið er vonlaus barátta, heldur brýtur það þvert á þá hugmyndaauðgi landsmanna sem hefur sýnt sig á fjölmörgum sviðum, t.d. fjármála, stoðtækni og fiskvinnslutækni. Ef stutt væri betur við rannsóknir og þróun, til dæmis með tíföldun fjárlaga í samkeppnissjóði, yrði það stórfengleg sjón: Ísland myndi festa sig í sessi sem hugmyndaríkt og framsýnt land sem tekur virkan þátt í að móta framtíð hins Vestræna heims í tækni, menntun og listum. Við ættum möguleika á að komast í fremstu röð á sviðum sem eiga augljóslega eftir að móta hátæknisamfélög framtíðarinnar. Nú er upplýsingaöld. Við eigum að skoða þá ótal möguleika sem skapandi tækni framtíðarinnar býður uppá. Það er 100 árum of seint að ætla að taka þátt í Iðnbyltingunni - hundrað ára gamlar iðnbyltingarhugmyndir knýja okkur til að einblína í baksýnisspegilinn. Það vita allir að þeir sem stara á hann lenda í árekstri, sérstaklega ef hratt er farið. Til að taka þátt í framtíðinni þurfum við að búa vel um fyrir hátæknifyrirtæki, laða besta fólkið að erlendis frá og setja okkur markmið í nýsköpun sem taka mið af því hvert heimurinn er að þróast. Svo einfalt er það. Höfundur er dósent og fyrrv. verksmiðjustarfsmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Sjá meira
Sumir telja að nú sé rétti tíminn fyrir Iðnbyltingu á Íslandi. Rúmlega 150 ár eru síðan iðnbylgingin hófst út í heimi. Meðal helstu tækni sem dreif áfram uppfinningar og framfarir þess tíma voru gufuafl, vefstólar, járnbrautalestir og færibandavinna. Þetta eru ekki lengur nýjungar og Iðnbyltingin gerir engan ríkan lengur. Neikvæð áhrif verksmiðjuvæðingar eru mengun, atvinnutengd dauðsföll, veikindi, atvinnuleysi, skammlífi, og volæði. Það er misskilningur að ætla sér að verksmiðjuvæða án slíkra afleiðinga. Í dag eru helstu vaxtamöguleikarnir í atvinnuveginum tengdir upplýsingum og tölvutækni. Ef við viljum horfa framávið verðum við að setja hátækni í fyrirrúm. Ekki skal ég segja hvort það sé skammsýni eða einstaklega óheppileg blanda af óskhyggju og fortíðarrómantík, en svo virðist sem sumir Íslendingar telji það góða hugmynd að við komum upp umhverfi hér á landi sem líkir eftir skítugasta tímabili iðnbyltingarinnar, hráefnavinnslu og tilheyrandi mengun, og færa Íslandsklukkuna þannig meira en 100 ár aftur í tíman. Þessir aðilar vilja ekki iðnað sem byggir á hönnun eða hugviti; upplýsingatækni eða framleiðslu afþreyingarefnis - atvinnugreinar sem eru ört vaxandi í öllum nágranalöndunum. O nei - þeir vilja frekar iðnað sem er á hraðri útleið í hinum Vestræna heimi; iðnað sem krefst svo mikillar raforku að virkja þarf allar helstu náttúruperlur landsins; iðnað sem skapar minna en einu prósenti af vinnufæru fólki landsins atvinnu. Verksmiðjuvætt Ísland setur okkur ekki aðeins í samkeppni við vanþróaðri heimsálfur, sem jafnvel til skamms tíma litið er vonlaus barátta, heldur brýtur það þvert á þá hugmyndaauðgi landsmanna sem hefur sýnt sig á fjölmörgum sviðum, t.d. fjármála, stoðtækni og fiskvinnslutækni. Ef stutt væri betur við rannsóknir og þróun, til dæmis með tíföldun fjárlaga í samkeppnissjóði, yrði það stórfengleg sjón: Ísland myndi festa sig í sessi sem hugmyndaríkt og framsýnt land sem tekur virkan þátt í að móta framtíð hins Vestræna heims í tækni, menntun og listum. Við ættum möguleika á að komast í fremstu röð á sviðum sem eiga augljóslega eftir að móta hátæknisamfélög framtíðarinnar. Nú er upplýsingaöld. Við eigum að skoða þá ótal möguleika sem skapandi tækni framtíðarinnar býður uppá. Það er 100 árum of seint að ætla að taka þátt í Iðnbyltingunni - hundrað ára gamlar iðnbyltingarhugmyndir knýja okkur til að einblína í baksýnisspegilinn. Það vita allir að þeir sem stara á hann lenda í árekstri, sérstaklega ef hratt er farið. Til að taka þátt í framtíðinni þurfum við að búa vel um fyrir hátæknifyrirtæki, laða besta fólkið að erlendis frá og setja okkur markmið í nýsköpun sem taka mið af því hvert heimurinn er að þróast. Svo einfalt er það. Höfundur er dósent og fyrrv. verksmiðjustarfsmaður.
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar