Fleiri fréttir

Sektir á þjóðfundi

Á laugardaginn var veittist mér sú ánægja að taka þátt í að semja nýjan þúsund radda brag um bjarta framtíð lands og þjóðar. Á sögulegum og vel skipulögðum Þjóðfundi var lagt á ráðin um hvað þjóðin ætti að hafa að leiðarljósi til að létta þrautagönguna eftir Hrunið mikla og stefna að þegar komið væri út úr eyðimörkinni. Verður vonandi gagn að öllu því sem rætt var og skrifað á óteljandi litfagra miða í þétt setinni Laugardalshöll. Forsprakkar og allir sem lögðu hönd á plóginn eiga hrós skilið og þökk fyrir glæsilegt þing með þeim þverskurði þjóðarinnar sem þarna var saman kominn.

Nútímavæðing skattkerfisins

Áður en frumvarp um breytingar á skattalögum hefur verið lagt fram fer stjórnarandstaðan, undir forystu Sjálfstæðisflokks, mikinn á Alþingi. Í vændum eru úrbætur á skattkerfinu þar sem í ríkari mæli verður horft til þess að þeir sem mest hafa á milli handanna leggi meira af mörkum og þeim sem minna hafa verði hlíft sem kostur er.

Skrattamálarafélagið

Pawel Bartoszek skrifar

Þrátt fyrir nafnið þá er heimssýn einmitt eitt af því sem fólk í samnefndum samtökum deilir ekki. Innan raða fylkingarinnar hafa jaðar- og sérhagsmunahópar íslenskra stjórnmála sameinast, frjálshyggjumenn sem trúa á lágmarksríkið, þjóðernissinnar, gamlir Nató-andstæðingar, bændur og útvegsmenn. Þarna eru því sósíalistar sem hata Evrópusambandið fyrir hve kapítalískt það er og kapítalistar sem nýta hvert tækifæri til að líkja því við Sovétríkin; einstaka fólk sem vill fella niður tolla á landbúnaðarvörur og óttaslegnir framleiðendur þeirra. Fólk sem vill þjóðnýta kvótann og fólk sem á hann.

Eldfjallagarður er samstarfsverkefni

Hugmyndir um eldfjallagarð á Reykjanesskaga hafa verið alllengi á kreiki. Fyrir meira en áratug vann ég greinargerð fyrir Hafnarfjarðarbæ um safn til sögu eldvirkni og um eldfjallagarð tengdan því. Með eldfjallagarði er átt við mörg samstengd svæði eða staði þar sem áhugafólk getur fræðst með einhverjum hætti (skilti, prentefni, hljóðrænar upplýsingar osfrv.) um sögu eldgosa, eldstöðvar, gosmyndanir og jarðskorpuhreyfingar. Milli staða geta menn ýmist ekið, hjólað eða gengið, allt eftir stað, vegalengd og áhuga. Sýningar eða sérstök mannvirki sem varða jarðeld eða jarðhita geta verið hluti garðsins.

Við styðjum öll athafnasemi

Birkir Jón Jónsson, Dagur B. Eggertsson og Katrín Jakobsdóttir og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifa

Í gegnum sögu Íslands hafa margvísleg áföll dunið yfir þjóðina. Sum hafa verið af völdum náttúru og önnur hafa verið efnahagsleg.

Ísland á allra vörum

Þorvaldur Gylfason skrifar

Íslenzk spilling er nú almælt í öðrum löndum. Hvernig ætti annað að vera? Mikill fjöldi útlendinga hefur beðið stórfellt tjón af viðskiptum sínum við íslenzka banka og kallar á upplýsingar og uppgjör og engar refjar. Skaði erlendra lánardrottna bankanna, fjárfesta og annarra er nú talinn nema um fimmfaldri landsframleiðslu Íslands. Við þá tölu þarf að bæta eignatjóninu, sem Íslendingar urðu sjálfir fyrir, þegar bankarnir hrundu, en það er nú metið á um tvöfalda landsframleiðslu. Fjárskaðinn allur er því nú talinn nema um sjöfaldri landsframleiðslu Íslands eins og Gylfi Magnússon efnahags- og viðskiptaráðherra hefur lýst. Reynist þetta mat rétt, hefur ekkert bankahrun í samanlagðri hagsögu heimsins valdið öðru eins fjártjóni miðað við umfang þjóðarbúskaparins, og er þá ýmislegt enn ótalið, svo sem aukin skuldabyrði heimila og fyrirtækja af völdum hrunsins og ýmis kostnaður vegna uppgjörsins. Og þá er enn ótalið það, sem mestu skiptir: álitshnekkir landsins. Hann verður ekki metinn til fjár. Góður orðstír deyr aldregi, segir í Hávamálum. Það getur tekið Ísland langan tíma að endurheimta glataðan orðstír og gagnkvæmt traust innan lands og utan.

Icesave og stjórnarskrá

Sigurður Líndal skrifar

Senn virðist líða að því að svokallað Icesave-mál verði afgreitt með lögum frá Alþingi. Eins og kunnugt er samþykkti þingið 2. september sl. lög nr. 96/2009 þar sem heimiluð er ríkisábyrgð á láni Tryggingarsjóðs innstæðueigenda frá Bretum og Hollendingum samkvæmt samningum frá 5. júní sl. Í lögunum voru settir veigamiklir fyrirvarar:

Mitt framlag til þjóðfundar

Jón Sigurður Eyjólfsson skrifar

Fréttir af þjóðfundinum mikla í Laugardal, sem mér bárust hingað til Spánar, urðu til þess að ég fór að hugleiða hvernig þjóðfélag ég vil. Ég ræddi þetta meira að segja við Manolo kaupmann meðan ég var að versla hjá honum fyrir skemmstu.

Kær búbót á erfiðum tímum

Eitt af mínum fyrstu verkum sem sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, var að heimila strandveiðar með undirritun reglugerðar þann 25. júní sl., en veiðar þessar höfðu áður verið boðaðar af forvera mínum í embættinu,

Útlendingar hafa hag af styrkingu krónunnar

Nokkur umræða er nú um gengisáhættu vegna Icesave uppgjörs. Á það hefur verið bent að tekjur TIF eru miðaðar við íslenskar krónur (krafan á bankann) en gjöldin eru í erlendri mynt (lánið sem Alþingi er að gangast í ábyrgð fyrir).

Hæstiréttur gefur innherjum veiðileyfi

Þann 30. apríl 2007 var kosin ný stjórn Glitnis. Undir forystu Þorsteins M. Jónssonar ákvað hún samdægurs að borga fráfarandi forstjóra, Bjarna Ármannssyni, tæplega 7 milljarða króna af peningum bankans fyrir hlutabréf Glitnis sem Bjarna höfðu áskotnast utan starfssamnings hans.

Nýr staður brýnn

Menn segja nú þegar lífeyrissjóðir ætla að fjármagna risaframkvæmd Landspítalans í sunnanverðum Þingholtum að það sé of seint að huga að nýju staðarvali fyrir húsaflæmið. En það er ekki of seint:

Faglegar ráðningar

Í grein minni um pólitískar vinaráðningar sem birtist hér í Fréttablaðinu hinn 11.nóvember sl. lagði ég til að sett yrði á laggirnar ráðningarstofa stjórnsýslunnar.

Komið að tómum kofunum

Ragnheiður Tryggvadóttir skrifar

Eyðibýli í sveitum landsins eru þónokkur talsins. Þau er að finna allan hringinn í kringum landið enda var byggðin mun dreifðari fyrir nokkrum áratugum en hún er í dag. Byggingarnar eru misjafnlega á sig komnar eftir því hve langt er síðan bærinn fór í eyði og hvort einhver umgengni hefur verið um staðinn síðan. Mörg eyðibýlanna eru nýtt sem sumarhús meðan önnur grotna niður. Þessi hús eru gjarnan vinsælt myndefni ljósmyndara og nýlega gluggaði ég í bók eftir þá Nökkva Elíasson ljósmyndara og Aðalstein Ásberg Sigurðsson rithöfund. Í bókinni var að finna bæði ljóð og ljósmyndir af eyðibýlum hvaðanæva að af landinu, svarthvítar og dramatískar.

Meirihluti styður viðræðurnar

Hreyfingin sem gengur undir því fallega nafni Heimssýn, er með sérstakari söfnuðum landsins. Þar er komið saman fólk sem á það eitt sameiginlegt að vera sammála um hvað það vill ekki.

Menning og mælingar

Við deilum því flest að menningin er okkur mikilvæg, jafnvel þó að við útskýrum það með ólíkum hætti. Hugtakið menning er líka afar opið og breitt og getur innihaldið flest sem okkur dettur í hug. Menning tengist umhverfi okkar, sögu og hegðun fyrr og nú. Menning er þar af leiðandi einhvers konar sameiginleg meðvitund okkar um að við séum af sama uppruna eða í sama mengi og verður ákveðinn samnefnari milli fólks. Menningin er því forsenda samstöðunnar. Á erfiðum tímum eins og nú ganga í garð er samstaðan afar mikilvæg.

Vinnufúsu hendurnar

Kolbeinn Óttarsson Proppé skrifar

Sjálfhverfni pistlahöfunda á sér engin takmörk og því mun þessi pistill fjalla um mig. Að vísu verður reynt að tengja hann efnahagsástandinu í lokin, en það er veik tenging. Pistillinn er fyrst og fremst um mig. Því þegar ég var sautján ára gamall fór ég í fyrsta skipti á sjóinn. Ekki af því að ég væri eftirsóttur, alls ekki. Útgerðarmaðurinn vildi Hrafnkel bróður minn en hann var ekki laus. Benti á mig. „Er hann vanur?“ „Nei, hefur aldrei komið á sjó, en hefur unnið í frystihúsi mörg sumur.“ „Já, já heyri í þér síðar.“

2005-siðferðið

Sverrir Jakobsson skrifar

Á dögunum skapaðist nokkur úlfaþytur þegar upp komst að fjármálastjóri KSÍ hefði týnt milljónum af kreditkorti sambandsins á strípiklúbbi í Sviss fyrir nokkrum árum. Í kjölfarið var formaður KSÍ kallaður í viðtöl og hélt því fram að núna væru líklega breyttar aðstæður en árið 2005 hefði þetta þótt léttvægt.

Barnasáttmálinn og þátttaka barna

Í 12. grein Barnasáttmála Sameinuðu Þjóðanna er fjallað um þátttöku barna og segir þar m.a. „börn eiga rétt á að láta í ljós skoðanir sínar í öllum málum er varða þau og að tekið sé réttmætt tillit til skoðana þeirra í samræmi við aldur þeirra og þroska". Í tilefni af 20 ára afmæli sáttmálans vil ég fjalla lítillega um þátttöku barna í þjóðfélaginu.

Töfrandi hversdagsleiki

Þórhildur Elín Elínardóttir skrifar

Tengdamóðir mín hélt því eitt sinn fram að sonur hennar hafi verið fullkominn við afhendingu úr foreldrahúsum. Hún er ekki nærri eins dómhörð og ég sem hló dátt og hélt auðvitað að hún væri að grínast. En eftir þrotlausa elju í næstum aldarfjórðung hefur mér reyndar tekist að temja umræddan eiginmann töluvert. Suma daga er frammistaða hans í fjölbreyttum verkefnum með þvílíkum ágætum að ég klökkna næstum yfir minni eigin snilld. Því þrátt fyrir króníska aðdáun tengdamömmu er staðreynd að sumir hæfileikar eru áunnir en ekki meðfæddir.

Þjóðin getur, vill og mun

Halla Tómasdóttir skrifar

Á Þjóðfundinum 2009 kom kraftur íslensku þjóðarinnar vel í ljós. Á fundinum kom skýrt fram að þjóðin getur, vill og mun ganga sameinuð og sterk til þess uppbyggingarstarfs sem fram undan er með sameiginleg gildi að leiðarljósi.

Krónan meira vandamál en stjórnendurnir

Þorsteinn Pálsson skrifar

Þegar sagt er að útflutningsgreinunum sé nauðsynlegt að búa við sveigjanlega mynt þýðir það á mæltu máli að stjórnvöld geti lækkað gengi krónunnar þegar þurfa þykir til að bæta samkeppnisstöðu þeirra. Þeir sem nú tala fyrir krónunni sem framtíðarmynt færa þessi rök helst fram fyrir máli sínu.

Sérstakur persónuafsláttur

Kristinn H. Gunnarsson skrifar

Óhjákvæmilegt er að hækka skatta og draga úr útgjöldum. Eðlilega skiptir miklu máli hvernig sköttunum er jafnað niður. Þá er nauðsynlegt að hafa í huga að byrði beinna skatta hefur síðustu 15 ár þyngst meira á lágar tekjur en háar.

Hvað kostar að slá stjórnlagaþingi á frest?

Sigurður H. Sigurðsson skrifar

Forsætisráðherra lagði í vikunni fram frumvarp til laga um ráðgefandi stjórnlagaþing. Þar er reiknað með að 25-31 þjóðkjörnir fulltrúar sitji og ræði fyrirfram skilgreind viðfangsefni með endurskoðun stjórnarskrár lýðveldisins Íslands að markmiði.

Af meintu brjálæði og píningu

Grímur Atlason skrifar

Þorbjörg Helga Vigfús­dóttir borgarfulltrúi skrifaði um skatta í Fréttablaðið í vikunni. Þar kemur nú lítið nýtt fram þegar kemur að skattaumræðu. Klisjurnar eru þarna allar: vinnuletjandi, meiri skattsvik og „minnka umsvif“ hagkerfisins (hvað sem það nú þýðir). Hægrimenn hafa löngum talið skatta af hinu illa. Frjálshyggjufélagið kallar þannig skattatillögur ríkisstjórnarinnar „tilræði“ við landsmenn.

Móðursýkin er í rénun

Jón Kaldal skrifar

Hjálmar Jónsson dómkirkjuprestur sagði litla en merkilega sögu í viðtali í Fréttablaðinu um síðustu helgi. Hún fjallaði um hversu víða fréttir af meintum hörmungum á Íslandi hafa borist. Með henni tókst Hjálmari á einfaldan hátt að setja hlutina í upplýsandi samhengi. Gefum honum orðið:

Gerum betur

Nýlega var þremur mönnum vísað af landi brott án þess að umsóknir þeirra um hæli á Íslandi hlytu efnislega meðferð.

Ofvöxtur og bruðl

Margrét Kristmannsdóttir skrifar

Komandi fjárlög verða gríðarlega erfið enda stefnir aðlögunarþörf ríkissjóðs á árunum 2009-2011 í rúma 140 milljarða króna - 140 þúsund milljónir. Til að ná þessum halla niður hefur ríkisstjórnin ekki nema um tvennt að velja: að grípa til skattahækkana til að auka tekjur og niðurskurðar til að draga úr útgjöldum. Með Stöðugleikasáttmálanum náðist samkomulag milli aðila vinnumarkaðarins og ríkisstjórnarinnar um hvernig skiptingu þessarar miklu byrðar skyldi háttað - en til að ná niður hallanum eiga skattahækkanir að standa undir 45 prósentum af heildarpakkanum en niðurskurður ríkisútgjalda undir 55 prósentum. Til að loka gati upp á 140 milljarða þurfa auknar tekjur því að vera rúmir 60 milljarðar á móti tæplega 80 milljörðum í niðurskurði.

Kona deyr á hverri mínútu

Stefán J. Hafstein skrifar

Hverja mínútu deyr kona af barnsförum í heiminum. Langflestar í sunnanverðri Afríku. Hægt væri að koma í veg fyrir að 500.000 konur deyi með þessum hætti árlega með því að þær njóti almennrar grunnþjónustu í heilbrigðiskerfi heimalandsins. Grunnþjónustu eins og til dæmis Íslendingar hafa komið upp í einu fátæku héraði Malaví þar sem rís ný fæðingardeild fyrir þróunarfé.

Aðbúnaður á geðdeildum Landspítalans

Allt frá árinu 1994 hef ég legið reglulega inni á geðdeild LSP. Þá greindist ég með innlægt þunglyndi sem tekur sig upp aftur og aftur. Það má segja að að meðaltali hafi ég legið inni tvisvar á ári eða þar um bil.

Enn um miðbæ Akureyrar

Hjörleifur Hallgrímsson skrifar

Að líkja síki því sem á að skera miðbæ Akureyrar við síkin í Kaupmannahöfn eins og gert hefur verið, þar sem jafnvel stórar skútur og smærri skip geta athafnað sig er mjög bíræfin sögufölsun,sem fáum dytti í hug að halda fram nema meirihluta bæjarstjórnar Akureyrar bara gert til að slá ryki í augu bæjarbúa.

Stúkumennirnir

Bergsteinn Sigurðsson skrifar

Sæll Geir, varstu að leita að mér?" „Já, blessaður, Pálmi minn, takk fyrir að líta við. Manstu eftir ferðinni þarna til Sviss um daginn?" „Hvort ég man, gimmí fæv!" „Við vorum að fá kreditkortareikning upp á 3,2 milljónir sem ég á frekar erfitt með að botna í." „Nú?" „Já, hér er til dæmis ein færsla frá Rauðu myllunni upp á nokkur þúsund franka. Kannastu eitthvað við það?" „Öh... ja, það er séns ég hafi kíkt þar inn."

Bylting í ættfræði- og átthagarannsóknum

Eiríkur G. Guðmundsson skrifar

Á morgun verður norræni skjaladagurinn haldinn á Norðurlöndum. Verða Þjóðskjalasafn Íslands, Borgarskjalasafn og Héraðsskjalasafn Kópavogs með sérstaka dagskrá í húsakynnum ÞÍ við Laugaveg 162 frá kl. 11. Þema dagsins verður „konur og kvenfélög“. Við sama tækifæri tekur menntamálaráðherra nýjan manntalsvef Þjóðskjalasafns Íslands formlega í notkun.

15 fulltrúar í 110 ár

Örn Sigurðsson skrifar

Við Íslendingar erum eftirbátar granna okkar í lýðræðis­málum. Oftar en ekki bera stjórnmál og stjórnsýsla hér fremur keim af einræði en lýðræði. Fram er komið á Alþingi frumvarp til laga um fjölgun í sveitarstjórnum til samræmis við ákvæði í lögum á öðrum Norðurlöndum. Fyrsti flutningsmaður er Þór Saari.

Framþróun háskóla

Sunna Magnúsdóttir, Nanna Kristín Tryggvadóttir og Kristján Valgeir Þórarinsson skrifa um háskóla

Líf með sykursýki

Elín Þuríður Samúelsdóttir skrifar

Alþjóðadagur sykursjúkra er 14. nóvember. Deginum er ætlað að vekja athygli fólks á sjúkdómnum sem talinn er vera ein mesta heilsufarsógn 21. aldarinnar.

Varðandi sjávarútveg

Garðar Björgvinsson skrifar

Eini veiki hlekkurinn í okkar ágætu ríkisstjórn er sjávarútvegsráðherra. Athugið að arðvænlegasta nýtingaraðferð fiskimiðanna er fyrst og fremst að umgangast fiskimiðin á landgrunninu með varúð og virðingu. Því eru náttúruvænar veiðar það sem leggja þarf áherslu á.

Ellilífeyrir

Helgi K. Hjálmsson skrifar

Ellilífeyrisþegar munu lengi minnast 1. júlí 2009. Þá vann núverandi ríkisstjórn eitt mesta óþurftarverk varðandi þann hóp borgara þessa lands, sem með hörðum höndum og ósérhlífni byggði það upp. Þann dag tóku gildi lög, sem tekjutengdu svokallaðan grunnlífeyri ásamt ýmsum öðrum skerðingum á áunnum kjarabótum til handa ellilífeyrisþegum.

Óhemjukórinn syngur

Guðmundur Páll Ólafsson skrifar

Guðmundur Páll Ólafsson skrifar um stóriðju Vissulega er erfitt að kyngja því að íslenskt efnahagslíf hafi hrunið og jafn strembið að sætta sig við að pólitískir óðagotsmenn sem leitt hafa þjóð sína í gönur skuli enn ganga lausir og enn hvetja til sömu töfralausna og fyrr. Verkin þeirra - græðgisvæðingin, stóriðjan, óarðbærar risavirkjanir, sala almenningseigna og sundrun íslensks samfélags - eru allt ömurleg dæmi um þekkingar- og dómgreindarleysi og valdníðslu lítillar klíku.

Nú andar suðrið

Nú er sól og sumar í Suður-Afríku, sem býst til að halda heimsmeistarakeppni í knattspyrnu um hávetur í júlí 2010. Mótshaldið er talið munu kosta landið um tvo milljarða Bandaríkjadala vegna mannvirkjagerðar, svipaða fjárhæð og Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn ætlar að lána Íslandi. Skattgreiðendur í Suður-Afríku eru innan við fjórar milljónir talsins, svo að hver og einn þarf að leggja meira en 500 dali að jafnaði til keppninnar. Ekki er vitað, hversu miklum tekjum ferðamenn og sala sjónvarpsréttinda munu skila upp í kostnaðinn, og ekki heldur, hversu vel nýir knattspyrnuvellir með áhorfendarými handa hundruðum þúsunda munu nýtast landinu að lokinni keppni. Suður-Afríkubúar virðast ekki setja það fyrir sig. Afríski boltinn er í sókn.

Ráðgefandi þjóð?

Njörður P. Njarðvík skrifar

Njörður P. Njarðvík skrifar um stjórnlagaþing Hér í Fréttablaðinu var nýlega sagt frá stjórnarfrumvarpi um stjórnlagaþing, og er þar einkum tvennt sem vekur undrun og spurningar. Verksvið og áhrif. Samkvæmt frumvarpinu getur stjórnlagaþing ákveðið að fjalla um þau atriði sem það sjálft kýs. Hugsið ykkur hvað stjórnmálamenn eru góðir við þjóðina!

Að horfa jafnt til sýknu og sektar

Sigríður Hjaltestedt skrifar um kynferðisbrotamál Að undanförnu hefur þónokkuð borið á umræðu um kynferðisbrot, ekki síst eftir að út kom bókin „Á mannamáli“ eftir Þórdísi Elvu Þorvaldsdóttur. Bók hennar er afar áhugavert innlegg í umræðu um kynferðisbrot en þar færir hún hugleiðingar sínar í orð af mikilli rökfestu. Fyrir nokkru birtist grein í Fréttablaðinu um nauðganir, sem bar yfirskriftina „Hljótum að vilja vernda alla.“ Í greininni, þar sem m.a. er vitnað til Þórdísar Elvu, um atriði sem þó skipta verulegu máli þegar fjallað er um mál af þessu tagi. Tel ég því nauðsynlegt að fjalla um þátt ákæruvaldsins og meðferð nauðgunarmála í því fyrirbæri sem nefnt hefur verið „kerfið.“

Dánir og dauðir

Dr. Gunni skrifar

Dauðinn er ekki mikið í umræðunni á Vesturlöndum. Að minnsta kosti ekki miðað við í Mexíkó þar sem tímarit með limlestum líkum úr bílslysum eru vinsæl og haldið er upp á dag dauðra með mikilli veislu og dansandi beinagrindum í byrjun nóvember.

Framsækna skattkerfið

Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir skrifar um skatta Stundum reyna menn að sveipa það sem er vont jákvæðum blæ með því nefna það notalegum nöfnum. Þetta er ákveðin tegund markaðssetningar, með það að markmiði að selja vondar hugmyndir. Steingrímur J. Sigfússon tók þennan pól í hæðina á þriðjudag þegar haft var eftir honum í Morgunblaðinu: „við ætlum að fara í framsækið skattkerfi, það er alveg á hreinu“.

Sjá næstu 50 greinar

Mest lesið