Um ópið sem heimurinn ekki heyrir Reham Khaled skrifar 15. september 2025 14:03 Sársauki er ekki hverful tilfinning heldur vera sem býr innra með þér. Hún hefur vígtennur og fingur, þrýstir á hjartað, þyngir bringuna og andardrátturinn hikar eins og loftið sé ótryggt. Það er augnablik, bara eitt augnablik, þegar allir innri veggirnir sem við höfum reynt að byggja, molna og við náum því sem kalla má þröskuld sársaukans. Á þessum þröskuldi er sársauki ekki lengur bara bergmál eða skjálfti. Hann breytist í óp. Ekki hátt, heyranlegt öskur, heldur óp sálarinnar, þetta fíngerða hljóð sem eyrað nemur ekki en veldur því að allur líkaminn skelfur innan frá. Það er eins og vindurinn sem sópar tómt hús eða tómleikinn sem fyllir höfuðið. Á Gaza er þetta óp orðið leyndarmál allra. Barnsins sem brosir til að gráta ekki fyrir framan móður sína, móðurinnar sem felur tárin fyrir barni sínu, mannsins sem stendur þögull fyrir framan lík sonar síns ... þau öskra öll innra með sér, með rödd sem heimurinn heyrir ekki. Þau eru öll á þröskuldinum. Ópið birtist ekki alltaf í öskrum eða tárum. Stundum birtist það í köldu andleysi. Rýmingartilkynningar falla í tilgangsleysi á dyr, lesnar af fólki með tóm í augum sem heldur áfram með líf sitt: maður sem rífst við nágranna sinn um lítra af vatni, konur sem deila um pláss við ofninn, ungur maður sem lagar sprungur í vegg. Það er eins og tilkynningin um eyðileggingu borgarinnar þýði ekkert, eins og fyrirfram ákveðinn fjöldaflótti sé bara enn einn orðrómurinn. Þetta er ekki raunverulegt sinnuleysi, heldur annars konar óp: falin vörn gegn algjöru hruni. Þegar einstaklingur er ófær um að horfast í augu við nakinn sannleikann felur hann sig í smáatriðunum, festir sig við þau til að koma í veg fyrir að sál hans sundrist. Stjórnmálin eru ekki ánægð með að drepa fólk; þau leitast við að brjóta það niður innan frá, láta fólk fara með endalok sín eins og þau séu aukafrétt. Þau vilja að sjálf rýmingin verði venja, þyngdarlaust pappírsblað, hluti af daglegu skvaldri. Ópið verður þögult og sljótt. Þversögnin er sú að þegar sársaukinn nær þessu stigi fer hann á svig við tungumálið. Engir textar, engar ræður, engar yfirlýsingar nægja. Hann birtist sem stöðugt öskur, titringur sem býr í hverjum líkama. Reikandi augu, skjálfandi hendur, löng þögn … allt eru þetta aðrar birtingarmyndir þessa öskurs. Eftirlifendurnir lifa ekki af í raun og veru. Þeir lifa aðeins með þessu stöðuga ópi. Þeir sofa og heyra það í draumum sínum, þeir vakna og finna það falið á bak við fyrstu skímuna. Það hverfur ekki, því það er varanlegt ástand. Þeir sem fara yfir þröskuld sársaukans snúa ekki aftur eins og þeir voru, heldur lifa að eilífu í bergmáli hans. Heimurinn heldur að sársauki sé mældur með fjölda píslarvotta og eyðilagðra heimila. En hann sér ekki þetta falda andlit: að sálin sjálf er brotin, neydd til að hrópa í þögn. Þetta óp er sannasta lýsingin á því sem er að gerast: vitnisburður sem þarfnast ekki þýðanda, því styrkleiki hans er nægur. Að lokum er kannski það sársaukafyllsta að þetta óp heyrist aðeins af eigendum þess. Eins og sálin sé að æpa út í tómið. Með hverjum deginum sem líður verður ópið háværara, þar til það nær yfir alla borgina. Heil borg hrópar í hljóði, les rýmingartilkynningar og áætlanir um fjöldaflótta, á þröskuldi sársauka sem hefur farið fram úr öllu sem hægt er að þola. Höfundur er kennari og skáld frá Palestínu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Það sem Njáll sagði ykkur ekki Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Skoðun Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Sársauki er ekki hverful tilfinning heldur vera sem býr innra með þér. Hún hefur vígtennur og fingur, þrýstir á hjartað, þyngir bringuna og andardrátturinn hikar eins og loftið sé ótryggt. Það er augnablik, bara eitt augnablik, þegar allir innri veggirnir sem við höfum reynt að byggja, molna og við náum því sem kalla má þröskuld sársaukans. Á þessum þröskuldi er sársauki ekki lengur bara bergmál eða skjálfti. Hann breytist í óp. Ekki hátt, heyranlegt öskur, heldur óp sálarinnar, þetta fíngerða hljóð sem eyrað nemur ekki en veldur því að allur líkaminn skelfur innan frá. Það er eins og vindurinn sem sópar tómt hús eða tómleikinn sem fyllir höfuðið. Á Gaza er þetta óp orðið leyndarmál allra. Barnsins sem brosir til að gráta ekki fyrir framan móður sína, móðurinnar sem felur tárin fyrir barni sínu, mannsins sem stendur þögull fyrir framan lík sonar síns ... þau öskra öll innra með sér, með rödd sem heimurinn heyrir ekki. Þau eru öll á þröskuldinum. Ópið birtist ekki alltaf í öskrum eða tárum. Stundum birtist það í köldu andleysi. Rýmingartilkynningar falla í tilgangsleysi á dyr, lesnar af fólki með tóm í augum sem heldur áfram með líf sitt: maður sem rífst við nágranna sinn um lítra af vatni, konur sem deila um pláss við ofninn, ungur maður sem lagar sprungur í vegg. Það er eins og tilkynningin um eyðileggingu borgarinnar þýði ekkert, eins og fyrirfram ákveðinn fjöldaflótti sé bara enn einn orðrómurinn. Þetta er ekki raunverulegt sinnuleysi, heldur annars konar óp: falin vörn gegn algjöru hruni. Þegar einstaklingur er ófær um að horfast í augu við nakinn sannleikann felur hann sig í smáatriðunum, festir sig við þau til að koma í veg fyrir að sál hans sundrist. Stjórnmálin eru ekki ánægð með að drepa fólk; þau leitast við að brjóta það niður innan frá, láta fólk fara með endalok sín eins og þau séu aukafrétt. Þau vilja að sjálf rýmingin verði venja, þyngdarlaust pappírsblað, hluti af daglegu skvaldri. Ópið verður þögult og sljótt. Þversögnin er sú að þegar sársaukinn nær þessu stigi fer hann á svig við tungumálið. Engir textar, engar ræður, engar yfirlýsingar nægja. Hann birtist sem stöðugt öskur, titringur sem býr í hverjum líkama. Reikandi augu, skjálfandi hendur, löng þögn … allt eru þetta aðrar birtingarmyndir þessa öskurs. Eftirlifendurnir lifa ekki af í raun og veru. Þeir lifa aðeins með þessu stöðuga ópi. Þeir sofa og heyra það í draumum sínum, þeir vakna og finna það falið á bak við fyrstu skímuna. Það hverfur ekki, því það er varanlegt ástand. Þeir sem fara yfir þröskuld sársaukans snúa ekki aftur eins og þeir voru, heldur lifa að eilífu í bergmáli hans. Heimurinn heldur að sársauki sé mældur með fjölda píslarvotta og eyðilagðra heimila. En hann sér ekki þetta falda andlit: að sálin sjálf er brotin, neydd til að hrópa í þögn. Þetta óp er sannasta lýsingin á því sem er að gerast: vitnisburður sem þarfnast ekki þýðanda, því styrkleiki hans er nægur. Að lokum er kannski það sársaukafyllsta að þetta óp heyrist aðeins af eigendum þess. Eins og sálin sé að æpa út í tómið. Með hverjum deginum sem líður verður ópið háværara, þar til það nær yfir alla borgina. Heil borg hrópar í hljóði, les rýmingartilkynningar og áætlanir um fjöldaflótta, á þröskuldi sársauka sem hefur farið fram úr öllu sem hægt er að þola. Höfundur er kennari og skáld frá Palestínu.
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun