Atlaga að kjarasamningum Halla Gunnarsdóttir skrifar 22. ágúst 2024 15:01 Hafnarfjarðarbær hefur gefið það út að börn í Hafnarfirði eigi héðan í frá að koma með liti og blýanta í skólann til að „sporna gegn sóun“. Það gefur auga leið að sóun lita verður miklu meiri ef öll börn þurfa að eiga gulan, rauðan, grænan og bláan, og auðvitað tré, vax og túss, til að mæta með í skólann. Málið snýst í raun um andstöðu hóps Sjálfstæðismanna við gjaldfrjálsar skólamáltíðir, sem voru hluti af pakka stjórnvalda vegna kjarasamninga sem undirritaðir voru í mars. sl. Gildir þar einu þótt margsannað sé að gjaldfrjálsar skólamáltíðir fyrir öll börn auki jöfnuð, vinni gegn fátækt og dragi úr offitu, ásamt því að efla námsárangur barna, sem þessu sama Sjálfstæðisfólki er tíðrætt um. Ákvörðun Hafnarfjarðarbæjar að seilast í vasa foreldra eftir tússlitum til að mótmæla gjaldfrjálsum skólamáltíðum er ekki aðeins slæm sem slík, heldur er hún eitt dæmi af mörgum um stjórnvaldsaðgerðir sem ganga gegn kjarasamningum. Markmiðið virðist öðru fremur að láta launafólk borga fyrir efnahagsóstöðugleikann, á meðan fjármagnið er varið. Kjarasamningar eftir forskrift Seðlabankans Í aðdraganda kjarasamninga og reyndar í miðjum kjaraviðræðum bárust þau skilaboð frá Seðlabankanum að útkoma kjarasamninga væri langstærsti óvissuþátturinn fyrir vaxtalækkunarferlið. Með öðrum orðum þá voru skilaboðin þau að yrði launum ekki haldið niðri myndu ekki skapast skilyrði til að lækka vexti. Þá höfðu stýrivextir verið 9,25% í hálft ár. Í anda þessa undirritaði verkalýðshreyfingin kjarasamninga á almennum markaði sem voru eins og hannaðir af Seðlabankastjóra. Hreyfingin, fyrir hönd vinnandi fólks, tók gríðarlega áhættu með því að undirrita kjarasamninga til fjögurra ára með svo hóflegum launahækkunum að á verðbólgutímum geta þær hæglega leitt til raunlaunalækkana. Um þetta var ekki samstaða innan hreyfingarinnar, en þetta var niðurstaðan. Við í VR gengumst inn á þessa línu í skugga hótunar Samtaka atvinnulífsins um verkbann sem átti að beinast gegn stórum hluta félagsfólks okkar, eða allt að 25 þúsundum. Það var hins vegar huggun harmi gegn að stjórnvöld komu að borðinu með aðgerðapakka sem munaði um og gjaldfrjálsar skólamálítíðir bar þar hæst. Við höfðum enda framkvæmt greiningu á þeim kostnaði sem foreldrar bera af því að koma börnum á legg og vissum að þetta væri jafnframt sá hópur okkar félagsfólks sem bæri einna hæstan húsnæðiskostnað. Gjaldfrjálsar skólamáltíðir væru almenn aðgerð sem myndi draga úr kjaraskerðingum fólks á viðkvæmum tíma lífsins. Atlaga gegn þeim ávinningi er atlaga að kjarasamningum. Nei við niðurskurði Áratugum saman hefur vinnandi fólk þurft að sitja undir þeim áróðri að laun þess séu einn helsti verðbólguhvatinn. Sú staðreynd að stýrivextir standa enn í 9,25%, þrátt fyrir langtímasamninga með svo hófstillum launahækkunum að hætta er á kaupmáttarlækkun, ætti að verða til þess að við losnum undan þeirri innantómu röksemdarfærslu í eitt skipti fyrir öll. Þessi dogmatíska sýn hefur leitt til þess að Ísland situr uppi með peningastefnu sem skortir allan trúverðugleika. Verðbólga er mun margþættara fyrirbæri en svo að hægt sé að hamra á einni skýringabreytu en hundsa kerfislæga verðbólguhvata sem hafa tekið sér bólfestu í efnahagslífinu. Einfaldar niðurskurðaraðgerðir, sem má nú heyra ákall eftir, munu aðeins verða til þess að auka byrðar launafólks. Verkalýðshreyfingin getur ekki sætt sig við að þegar örfáar krónur koma í annan vasa vinnandi manneskju mæti ríkið og taki þær og meira til úr hinum. Í því felst engin sátt, eins og til stóð að kenna gildandi kjarasamninga við. Við sitjum ekki hjá Við munum ekki sitja hjá þegar sífellt fleira af okkar félagsfólki verður bundið á óleysanlegan skuldaklafa eða gert ómögulegt að eiga þak yfir höfuð. Við getum ekki sætt okkur við að launafólk þurfi að greiða fyrir óstöðugleika sem það stofnaði ekki til í gegnum síhækkandi húsaleigu, aukna vaxtabyrði og hærra verð á nauðynjavörum. Stjórnvöld geta ekki boðið fólki á húsnæðismarkaði upp á þann eina valkost að demba skuldunum inn í framtíðina í gegnum verðtryggingu og þurfa þannig að vinna enn fleiri ár af starfsævinni til að standa undir gróða lánastofnana og allra hinna sem hagnast af afskiptaleysisstefnunni á húsnæðismarkaði. Þær aðgerðir sem nú þarf að grípa til þurfa að vera heildstæðar og taka jöfnum höndum á þenslu, húsnæði og verðlagi. Verkalýðshreyfingin hefur þegar skuldbundið sig með lágum launahækkunum. Nú þurfa ríkisstjórnin, Seðlabankinn, sveitarfélög og atvinnurekendur að standa við sitt. Og fyrir alla muni, ekki taka þessa pólitík út á börnum með því að taka af þeim tússlitina! Höfundur er varaformaður VR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halla Gunnarsdóttir Kjaramál Skóla- og menntamál Hafnarfjörður Mest lesið Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson Skoðun Svarað á sama máli Ingibjörg Ferdinandsdóttir Skoðun Dettifoss: Lokað! Baldvin Esra Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Sjá meira
Hafnarfjarðarbær hefur gefið það út að börn í Hafnarfirði eigi héðan í frá að koma með liti og blýanta í skólann til að „sporna gegn sóun“. Það gefur auga leið að sóun lita verður miklu meiri ef öll börn þurfa að eiga gulan, rauðan, grænan og bláan, og auðvitað tré, vax og túss, til að mæta með í skólann. Málið snýst í raun um andstöðu hóps Sjálfstæðismanna við gjaldfrjálsar skólamáltíðir, sem voru hluti af pakka stjórnvalda vegna kjarasamninga sem undirritaðir voru í mars. sl. Gildir þar einu þótt margsannað sé að gjaldfrjálsar skólamáltíðir fyrir öll börn auki jöfnuð, vinni gegn fátækt og dragi úr offitu, ásamt því að efla námsárangur barna, sem þessu sama Sjálfstæðisfólki er tíðrætt um. Ákvörðun Hafnarfjarðarbæjar að seilast í vasa foreldra eftir tússlitum til að mótmæla gjaldfrjálsum skólamáltíðum er ekki aðeins slæm sem slík, heldur er hún eitt dæmi af mörgum um stjórnvaldsaðgerðir sem ganga gegn kjarasamningum. Markmiðið virðist öðru fremur að láta launafólk borga fyrir efnahagsóstöðugleikann, á meðan fjármagnið er varið. Kjarasamningar eftir forskrift Seðlabankans Í aðdraganda kjarasamninga og reyndar í miðjum kjaraviðræðum bárust þau skilaboð frá Seðlabankanum að útkoma kjarasamninga væri langstærsti óvissuþátturinn fyrir vaxtalækkunarferlið. Með öðrum orðum þá voru skilaboðin þau að yrði launum ekki haldið niðri myndu ekki skapast skilyrði til að lækka vexti. Þá höfðu stýrivextir verið 9,25% í hálft ár. Í anda þessa undirritaði verkalýðshreyfingin kjarasamninga á almennum markaði sem voru eins og hannaðir af Seðlabankastjóra. Hreyfingin, fyrir hönd vinnandi fólks, tók gríðarlega áhættu með því að undirrita kjarasamninga til fjögurra ára með svo hóflegum launahækkunum að á verðbólgutímum geta þær hæglega leitt til raunlaunalækkana. Um þetta var ekki samstaða innan hreyfingarinnar, en þetta var niðurstaðan. Við í VR gengumst inn á þessa línu í skugga hótunar Samtaka atvinnulífsins um verkbann sem átti að beinast gegn stórum hluta félagsfólks okkar, eða allt að 25 þúsundum. Það var hins vegar huggun harmi gegn að stjórnvöld komu að borðinu með aðgerðapakka sem munaði um og gjaldfrjálsar skólamálítíðir bar þar hæst. Við höfðum enda framkvæmt greiningu á þeim kostnaði sem foreldrar bera af því að koma börnum á legg og vissum að þetta væri jafnframt sá hópur okkar félagsfólks sem bæri einna hæstan húsnæðiskostnað. Gjaldfrjálsar skólamáltíðir væru almenn aðgerð sem myndi draga úr kjaraskerðingum fólks á viðkvæmum tíma lífsins. Atlaga gegn þeim ávinningi er atlaga að kjarasamningum. Nei við niðurskurði Áratugum saman hefur vinnandi fólk þurft að sitja undir þeim áróðri að laun þess séu einn helsti verðbólguhvatinn. Sú staðreynd að stýrivextir standa enn í 9,25%, þrátt fyrir langtímasamninga með svo hófstillum launahækkunum að hætta er á kaupmáttarlækkun, ætti að verða til þess að við losnum undan þeirri innantómu röksemdarfærslu í eitt skipti fyrir öll. Þessi dogmatíska sýn hefur leitt til þess að Ísland situr uppi með peningastefnu sem skortir allan trúverðugleika. Verðbólga er mun margþættara fyrirbæri en svo að hægt sé að hamra á einni skýringabreytu en hundsa kerfislæga verðbólguhvata sem hafa tekið sér bólfestu í efnahagslífinu. Einfaldar niðurskurðaraðgerðir, sem má nú heyra ákall eftir, munu aðeins verða til þess að auka byrðar launafólks. Verkalýðshreyfingin getur ekki sætt sig við að þegar örfáar krónur koma í annan vasa vinnandi manneskju mæti ríkið og taki þær og meira til úr hinum. Í því felst engin sátt, eins og til stóð að kenna gildandi kjarasamninga við. Við sitjum ekki hjá Við munum ekki sitja hjá þegar sífellt fleira af okkar félagsfólki verður bundið á óleysanlegan skuldaklafa eða gert ómögulegt að eiga þak yfir höfuð. Við getum ekki sætt okkur við að launafólk þurfi að greiða fyrir óstöðugleika sem það stofnaði ekki til í gegnum síhækkandi húsaleigu, aukna vaxtabyrði og hærra verð á nauðynjavörum. Stjórnvöld geta ekki boðið fólki á húsnæðismarkaði upp á þann eina valkost að demba skuldunum inn í framtíðina í gegnum verðtryggingu og þurfa þannig að vinna enn fleiri ár af starfsævinni til að standa undir gróða lánastofnana og allra hinna sem hagnast af afskiptaleysisstefnunni á húsnæðismarkaði. Þær aðgerðir sem nú þarf að grípa til þurfa að vera heildstæðar og taka jöfnum höndum á þenslu, húsnæði og verðlagi. Verkalýðshreyfingin hefur þegar skuldbundið sig með lágum launahækkunum. Nú þurfa ríkisstjórnin, Seðlabankinn, sveitarfélög og atvinnurekendur að standa við sitt. Og fyrir alla muni, ekki taka þessa pólitík út á börnum með því að taka af þeim tússlitina! Höfundur er varaformaður VR.
Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun
Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptráðs. Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun
Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun