Allt matvælaeftirlit fari til ríkisins Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 17. október 2023 13:10 Ráðherra ásamt fulltrúum og starfsfólki starfshóps um um fyrirkomulag eftirlits með hollustuháttum og mengunarvörnum og matvælaeftirliti. Stjórnarráðið Einróma niðurstaða starfshóps um fyrirkomulag eftirlits með hollustuháttum, mengunarvörnum og matvælaeftirliti, er sú að þörf sé á því að færa allt eftirlit til stofnana ríkisins. Hópurinn leggur til að níu eftirlitsstofnanir, svokallaðar heilbrigðisnefndir, á vegum sveitarfélaga verði lagðar niður. Þetta er meðal þess sem fram kemur í nýrri skýrslu starfshópsins sem kynnt var í dag. Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra skipaði starfshópinn í október í fyrra í samráði við Svandísi Svavarsdóttur, matvælaráðherra. Hópurinn var skipaður þeim Ármanni Kr. Ólafssyni formanni, Gunnari Alexander Ólafssyni, sérfræðingi og Sigríði Gísladóttir dýralækni og komust þau eftir rýni á skýrslum og viðtölum við fulltrúa stofnana og atvinnulífs að þeirri niðurstöðu að þörf sé á gagngerum breytingum á fyrirkomulagi eftirlits. Eftirlitið í dag í höndum ellefu stofnana Yfirstjórn málaflokkana er í dag hjá umhverfis-,orku- og loftlagsráðuneytinu auk matvælaráðuneytisins. Þá er meginábyrgð á framkvæmd og samræmingu eftirlits hjá Umhverfisstofnun og Matvælastofnun en dagleg framkvæmd eftirlitsins að verulegum hluta í höndum heilbrigðiseftirlits sveitarfélaga. Segir starfshópurinn að því sé um að ræða flókið samspil alls ellefu stofnana. Þær séu á tveimur stjórnsýslustigum ríkis og sveitarfélaga þar sem meðal annars reyni á innleiðingu og framkvæmd umfangsmikillar EES-löggjafar. Hópurinn segir að þær úrbætur sem áður hafi verið gerðar á fyrirkomulagi eftirlitsins hafi einkennst af bútasaumi. Löngu sé orðið tímabært að ráðist verði í heildstæða endurskoðun á núverandi kerfi. Drógu upp þrjár sviðsmyndir Ýmsir gallar séu á fyrirkomulagi og framkvæmd eftirlits eins og það er skipulagt í dag. Ósamræmi í framkvæmd sé of mikið, stjórnsýsla of flókin, það skorti yfirsýn og misbrestir kerfisins hafi neikvæð áhrif á atvinnulíf og samkeppnishæfni Íslands. Þá séu vannýtt tækifæri til skilvirkni, einföldunar og starfrænnar þróunar. Hópurinn dró upp þrjár sviðsmyndir við vinnu sína sem fela í sér mismiklar breytingar. Í fyrsta lagi að heilbrigðiseftirlitssvæðum verði fækkað, í öðru lagi að matvælaeftirlit verði hjá einni stofnun, ásamt fækkun heilbrigðiseftirlita og í þriðja lagi að allt eftirlit verði hjá stofnunum ríkisins. „Var það einróma niðurstaða starfshópsins að leggja til að færa allt eftirlit til stofnana ríkisins (sviðsmynd 3). Sú tillaga felur í sér tilfærslu verkefna milli stjórnsýslustiga, umfangsmiklar breytingar á lögum og stjórnvaldsfyrirmælum og verulega einföldun kerfisins, auk þess að hafa í för með sér betri þjónustu og minni kostnað. Telur hópurinn að með henni séu mestar líkur á að tryggja megi nauðsynlega samræmingu.“ Ráðherra ánægður með skýrsluna Haft er eftir Guðlaugi Þór í tilkynningu frá umhverfisráðuneytinu að hann sé ánægður með skýrsluna. Hann sé auk þess ánægður með þær tillögur um úrbætur sem starfshópurinn leggur til að ráðist verði í. „Vandamál eftirlitsins liggur í flóknu kerfi þar sem ábyrgðin liggur ýmist hjá sveitarfélögum eða ríkinu. Hér er lagt til að straumlínulaga kerfið, fækka stofnunum um níu og láta ábyrgðina á málflokknum liggja hjá ríkinu. Það er því góður samhljómur milli þessara tillagna og þeirra skýrslna sem áður hafa verið gefnar út um málefni heilbrigðiseftirlita. Einnig er mikilvægt að hópurinn átti í góðu samráði og samtali við alla hagaðila í vinnunni,“ segir Guðlaugur Þór. Ármann Kr. Ólafsson formaður starfshópsins kynnir tillögur hópsins.Stjórnarráðið Ljóst sé að hér sé um að ræða málefni sveitarfélaganna að stórum hluta. Því hafi hann farið yfir helstu niðurstöður á haustfundum landshlutasamtakanna undanfarnar vikur, því ekkert verði gert án þeirra aðkomu. „Það er hins vegar ljóst að við getum ekki skrifað alltaf nýjar skýrslur með sömu niðurstöðunni. Við verðum að leggjast yfir málin, taka samtalið og gera nauðsynlegar og tímabærar breytingar á fyrirkomulagi eftirlitsins,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra. Stjórnsýsla Matvælaframleiðsla Veitingastaðir Landbúnaður Heilbrigðiseftirlit Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Grunaður árásarmaður í Úlfarsárdal handtekinn Innlent Hjalti Snær sá sem fannst látinn Innlent Haraldur Jóhannsson er látinn Innlent Bað lögreglustjóra að „veita framvegis réttar upplýsingar“ Innlent Leigubílstjóri fór í svaðilför á Teslunni upp í Þórsmörk og sneri heill heim Innlent Þrettán skemmtiferðaskip og Ísland uppselt Innlent Ber fyrir sig minnisleysi á verknaðarstundu Innlent Sat fyrir forseta Suður-Afríku með ásökunum um þjóðarmorð á hvítum Erlent Hæstiréttur gefur grænt ljós á búvörulögin Innlent Dvöl á Hrauninu fram undan eftir kókaínsmygl Innlent Fleiri fréttir „Við verðum að fara að gera eitthvað meira heldur en að tala“ Neyðaraðstoð í gíslingu, óvænt ákvörðun og ærandi spenna Leigubílstjóri fór í svaðilför á Teslunni upp í Þórsmörk og sneri heill heim Grunaður árásarmaður í Úlfarsárdal handtekinn Slæmur frágangur akkerisins olli slysinu Níðingarnir treysta á skömmina í kynlífskúgunarmálum Ber fyrir sig minnisleysi á verknaðarstundu Gæsluvarðhaldsfangar dúsa í einangrun vegna plássleysis Þau sóttu um þrjú embætti skólameistara á Norðurlandi Haraldur Jóhannsson er látinn Ráðin í starf verkefnastjóra í atvinnuvegaráðuneytinu Fyrsta mastrið í Suðurnesjalínu 2 risið Hæstiréttur gefur grænt ljós á búvörulögin Dvöl á Hrauninu fram undan eftir kókaínsmygl Hefja átak í HPV-bólusetningu í vetur Seðlabankinn heldur áfram að lækka vexti og mótmæli við utanríkisráðuneytið Hjalti Snær sá sem fannst látinn Samhjálp í kapphlaupi við tímann Gefa sér þrjá mánuði til að leggja drög að Coda-stöð á Bakka Þrettán skemmtiferðaskip og Ísland uppselt Mótmæla við utanríkisráðuneytið Strandveiðibátur strandaði á hólma á Reykjanesi SÍS tekur undir kröfu Borgarbyggðar um kostnað vegna flóttamanna Bað lögreglustjóra að „veita framvegis réttar upplýsingar“ Langjökull eigi ekki ýkja mörg ár eftir Fæstir bera nægilega mikið af sólarvörn á sig Neyðarástand hjá Villiköttum sem senda frá sér ákall Vita upp á hár hvernig lýðræði virkar eftir krakkakosningar Óbreytt ástand kemur ekki til greina „Það er bara dýrt að vera fátækur“ Sjá meira
Þetta er meðal þess sem fram kemur í nýrri skýrslu starfshópsins sem kynnt var í dag. Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra skipaði starfshópinn í október í fyrra í samráði við Svandísi Svavarsdóttur, matvælaráðherra. Hópurinn var skipaður þeim Ármanni Kr. Ólafssyni formanni, Gunnari Alexander Ólafssyni, sérfræðingi og Sigríði Gísladóttir dýralækni og komust þau eftir rýni á skýrslum og viðtölum við fulltrúa stofnana og atvinnulífs að þeirri niðurstöðu að þörf sé á gagngerum breytingum á fyrirkomulagi eftirlits. Eftirlitið í dag í höndum ellefu stofnana Yfirstjórn málaflokkana er í dag hjá umhverfis-,orku- og loftlagsráðuneytinu auk matvælaráðuneytisins. Þá er meginábyrgð á framkvæmd og samræmingu eftirlits hjá Umhverfisstofnun og Matvælastofnun en dagleg framkvæmd eftirlitsins að verulegum hluta í höndum heilbrigðiseftirlits sveitarfélaga. Segir starfshópurinn að því sé um að ræða flókið samspil alls ellefu stofnana. Þær séu á tveimur stjórnsýslustigum ríkis og sveitarfélaga þar sem meðal annars reyni á innleiðingu og framkvæmd umfangsmikillar EES-löggjafar. Hópurinn segir að þær úrbætur sem áður hafi verið gerðar á fyrirkomulagi eftirlitsins hafi einkennst af bútasaumi. Löngu sé orðið tímabært að ráðist verði í heildstæða endurskoðun á núverandi kerfi. Drógu upp þrjár sviðsmyndir Ýmsir gallar séu á fyrirkomulagi og framkvæmd eftirlits eins og það er skipulagt í dag. Ósamræmi í framkvæmd sé of mikið, stjórnsýsla of flókin, það skorti yfirsýn og misbrestir kerfisins hafi neikvæð áhrif á atvinnulíf og samkeppnishæfni Íslands. Þá séu vannýtt tækifæri til skilvirkni, einföldunar og starfrænnar þróunar. Hópurinn dró upp þrjár sviðsmyndir við vinnu sína sem fela í sér mismiklar breytingar. Í fyrsta lagi að heilbrigðiseftirlitssvæðum verði fækkað, í öðru lagi að matvælaeftirlit verði hjá einni stofnun, ásamt fækkun heilbrigðiseftirlita og í þriðja lagi að allt eftirlit verði hjá stofnunum ríkisins. „Var það einróma niðurstaða starfshópsins að leggja til að færa allt eftirlit til stofnana ríkisins (sviðsmynd 3). Sú tillaga felur í sér tilfærslu verkefna milli stjórnsýslustiga, umfangsmiklar breytingar á lögum og stjórnvaldsfyrirmælum og verulega einföldun kerfisins, auk þess að hafa í för með sér betri þjónustu og minni kostnað. Telur hópurinn að með henni séu mestar líkur á að tryggja megi nauðsynlega samræmingu.“ Ráðherra ánægður með skýrsluna Haft er eftir Guðlaugi Þór í tilkynningu frá umhverfisráðuneytinu að hann sé ánægður með skýrsluna. Hann sé auk þess ánægður með þær tillögur um úrbætur sem starfshópurinn leggur til að ráðist verði í. „Vandamál eftirlitsins liggur í flóknu kerfi þar sem ábyrgðin liggur ýmist hjá sveitarfélögum eða ríkinu. Hér er lagt til að straumlínulaga kerfið, fækka stofnunum um níu og láta ábyrgðina á málflokknum liggja hjá ríkinu. Það er því góður samhljómur milli þessara tillagna og þeirra skýrslna sem áður hafa verið gefnar út um málefni heilbrigðiseftirlita. Einnig er mikilvægt að hópurinn átti í góðu samráði og samtali við alla hagaðila í vinnunni,“ segir Guðlaugur Þór. Ármann Kr. Ólafsson formaður starfshópsins kynnir tillögur hópsins.Stjórnarráðið Ljóst sé að hér sé um að ræða málefni sveitarfélaganna að stórum hluta. Því hafi hann farið yfir helstu niðurstöður á haustfundum landshlutasamtakanna undanfarnar vikur, því ekkert verði gert án þeirra aðkomu. „Það er hins vegar ljóst að við getum ekki skrifað alltaf nýjar skýrslur með sömu niðurstöðunni. Við verðum að leggjast yfir málin, taka samtalið og gera nauðsynlegar og tímabærar breytingar á fyrirkomulagi eftirlitsins,“ segir Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra.
Stjórnsýsla Matvælaframleiðsla Veitingastaðir Landbúnaður Heilbrigðiseftirlit Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Grunaður árásarmaður í Úlfarsárdal handtekinn Innlent Hjalti Snær sá sem fannst látinn Innlent Haraldur Jóhannsson er látinn Innlent Bað lögreglustjóra að „veita framvegis réttar upplýsingar“ Innlent Leigubílstjóri fór í svaðilför á Teslunni upp í Þórsmörk og sneri heill heim Innlent Þrettán skemmtiferðaskip og Ísland uppselt Innlent Ber fyrir sig minnisleysi á verknaðarstundu Innlent Sat fyrir forseta Suður-Afríku með ásökunum um þjóðarmorð á hvítum Erlent Hæstiréttur gefur grænt ljós á búvörulögin Innlent Dvöl á Hrauninu fram undan eftir kókaínsmygl Innlent Fleiri fréttir „Við verðum að fara að gera eitthvað meira heldur en að tala“ Neyðaraðstoð í gíslingu, óvænt ákvörðun og ærandi spenna Leigubílstjóri fór í svaðilför á Teslunni upp í Þórsmörk og sneri heill heim Grunaður árásarmaður í Úlfarsárdal handtekinn Slæmur frágangur akkerisins olli slysinu Níðingarnir treysta á skömmina í kynlífskúgunarmálum Ber fyrir sig minnisleysi á verknaðarstundu Gæsluvarðhaldsfangar dúsa í einangrun vegna plássleysis Þau sóttu um þrjú embætti skólameistara á Norðurlandi Haraldur Jóhannsson er látinn Ráðin í starf verkefnastjóra í atvinnuvegaráðuneytinu Fyrsta mastrið í Suðurnesjalínu 2 risið Hæstiréttur gefur grænt ljós á búvörulögin Dvöl á Hrauninu fram undan eftir kókaínsmygl Hefja átak í HPV-bólusetningu í vetur Seðlabankinn heldur áfram að lækka vexti og mótmæli við utanríkisráðuneytið Hjalti Snær sá sem fannst látinn Samhjálp í kapphlaupi við tímann Gefa sér þrjá mánuði til að leggja drög að Coda-stöð á Bakka Þrettán skemmtiferðaskip og Ísland uppselt Mótmæla við utanríkisráðuneytið Strandveiðibátur strandaði á hólma á Reykjanesi SÍS tekur undir kröfu Borgarbyggðar um kostnað vegna flóttamanna Bað lögreglustjóra að „veita framvegis réttar upplýsingar“ Langjökull eigi ekki ýkja mörg ár eftir Fæstir bera nægilega mikið af sólarvörn á sig Neyðarástand hjá Villiköttum sem senda frá sér ákall Vita upp á hár hvernig lýðræði virkar eftir krakkakosningar Óbreytt ástand kemur ekki til greina „Það er bara dýrt að vera fátækur“ Sjá meira