Skoðun

Kurteisleg afkynjun Sigmundar Ernis, enda séu kyn í íslensku vart fleiri en tvö …

Árni Helgason skrifar

Mannlíf birtir okkur iðulega brot úr umræðunni eins og hún gengur og gerist á íslenskum samfélagsmiðlum, þ.á.m. nú um daginn textabrot úr hlaðvarpi Sölva Tryggvasonar þar sem hann ræðir við Sigmund Erni Rúnarsson, rithöfund, ritstjóra og fjölmiðlamann með meiru, einnig fyrrum alþingismann:

Skjáskot af vef Mannlífs, 3. júlí 2023:Sigmundur Ernir: ,,Það er verið að afkynja tungumálið á methraða”.

Til hvaða hæstaréttar Sigmundur Ernir er hér að vísa er óneitanlega býsna óljóst. Er það dómstóll götunnar, er það dómstóll RÚV eða dómstóll málfræðinganna? Eða hvar er þá hæstaréttardóma annars að finna sem kveða upp úr um slíkar reglur í íslensku sem „við eigum að fara eftir”? Eða á hinn bóginn: Hvar er dæmi að finna um slíka réttarfarslega „múgsefjun” að úrskurðað hafi verið á einhvern enn annan eða „kurteislegri” veg? Hvert er Sigmundur Ernir annars að fara með vísun sinni til hrunsins árið 2008? Því skyldi hann þá ekki allt eins vísa til hæstaréttarúrskurðar Sigmundar Davíðs & Davíðs frá 2003 um hug vorrar viljugu þjóðar í Íraksstríðinu? Hvort er Sigmundur Ernir annars að ræða um vilja alþjóðar eða um reglur sem alþjóð skyldi hlýta:

Menn eru með kurteisum hætti að færa sig í þá átt að kynin séu fleiri en tvö, en ég er ekkert endilega á því að við eigum að fara í þá átt. Það eru reglur í íslensku sem við eigum að fara eftir.

Krakkar mínir, komið þið sælir!

Krakkar mínir, komið þið sæl, kvað Þorsteinn Ö. Stephensen, leiklistarstjóri Ríkisútvarpsins, fyrir býsna margt löngu og fékk hann þó hvorki dóm fyrir né þá heldur Ómar Ragnarsson og allir þeir jólasveinarnir – þvert á móti hafa þeir fengið að kyrja þetta kynlega ávarp jólin mörg löng og ströng, alls átölulaust, líkast því sem lögum um námskrár hafi einfaldlega verið hent út um gluggann í tónlistardeildinni.

Las Ómar þó lög um árabil og hvort Þorsteinn skyldi ekki hafa kunnað málfræðireglurnar – sjálfur stjórnandi leiklistarútvarps allra landsmanna um áratuga skeið! Svo einfalt sem það hefði verið að refsa a.m.k. jólasveinunum, t.d. banna þá svo svo mörg jólin – í stað þess að hefja þá Þorstein Ö. og Ómar upp til skýjanna sem einhvers konar stóra dóm yfir því hvernig eigi að beygja krakka, líkast því sem lög og reglur væru hreinlega ekki til!

Nú hefur dómstóll götunnar vissulega löngu kveðið upp úr með að karlar geti verið hommar og konur lesbíur og málfræðingarnir reyndar samþykkt fyrir sitt leyti að til sé samkynhneigt fólk ekkert síður en gagnkynhneigt – og meira að segja lífræðingarnir samþykkt það líka! – sem og jafnvel hinir ýmsu æðstu réttir þjóðanna, meira að segja Hæstiréttur Íslands! Þó að auðvitað komi það fjölskiptingu kynja vart við sem slíkri, né þá heldur strangfræðilegri beygingu kynjanna, svo ljóst sem það má líka vera að það eru fyrst og fremst karlar og svo vissulega líka konur sem hafa hingað til skipað réttina en vart nein samhverf – nema hvað? – sama hve fjölskipaðir dómarnir kunna að hafa verið eða skipaðir mörgum jólasveinum.

„Það eru reglur í íslensku sem við eigum að fara eftir,“ segir Sigmundur Ernir, og því skyldi RÚV þá vera hafið yfir það? Og hann ennfremur hnykkjandi á regluverkinu: „Ef reglurnar eiga bara að fara út um gluggann verðum við að taka alvöru umræðu um það. Það getur ekki verið þannig að maður sé bara karlremba og vond manneskja ef maður vill ræða hluti.“

Mynd af Vísindavefnum:Hver var Björn Guðfinnsson og hvert var framlag hans til íslenskra málfræðirannsókna?

Björn Guðfinnsson, sem löngum hefur verið litið til sem háyfirdómara, bókstaflega, yfir nútímaíslensku – að Halldóri Guðjónssyni þó mögulega undanskildum – hafði eðli máls samkvæmt mikil áhrif á reglur í íslensku (eða íslenzku, allt eftir framburði, stafsetningu eða mállýzku):

·Íslensk málfræði Björns Guðfinnssonar var aðalkennslubók í málfræði í íslenskum skólum í marga áratugi, frá því um 1940 og jafnvel fram á þessa öld. Það er því óhætt að segja að bókin hafi mótað hugmyndir flestra Íslendinga sem komnir eru á fullorðinsár um íslenska málfræði, „rétt“ mál og „rangt“. Fyrir mörgum er lýsing Björns á íslensku málkerfi hinn endanlegi sannleikur sem ekki þarf að efast um. (Vísindavefurinn / Eiríkur Rögnvaldsson: Hver var Björn Guðfinnsson og hvert var framlag hans til íslenskra málfræðirannsókna?)

Svo kynlegur kvistur sem Halldór hins vegar var þá hefði flestum að lokum verið slétt sama um hvað Björn hefði sagt – þó væri sjálfur hæstirétturinn! – kynnu kynin jafnvel að vera svo mörg, að áliti Halldórs, sem mennirnir væru margir, og kvistirnir, eða jólasveinarnir. Hvort næstum allir hefðu ekki gleypt við því, að því sem sagt sögðu, sama hve Björn hefði þó haldið því statt og stöðugt fram að þau væru einungis þrjú. En hafi Halldór haldið þessu fram, sem reyndar engar áreiðanlegar heimildir liggja fyrir um, þá er engu að síður næsta víst að líffræðingarnir nútildags séu einfaldlega hjartanlega sammála sjónarmiðinu, hvað sem annars um alla alþýðu fólks má segja – múginn sem Sigmundur þekkir einmitt dæmi um að láti vissulega sefjast …

Kynjaróf. Mörkin á milli kynja eru ef til vill ekki eins skýr og lengi vel var talið, jafnvel er talað um líffræðilegt „kynjaróf“. MYND & MYNDATEXTI: Vísindavefurinn: Getur fólk verið af millikyni?

Hvernig má það annars vera að RÚV heimili aðeins þrjú kyn! Gætir regnbogans þó hvergi betur en einmitt í Efstaleyti, nema þá ef væri allra efst uppi á Veðurstofuhæð. Er þetta þá kannski ekki útvarp allra landsmanna heldur bara sumra málfræðinga? Hvers mega líffræðingarnir þá ekki gjalda? Eða fjöldin öll sem kann að vera alls óviss um hvar skipa skyldi sér í rófinu? Því þá ekki allt eins að ræða um öll sem eitt – sem eitt kyn, sem einn hreinan kynþátt, líkt og mannfræðingar mæltu reyndar ákaft með á öndverðri öldinni áður, þá eðlilega að útilokuðum, eða jafnvel alls upprættum, öllum óhreinu þáttunum? Og hvort þá ekki að meðtöldum, sem sagt alls útilokuðum, öllum illkynja málfræðiþáttunum.

Góðir Íslendingar, krakkar mínir, karlar og kvenmenn, verið nú svo vænir að hlýða!

Hvað Sigmundur Ernir kann annars að vera að fara með kurteislegri afkynjun sinni – hvernig sem þau hin ýmsu hvorugkyns skyldu annars taka afneituninni – þá er óneitanlega engu líkara en talað hafi hann út úr hjarta skáldsins og heimspekingsins Kristjáns Hreinssonar sem farið hefur mikinn á Facebook undanfarið, svo mikinn reyndar að vart hefur hann heldur haft undan að þurrka þá flesta þræði sína jafnóðum út, sama hvort drepið hafi hann þar á RÚV eða á eitthvað alls kyns annað kynsegin. Sem má þó engu að síður finna út um hvippinn og hvappinn,hér og þar, mannlífsþræðina þá, allavegana drepnum á dreif.

Hve fákynja við annars kunnum að vera, eða fádæma kynlegt hlutmengi afar fjölskrúðugs almengis lífríkisins, þá er það nú samt svo að eðlisfræðingar tungumálsins – málfræðingarnir – skipa ekki stóra dóm yfir eðli náttúrunnar, vart frekar en heimspekingar þeir eða skáldin mörg, lífs og liðin, sem gengið hafa með steinbörn innan í sér alla sína hunds- og kattartíð. Eða því skyldi jörðin ávallt standa kyrr, laus við fæðingarhríðir? Því skyldi annars Litli-Hrútur nú standa upp í hárinu á Stóra-Hrút?

Jafnvel Aristoteles mátti loks játa sig sigraðan gagnvart Newton og Newton gagnvart Einstein, sem stóð samt á öndinni gagnvart Guði, hvort gæti virkilega verið að jafnvel hann kynni að kasta teningum! Þannig hafa kirkjur sannleikans fallið hver fyrir annarri og hefur þó enginn treyst sér enn til að skera úr um þetta til fulls með teningaspilið, hvort eða hversu kynlegt það kunni á köflum að vera.

Sannarlega stóð heimurinn á öndinni þegar Darwin birti niðurstöður sínar. Hve praktískt er það þá ekki fyrir nútímafólk að fá stokkið á vagn Miltons Friedmans og mega einfaldlega gangast við því að lokalausnin sé fundin? Svo öll fái sem sagt að lyktum andað ofurléttar! Hverjum hefði annars tekist betur til með einkaleyfisvæðingu og einokun öndunargræjanna?

Hvernig mætti það annars vera að við séum ekki öll sköpuð í þríeinni Guðs mynd? Lyginni jafnvel líkust, algjörlega samhverf réttritun raunveruleikans, einmitt líkt og Grýla og Leppalúði og allir jólasveinarnir, hvort sem séu þeir nú 13 eða bara einn og jafnvel 8 getnir utan gátta, vissulega vel nafngreindir en óneitanlega enn býsna nokkuð ókyngreindir…

ARA BUXUR UXU BARA

AFAKRAKKAR KAFA

RAGGA GAGGAR

RUT ÁT TÁTUR

ANARKÍ Í KRANA

PÍP, LOL!

– INNILÁS Á SÁLINNI –

SÍVÍS NAM ENTER FRET NEMANS Í VÍS!

RIDDARADDIR, TÓMATAMÓT

SNARA ÞARANS?

Höfundur hefur áhuga á hugmyndaheimi jólasveina.

Ítarefni:

Vísindavefurinn: Hver var Björn Guðfinnsson og hvert var framlag hans til íslenskra málfræðirannsókna?

Vísindavefurinn: Getur fólk verið af millikyni?

Baggalútur: Samhverfur



Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur.

Skoðun

Sjá meira


×