Edda hyggst áfrýja málinu að ósk dótturinnar Ólafur Björn Sverrisson skrifar 7. apríl 2023 22:03 Edda Falak var í lok síðasta mánaðar dæmd fyrir brot gegn friðhelgi einkalífs með því að birta hljóðbrot úr samskiptum móður og dóttur, sem sagði frá ofbeldi af hálfu móður sinnar í hlaðvarpsþætti Eddu. Vísir/Vilhelm Edda Falak hyggst áfrýja máli, þar sem hún var dæmd fyrir brot gegn friðhelgi einkalífs, til Landsréttar. Í aðsendri grein á Vísi, sem unnin er í samráði við Eddu og dóttur móðurinnar sem höfðaði málið, er niðurstaða dómsins harðlega gagnrýnd. Blásið hefur verið til söfnunar til að gera Eddu kleift að áfrýja dómnum. Málið snýr að hljóðbroti sem spilað var í hlaðvarpsþætti Eddu, Eigin konur, þar sem heyrist í viðmælanda þáttarins og móður hennar. Í hjóðbrotinu heyrist meðal annars í móðurinni segja við dóttur sína: „ég þoli þig ekki,“ samkvæmt því sem spilað var í þættinum. Dóttirin, sem steig nafnlaust fram, sagði móðurina hafa sagt við sig að það „væri betra fyrir alla ef þú [dóttirin] myndir bara deyja“. Móðirin höfðaði mál á hendur Eddu vegna spilunar hljóðbrotsins og krafðist fimm milljóna króna í miskabætur. 31. mars féll dómur í málinu þar sem Edda var dæmd fyrir brot á friðhelgi einkalífs og dæmd til að greiða konunni 400 þúsund krónur í miskabætur. Meðal forsendna héraðsdóms er að jafnvel þó umfjöllunin hafi verið samfélagslega mikilvæg, hafi borið að gæta sérstakrar varkárni við birtingu „viðkvæmra og persónugreinanlegra upplýsinga sem varða heimili og fjölskyldulíf þeirra“. Með því að breyta rödd konunnar hefði verið gætt að friðhelgi hennar. Áfrýjað að ósk dótturinnar Í aðsendri grein Sahara Rósar Ívarsdóttur, vinkonu dótturinnar, sem birtist á Vísi í samráði við Eddu, kemur fram að til standi áfrýja málinu til Landsréttar. Edda staðfestir þetta sjálf við fréttastofu. Jafnframt að það sé gert að ósk dótturinnar sem kom fram í þættinum. Í lok greinarinnar kemur fram að búið sé að blása til söfnunar til að gera Eddu kleift að áfrýja. Í greininni er dómur héraðsdóms gagnrýndur. Tilgangurinn með þætti Eddu hafi ekki verið að draga fram persónu móður heldur að sýna fram á „kerfislægt misrétti sem brotaþolar verða fyrir þegar barnavernd bregst og enginn trúir barni sem býr við óviðunandi aðstæður.“ „Birting upptökunnar var talin nauðsynleg til að draga fram alvarleika þess ofbeldis sem konan lýsti en hún veit að þolendum er yfirleitt ekki trúað. Samfélagið gerir miklar kröfur til þolenda um að færa sönnur á að ofbeldið sem þeir urðu fyrir hafi átt sér stað,“ segir í greininni. Ofbeldi sé ekki einkamál Þá er sjónum beint að öryggi þolenda. „Því miður virðist réttarkerfið sammála móðurinni í því að réttur hennar til friðhelgi einkalífs vegi þyngra en réttur þolandans til að sanna ofbeldið sem hann upplifði. Er réttarkerfið í alvörunni tilbúið að gefa afslátt á ofbeldi og hjálpa gerendum að fela það svo lengi sem það á sér stað undir fjögur augu, innan veggja heimilisins?“ Eftirfarandi viðhorf skuli gilda þegar ofbeldi og friðhelgi einkalífs skarast: „Ofbeldi er ekki einkamál. Þú átt ekki rétt á að beita ofbeldi í hljóði, í leyni, á bak við luktar dyr. Réttur einstaklings til friðhelgi einkalífs lýkur um leið og ljóst er að hann hefur beitt ofbeldi og er á sama tíma ekki tilbúinn að taka ábyrgð og bæta ráð sitt.“ Niðurstaða dómsins sendi varhugaverð skilaboð til gerenda: „Að þeir geti fengið pening fyrir skaðann sem þeir verða fyrir ef upp kemst um ofbeldið. Við þurfum að skoða þetta mál, læra af því og gera betur. Réttarkerfið ætti að mínu mati að draga úr ofbeldi en ekki skapa fordæmi þar sem gerendum er kennt að þeir geti bæði grætt á ofbeldi og fengið að beita því í friði innan lagaramma í nafni „friðhelgi einkalífs“.“ Dómsmál Tjáningarfrelsi Mest lesið „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ Innlent „Vona að þú sofir vel“ Innlent Í leyfi frá þingstörfum og flytur til New York Innlent Kári var harðákveðinn að hætta ekki sem forstjóri Innlent Tifandi tímasprengjan sem grunuð er um frelsissviptingu Innlent Kári hættur hjá Íslenskri erfðagreiningu Innlent „Ég meina, hann er að missa fyrirtækið sitt“ Innlent Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Innlent Lokunin óásættanleg og muni leiða til verðhækkana fyrir íbúa Innlent „Við gerum ekki svona við börn“ Innlent Fleiri fréttir Umtöluð frelsissvipting og stórslösuð sjónvarpsstjarna Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Tifandi tímasprengjan sem grunuð er um frelsissviptingu „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ „Vona að þú sofir vel“ Eldur í ruslabíl vestur í bæ Buðu mótherjum Björgólfs fyrst þjónustu sína Mannréttindadómstóllinn blandar sér í Vatnsendamálið „Mér finnst þetta ómöguleg framkoma“ Í leyfi frá þingstörfum og flytur til New York Óljóst hvers vegna ferðamanni var haldið í gíslingu Borgarstjóri sé brennuvargur en Framsókn í slökkviliðinu „Ég meina, hann er að missa fyrirtækið sitt“ Sindri og Védís Hervör til Kópavogsbæjar Bókhaldstækni og aukin skattheimta skýri afganginn Tæplega tíu milljarða viðsnúningur Kári var harðákveðinn að hætta ekki sem forstjóri Stuðningsmenn Oscars mótmæltu og Kári Stefáns hættur Bein útsending: Kynna ársreikning Reykjavíkurborgar „Við gerum ekki svona við börn“ Mótmælt við ríkisstjórnarfund: „Oscar á heima hér“ Kári hættur hjá Íslenskri erfðagreiningu Lokunin óásættanleg og muni leiða til verðhækkana fyrir íbúa Líkamsárásir og brotist inn í raftækjaverslun Grunaður um að hafa frelsissvipt ferðamann í nokkrar klukkustundir Hikar ekki við að lögsækja skyldi Rafmennt nota nafn skólans Myndaveisla: Lúðrasveit, fánar og gríðarstór stytta á Verkalýðsdaginn Kalla eftir mannúð og miskunnsemi stjórnvalda gagnvart börnum Fulllestað og veikt flutningskerfi raforku Þekkir ofbeldið sem konur í karllægum störfum verða fyrir Sjá meira
Málið snýr að hljóðbroti sem spilað var í hlaðvarpsþætti Eddu, Eigin konur, þar sem heyrist í viðmælanda þáttarins og móður hennar. Í hjóðbrotinu heyrist meðal annars í móðurinni segja við dóttur sína: „ég þoli þig ekki,“ samkvæmt því sem spilað var í þættinum. Dóttirin, sem steig nafnlaust fram, sagði móðurina hafa sagt við sig að það „væri betra fyrir alla ef þú [dóttirin] myndir bara deyja“. Móðirin höfðaði mál á hendur Eddu vegna spilunar hljóðbrotsins og krafðist fimm milljóna króna í miskabætur. 31. mars féll dómur í málinu þar sem Edda var dæmd fyrir brot á friðhelgi einkalífs og dæmd til að greiða konunni 400 þúsund krónur í miskabætur. Meðal forsendna héraðsdóms er að jafnvel þó umfjöllunin hafi verið samfélagslega mikilvæg, hafi borið að gæta sérstakrar varkárni við birtingu „viðkvæmra og persónugreinanlegra upplýsinga sem varða heimili og fjölskyldulíf þeirra“. Með því að breyta rödd konunnar hefði verið gætt að friðhelgi hennar. Áfrýjað að ósk dótturinnar Í aðsendri grein Sahara Rósar Ívarsdóttur, vinkonu dótturinnar, sem birtist á Vísi í samráði við Eddu, kemur fram að til standi áfrýja málinu til Landsréttar. Edda staðfestir þetta sjálf við fréttastofu. Jafnframt að það sé gert að ósk dótturinnar sem kom fram í þættinum. Í lok greinarinnar kemur fram að búið sé að blása til söfnunar til að gera Eddu kleift að áfrýja. Í greininni er dómur héraðsdóms gagnrýndur. Tilgangurinn með þætti Eddu hafi ekki verið að draga fram persónu móður heldur að sýna fram á „kerfislægt misrétti sem brotaþolar verða fyrir þegar barnavernd bregst og enginn trúir barni sem býr við óviðunandi aðstæður.“ „Birting upptökunnar var talin nauðsynleg til að draga fram alvarleika þess ofbeldis sem konan lýsti en hún veit að þolendum er yfirleitt ekki trúað. Samfélagið gerir miklar kröfur til þolenda um að færa sönnur á að ofbeldið sem þeir urðu fyrir hafi átt sér stað,“ segir í greininni. Ofbeldi sé ekki einkamál Þá er sjónum beint að öryggi þolenda. „Því miður virðist réttarkerfið sammála móðurinni í því að réttur hennar til friðhelgi einkalífs vegi þyngra en réttur þolandans til að sanna ofbeldið sem hann upplifði. Er réttarkerfið í alvörunni tilbúið að gefa afslátt á ofbeldi og hjálpa gerendum að fela það svo lengi sem það á sér stað undir fjögur augu, innan veggja heimilisins?“ Eftirfarandi viðhorf skuli gilda þegar ofbeldi og friðhelgi einkalífs skarast: „Ofbeldi er ekki einkamál. Þú átt ekki rétt á að beita ofbeldi í hljóði, í leyni, á bak við luktar dyr. Réttur einstaklings til friðhelgi einkalífs lýkur um leið og ljóst er að hann hefur beitt ofbeldi og er á sama tíma ekki tilbúinn að taka ábyrgð og bæta ráð sitt.“ Niðurstaða dómsins sendi varhugaverð skilaboð til gerenda: „Að þeir geti fengið pening fyrir skaðann sem þeir verða fyrir ef upp kemst um ofbeldið. Við þurfum að skoða þetta mál, læra af því og gera betur. Réttarkerfið ætti að mínu mati að draga úr ofbeldi en ekki skapa fordæmi þar sem gerendum er kennt að þeir geti bæði grætt á ofbeldi og fengið að beita því í friði innan lagaramma í nafni „friðhelgi einkalífs“.“
Dómsmál Tjáningarfrelsi Mest lesið „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ Innlent „Vona að þú sofir vel“ Innlent Í leyfi frá þingstörfum og flytur til New York Innlent Kári var harðákveðinn að hætta ekki sem forstjóri Innlent Tifandi tímasprengjan sem grunuð er um frelsissviptingu Innlent Kári hættur hjá Íslenskri erfðagreiningu Innlent „Ég meina, hann er að missa fyrirtækið sitt“ Innlent Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Innlent Lokunin óásættanleg og muni leiða til verðhækkana fyrir íbúa Innlent „Við gerum ekki svona við börn“ Innlent Fleiri fréttir Umtöluð frelsissvipting og stórslösuð sjónvarpsstjarna Búið að innsigla Kastrup: „Góður að taka á móti fólki en ömurlegur í tölvupóstum“ Tifandi tímasprengjan sem grunuð er um frelsissviptingu „Ekki bara rekinn heldur á staðnum og fyrirvaralaust“ „Vona að þú sofir vel“ Eldur í ruslabíl vestur í bæ Buðu mótherjum Björgólfs fyrst þjónustu sína Mannréttindadómstóllinn blandar sér í Vatnsendamálið „Mér finnst þetta ómöguleg framkoma“ Í leyfi frá þingstörfum og flytur til New York Óljóst hvers vegna ferðamanni var haldið í gíslingu Borgarstjóri sé brennuvargur en Framsókn í slökkviliðinu „Ég meina, hann er að missa fyrirtækið sitt“ Sindri og Védís Hervör til Kópavogsbæjar Bókhaldstækni og aukin skattheimta skýri afganginn Tæplega tíu milljarða viðsnúningur Kári var harðákveðinn að hætta ekki sem forstjóri Stuðningsmenn Oscars mótmæltu og Kári Stefáns hættur Bein útsending: Kynna ársreikning Reykjavíkurborgar „Við gerum ekki svona við börn“ Mótmælt við ríkisstjórnarfund: „Oscar á heima hér“ Kári hættur hjá Íslenskri erfðagreiningu Lokunin óásættanleg og muni leiða til verðhækkana fyrir íbúa Líkamsárásir og brotist inn í raftækjaverslun Grunaður um að hafa frelsissvipt ferðamann í nokkrar klukkustundir Hikar ekki við að lögsækja skyldi Rafmennt nota nafn skólans Myndaveisla: Lúðrasveit, fánar og gríðarstór stytta á Verkalýðsdaginn Kalla eftir mannúð og miskunnsemi stjórnvalda gagnvart börnum Fulllestað og veikt flutningskerfi raforku Þekkir ofbeldið sem konur í karllægum störfum verða fyrir Sjá meira