Fiskveiðar eru nauðsynlegur hluti íslensks atvinnulífs og því mikilvægt að varðveita og stjórna fiskveiðum. Íslensk lög segja að varðveita þurfi náttúruauðlindirnar og tryggja að kvótakerfinu sé stjórnað til þess að fiskistofnarnir vaxi og þroskist. Hins vegar hefur þetta kerfi ekki verið nógu áhrifaríkt til að tryggja að fiskistofnarnir þroskist og stækki eins og vænta mátti. Í fyrsta lagi hafa rannsóknir sýnt að botnvörpuveiðar geta valdið verulegum skaða á hafsbotni og dregið úr gæðum búsvæða, sem hefur neikvæð áhrif á vöxt og lifun fiskistofna. Til dæmis kom í ljós í rannsókn sem gerð var í Norðursjó að botnvörpuveiðar leiddu til minnkunar á fjölbreytileika og gnægð botndýrategunda, sem aftur hafði áhrif á vöxt ungfiska með því að draga úr framboði á fæðu og búsvæði (Kaiser o.fl., 2006).
Þar að auki hafa rannsóknir einnig sýnt að verndun hrygningarsvæða getur verið áhrifarík leið til að efla fiskistofna Til dæmis kom í ljós í rannsókn sem gerð var í Noregi að útfærsla hrygningarlokunarsvæðis leiddi til aukins magns og stærðar þorsks, sem aftur bætti arðsemi veiðanna (Nilsen o.fl., 2017).
Að auki eru einnig vísbendingar sem styðja mikilvægi þess að vernda uppeldissvæði fyrir vöxt og lifun fiskistofna. Til dæmis kom í ljós í rannsókn sem gerð var í Maine-flóa að verndun nauðsynlegra búsvæða fiska, þar á meðal uppeldissvæða, væri mikilvæg fyrir árangursríka enduruppbyggingu nokkurra ofveiddra tegunda, þar á meðal þorsks og ýsu (NOAA Fisheries, 2019).
Niðurstaðan er sú að verndun hrygningarsvæða og viðkvæmra búsvæða er nauðsynleg fyrir farsæla stjórnun fiskveiða og það eru nægar vísbendingar sem styðja þessa fullyrðingu. Með því að gera ráðstafanir til að draga úr botnvörpuveiðum og vernda nauðsynleg búsvæði fisks gæti verið hægt að efla fiskistofna og tryggja sjálfbærni fiskveiða til lengri tíma litið.
Höfundur er stjórnarmaður í Strandveiðifélagi Íslands.
Heimildir:
Kaiser, M. J., Ramsay, K., Richardson, E. A., Spence, F. E., Brand, A. R., & Smith, C. J. (2006). Chronic fishing disturbance has changed shelf sea benthic community structure. Journal of Animal Ecology, 75(2), 402-417.
Nilsen, R., Jørgensen, T., & Giske, J. (2017). The effect of a spawning closure on the growth and abundance of Northeast Arctic cod (Gadus morhua). ICES Journal of Marine Science, 74(3), 864-876.
NOAA Fisheries. (2019). Essential fish habitat. Retrieved from https://www.fisheries.noaa.gov/.../essential-fish-habitat.
