Frá dulúð til daglegs lífs: Hvernig nýjasta gervigreindin vinnur með þér – og gerir þig klárari Sigvaldi Einarsson skrifar 10. ágúst 2025 18:00 Hér fyrir neðan ætla ég að sýna þér einfaldar aðferðir sem gera gervigreindina að þínum öflugasta samstarfsmanni – í lífi og starfi. Ímyndaðu þér að eiga aðstoðarmann sem aldrei þreytist, lærir á örskotsstundu og er alltaf tilbúinn að hjálpa. Þessi framtíðarsýn vísindaskáldskapar er ekki lengur draumur – hún er hluti af lífi okkar árið 2025. Gervigreind var eitt sinn fyrir örfáa sérfræðinga. Núna er hún orðin hluti af daglegum veruleika – hvort sem þú ert nemandi, stjórnandi eða einfaldlega að leita að betri lausnum í lífinu. Gervigreind vinnur nú þegar með þér – ekki gegn þér. Spurningin er: Hvernig nýtir þú hana best? Stór mállíkön breyta leiknum Uppgangur nútíma gervigreindar má að miklu leyti rekja til stórra mállíkana (Large Language Models). Þetta eru risavaxin tölvulíkön sem hafa lesið ógrynni texta – bókmenntir, greinar, vefsíður, kóða – og lært mynstur tungumálsins. Útkoman? Hugbúnaður sem getur: Svarað flóknum spurningum Skrifað greinar, sögur og kóða Greint gögn og mynstur Spjallað á náttúrulegu máli Helstu leikendur í kapphlaupinu 2025: OpenAI – GPT-5: Nákvæmara, hraðara og betra í að fylgja leiðbeiningum en nokkru sinni fyrr. xAI – Grok 4: Sækir svör í rauntíma af netinu og notar mörg verkfæri í einu. Anthropic – Claude 4: Stórt vinnsluminni, vinnur með texta og myndir; notar „siðaregluskrá“ til að forðast hættur. Google DeepMind – Gemini: Fjölþátta líkan sem vinnur með texta, hljóð og myndir í einu. Meta – Llama 3: Opið og ókeypis módel, innbyggt í samfélagsmiðla eins og WhatsApp og Messenger. Hvernig lærir gervigreind? Þjálfun stórra mállíkana fer fram í tveimur meginskrefum: 1. Grunnþjálfun Líkanið „les“ milljarða orða úr fjölbreyttum heimildum. Lærir að spá fyrir um næsta orð í setningu. 2. Fínstilling og siðareglur Mannlegir leiðbeinendur leiðrétta svör og kenna módelinu að fylgja fyrirmælum. Nýjar aðferðir eins og Constitutional AI tryggja að svör séu bæði gagnleg og örugg. Þetta gerir módelin sveigjanleg, skapandi og mótanleg eftir því hvernig þú spyrð. Spurningin mótar svarið Samskipti við gervigreind eru eins og að vinna með klárum samstarfsmanni:Því skýrari sem fyrirmælin eru, því betra verður svarið. Gefðu samhengi – segðu til hvers þú þarft upplýsingarnar. Skilgreindu hlutverk – t.d. „Vertu lögfræðingur“ eða „vertu kennari“. Bregstu við – leiðréttu eða bættu við í samtalinu. 5 hagnýt ráð til að ná sem mestu út úr gervigreind 1. Skilgreindu markmiðið skýrt Slæmt: „Segðu mér frá fjármálum.“ Betra: „Gerðu lista yfir 5 leiðir til að auka sparnað heimilisins á mánuði.“ 2. Gefðu samhengi Slæmt: „Gerðu kynningu.“ Betra: „Gerðu 5 mínútna kynningu um sjálfbærni fyrir 14 ára nemendur.“ 3. Vertu nákvæmur í orðum Notaðu tölur, dæmi og afmörkun. 4. Stjórnaðu stíl og tóni „Útskýrðu þetta eins og fyrir byrjanda í forritun.“ 5. Prófaðu þig áfram Endurmótaðu spurningu eða breyttu fyrirmælum þar til útkoman er rétt. Meira en bara tól – forskot í lífi og starfi Tæknibyltingar hafa alltaf vakið bæði ótta og vonir. Gervigreind er ekkert annað en verkfæri – og framtíðin mótast af því hvernig við notum hana. Rétt nýtt getur hún: Sparað tíma í daglegu amstri Hjálpað við greiningu og ákvarðanatöku Opnað ný tækifæri í námi, starfi og sköpun Sá sem lærir að vinna með gervigreind hefur forskot á þá sem hunsa hana.Byrjaðu í dag – jafnvel með einni vel mótaðri spurningu – og sjáðu hvað þú færð til baka. Þessi grein er skrifuð í gervigreind en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er MBA gervigreindarfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Gervigreind Mest lesið Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson Skoðun „Words are wind“ Ingólfur Hermannsson Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson Skoðun Ert þú meðalmaðurinn? Jóhann Óskar Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson skrifar Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson skrifar Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Skoðun Sjálfsvíg eru ekki óumflýjanleg Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Skoðun „Words are wind“ Ingólfur Hermannsson skrifar Skoðun Ert þú meðalmaðurinn? Jóhann Óskar Jóhannsson skrifar Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Flumbrugangur í framhaldsskólum Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Miðbær Selfoss vekur ánægju Bragi Bjarnason skrifar Skoðun PCOS: Er ódýrara að halda heilsu eða meðhöndla veikindi? Elísa Ósk Línadóttir skrifar Skoðun Opinn og alþjóðlegur: Krísa erlendra nemenda við íslenska háskóla Melissa Anne Pfeffer skrifar Skoðun Be Kind - ekki kind Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir ,Perla Magnúsdóttir skrifar Skoðun Illa verndaðir Íslendingar Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Viðreisn afhjúpar sig endanlega Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Heimalestur – gæðastund en ekki grátur og gnístan tanna Svava Þ. Hjaltalín skrifar Skoðun Frelsi til sölu Erling Kári Freysson skrifar Skoðun Vangaveltur um íslenskt barnaefni – Hvers vegna skiptir það máli að börn heyri sjálf sig? Tinna Björg Kristinsdóttir,Valdimar Gylfason skrifar Skoðun Móðir í Breiðholti hjólar 5.000 kílómetra Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Viðreisn lætur verkin tala Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Sterkara framhaldsskólakerfi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Sjá meira
Hér fyrir neðan ætla ég að sýna þér einfaldar aðferðir sem gera gervigreindina að þínum öflugasta samstarfsmanni – í lífi og starfi. Ímyndaðu þér að eiga aðstoðarmann sem aldrei þreytist, lærir á örskotsstundu og er alltaf tilbúinn að hjálpa. Þessi framtíðarsýn vísindaskáldskapar er ekki lengur draumur – hún er hluti af lífi okkar árið 2025. Gervigreind var eitt sinn fyrir örfáa sérfræðinga. Núna er hún orðin hluti af daglegum veruleika – hvort sem þú ert nemandi, stjórnandi eða einfaldlega að leita að betri lausnum í lífinu. Gervigreind vinnur nú þegar með þér – ekki gegn þér. Spurningin er: Hvernig nýtir þú hana best? Stór mállíkön breyta leiknum Uppgangur nútíma gervigreindar má að miklu leyti rekja til stórra mállíkana (Large Language Models). Þetta eru risavaxin tölvulíkön sem hafa lesið ógrynni texta – bókmenntir, greinar, vefsíður, kóða – og lært mynstur tungumálsins. Útkoman? Hugbúnaður sem getur: Svarað flóknum spurningum Skrifað greinar, sögur og kóða Greint gögn og mynstur Spjallað á náttúrulegu máli Helstu leikendur í kapphlaupinu 2025: OpenAI – GPT-5: Nákvæmara, hraðara og betra í að fylgja leiðbeiningum en nokkru sinni fyrr. xAI – Grok 4: Sækir svör í rauntíma af netinu og notar mörg verkfæri í einu. Anthropic – Claude 4: Stórt vinnsluminni, vinnur með texta og myndir; notar „siðaregluskrá“ til að forðast hættur. Google DeepMind – Gemini: Fjölþátta líkan sem vinnur með texta, hljóð og myndir í einu. Meta – Llama 3: Opið og ókeypis módel, innbyggt í samfélagsmiðla eins og WhatsApp og Messenger. Hvernig lærir gervigreind? Þjálfun stórra mállíkana fer fram í tveimur meginskrefum: 1. Grunnþjálfun Líkanið „les“ milljarða orða úr fjölbreyttum heimildum. Lærir að spá fyrir um næsta orð í setningu. 2. Fínstilling og siðareglur Mannlegir leiðbeinendur leiðrétta svör og kenna módelinu að fylgja fyrirmælum. Nýjar aðferðir eins og Constitutional AI tryggja að svör séu bæði gagnleg og örugg. Þetta gerir módelin sveigjanleg, skapandi og mótanleg eftir því hvernig þú spyrð. Spurningin mótar svarið Samskipti við gervigreind eru eins og að vinna með klárum samstarfsmanni:Því skýrari sem fyrirmælin eru, því betra verður svarið. Gefðu samhengi – segðu til hvers þú þarft upplýsingarnar. Skilgreindu hlutverk – t.d. „Vertu lögfræðingur“ eða „vertu kennari“. Bregstu við – leiðréttu eða bættu við í samtalinu. 5 hagnýt ráð til að ná sem mestu út úr gervigreind 1. Skilgreindu markmiðið skýrt Slæmt: „Segðu mér frá fjármálum.“ Betra: „Gerðu lista yfir 5 leiðir til að auka sparnað heimilisins á mánuði.“ 2. Gefðu samhengi Slæmt: „Gerðu kynningu.“ Betra: „Gerðu 5 mínútna kynningu um sjálfbærni fyrir 14 ára nemendur.“ 3. Vertu nákvæmur í orðum Notaðu tölur, dæmi og afmörkun. 4. Stjórnaðu stíl og tóni „Útskýrðu þetta eins og fyrir byrjanda í forritun.“ 5. Prófaðu þig áfram Endurmótaðu spurningu eða breyttu fyrirmælum þar til útkoman er rétt. Meira en bara tól – forskot í lífi og starfi Tæknibyltingar hafa alltaf vakið bæði ótta og vonir. Gervigreind er ekkert annað en verkfæri – og framtíðin mótast af því hvernig við notum hana. Rétt nýtt getur hún: Sparað tíma í daglegu amstri Hjálpað við greiningu og ákvarðanatöku Opnað ný tækifæri í námi, starfi og sköpun Sá sem lærir að vinna með gervigreind hefur forskot á þá sem hunsa hana.Byrjaðu í dag – jafnvel með einni vel mótaðri spurningu – og sjáðu hvað þú færð til baka. Þessi grein er skrifuð í gervigreind en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er MBA gervigreindarfræðingur.
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar
Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Opinn og alþjóðlegur: Krísa erlendra nemenda við íslenska háskóla Melissa Anne Pfeffer skrifar
Skoðun Vangaveltur um íslenskt barnaefni – Hvers vegna skiptir það máli að börn heyri sjálf sig? Tinna Björg Kristinsdóttir,Valdimar Gylfason skrifar
Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun