Opið bréf til menntamálaráðherra: Fagþekkingin liggur hjá okkur Óskar Hafnfjörð Gunnarsson skrifar 28. apríl 2021 09:01 „Ég fagna því að fleiri vilji taka þátt í þessari vinnu og það eru allir velkomnir að borðinu,“ sagði Lilja Alfreðsdóttir menntamálaráðherra í forsíðuviðtali við eitt iðnfélaganna í mars í fyrra. Hún hafði verið spurð hvers vegna fulltrúar launamanna hefðu ekki verið hafðir með í ráðum þegar tillögur voru mótaðar um eflingu iðn- og tæknináms. Samtök iðnaðarins og Samband íslenskra sveitarfélaga skrifuðu ásamt ráðherra undir samkomulag byggt á þessari vinnu. Ný reglugerð án samráðs Ári síðar kynnti ráðuneytið nýja reglugerð, byggða á markmiðum samkomulagsins, um vinnustaðanám nemenda í iðn- og tækninámi. Reglugerðin var kynnt án nokkurs samráðs við iðnfélögin, þvert á fyrri fyrirheit. Með reglugerðinni, sem tekur gildi í sumarlok, færist ábyrgðin á því að komast á námssamning frá nemendunum sjálfum yfir á skólana og skólarnir ábyrgjast að allir sem innritast í iðnnám komist hnökralaust í gegnum námið. Ef skólunum tekst ekki að koma nema á samning hjá iðnmeistara tekur svokölluð skólaleið við. Í henni felst að skólinn sér til þess að neminn fái þjálfun, jafnvel á fleiri en einum vinnustað. Við þessa breytingu er útlit fyrir að nemendum, sem ekki komast á hefðbundinn samning, verði gert að vinna kauplaust fyrir fyrirtæki. Með þessu er verið að ryðja braut félagslegra undirboða á íslenskum vinnumarkaði ― í boði menntamálaráðherra. Iðnnemar hafa alla tíð fengið greitt fyrir sína vinnu á meðan á námssamningi eða starfsþjálfun stendur. Fulltrúum iðnfélaganna voru kynnt drög að reglugerðinni í desember og þau skiluðu í kjölfarið sameiginlegri umsögn. Þar var farið yfir ýmis brýn álitamál, svo sem um innleiðingu rafrænnar ferilbókar sem kynnt er til leiks í reglugerðinni, mikilvæg samræmis á milli námsleiða og jafnræðis á milli fyrirtækja, sem ýmist greiða starfsnemum laun fyrir vinnu sína eða ekki eftir því hvor leiðin er farin. Reglugerðin gerir loks ráð fyrir því að horft verði til hæfni nemans fremur en vikufjölda við ákvörðun um lengd vinnustaðanámsins. Slíka grundvallarbreytingu þarf að hugsa til enda. Iðnfélögin fái rödd við borðið Iðnfélögin fagna allri vinnu sem miðar að því að styrkja iðn- og tækninám og viðleitni stjórnvalda til að fækka hindrunum og auka aðgengi að náminu. Nauðsynlegt er til frambúðar að tryggja fullnægjandi gæði námsins og eftirlit. Þar fara hagsmunir allra saman. Enginn þekkir betur en starfandi iðnaðarmenn hvaða færni nemendur í iðngreinum þurfa að tileinka sér. Þeir lifa og hrærast í faginu; hafa þekkingu á réttu handbragði, efnisvali og tæknilegum nýjungum, svo fátt eitt sé nefnt. Meistarakerfið hefur gegnt lykilhlutverki í menntun iðn- og tækninema á Íslandi og skilað þjóðinni iðnaðarmönnum í fremstu röð. Það er hinn almenni iðnaðarmaður sem tekur nema undir sinn verndarvæng á verkstað og leiðbeinir honum. Hætta er á að undan því kerfi verði grafið og fagmennsku fórnað, ef ekki er vandað betur til verka þegar kemur að breytingum. Það er af þessum sökum sem mikilvægt er að iðnfélögin fái rödd þar sem ákvarðanir um grundvallarbreytingar á námsfyrirkomulagi iðn- og tækninema eru teknar. Menntamálaráðherra hefur nú loksins, á lokametrum vinnunnar og þegar búið er að breyta fyrirkomulaginu með reglugerð, hleypt fulltrúum iðnaðarmanna að borðinu. Fagfélögunum á Stórhöfða 29-31 hefur verið boðið að leggja til fulltrúa í hópa sem eiga að undirbúa innleiðingu reglugerðarinnar. Það er ánægjuefni, enda er í mörg horn að líta. Iðnfélögin sinna hagsmunagæslu fyrir um 20 þúsund menntaða iðnaðarmenn og -konur á Íslandi. Það er löngu tímabært að fulltrúar þessa stóra og mikilvæga hóps komi með beinum hætti að mótun þessarar vinnu við framtíðarmótun iðnnáms á Íslandi. Höfundur er formaður MATVÍS, fyrir hönd stéttarfélaga í iðn- og tæknigreinum á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Vinnumarkaður Alþingi Stjórnsýsla Mest lesið Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson Skoðun Okkar lágkúrulega illska Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Sjá meira
„Ég fagna því að fleiri vilji taka þátt í þessari vinnu og það eru allir velkomnir að borðinu,“ sagði Lilja Alfreðsdóttir menntamálaráðherra í forsíðuviðtali við eitt iðnfélaganna í mars í fyrra. Hún hafði verið spurð hvers vegna fulltrúar launamanna hefðu ekki verið hafðir með í ráðum þegar tillögur voru mótaðar um eflingu iðn- og tæknináms. Samtök iðnaðarins og Samband íslenskra sveitarfélaga skrifuðu ásamt ráðherra undir samkomulag byggt á þessari vinnu. Ný reglugerð án samráðs Ári síðar kynnti ráðuneytið nýja reglugerð, byggða á markmiðum samkomulagsins, um vinnustaðanám nemenda í iðn- og tækninámi. Reglugerðin var kynnt án nokkurs samráðs við iðnfélögin, þvert á fyrri fyrirheit. Með reglugerðinni, sem tekur gildi í sumarlok, færist ábyrgðin á því að komast á námssamning frá nemendunum sjálfum yfir á skólana og skólarnir ábyrgjast að allir sem innritast í iðnnám komist hnökralaust í gegnum námið. Ef skólunum tekst ekki að koma nema á samning hjá iðnmeistara tekur svokölluð skólaleið við. Í henni felst að skólinn sér til þess að neminn fái þjálfun, jafnvel á fleiri en einum vinnustað. Við þessa breytingu er útlit fyrir að nemendum, sem ekki komast á hefðbundinn samning, verði gert að vinna kauplaust fyrir fyrirtæki. Með þessu er verið að ryðja braut félagslegra undirboða á íslenskum vinnumarkaði ― í boði menntamálaráðherra. Iðnnemar hafa alla tíð fengið greitt fyrir sína vinnu á meðan á námssamningi eða starfsþjálfun stendur. Fulltrúum iðnfélaganna voru kynnt drög að reglugerðinni í desember og þau skiluðu í kjölfarið sameiginlegri umsögn. Þar var farið yfir ýmis brýn álitamál, svo sem um innleiðingu rafrænnar ferilbókar sem kynnt er til leiks í reglugerðinni, mikilvæg samræmis á milli námsleiða og jafnræðis á milli fyrirtækja, sem ýmist greiða starfsnemum laun fyrir vinnu sína eða ekki eftir því hvor leiðin er farin. Reglugerðin gerir loks ráð fyrir því að horft verði til hæfni nemans fremur en vikufjölda við ákvörðun um lengd vinnustaðanámsins. Slíka grundvallarbreytingu þarf að hugsa til enda. Iðnfélögin fái rödd við borðið Iðnfélögin fagna allri vinnu sem miðar að því að styrkja iðn- og tækninám og viðleitni stjórnvalda til að fækka hindrunum og auka aðgengi að náminu. Nauðsynlegt er til frambúðar að tryggja fullnægjandi gæði námsins og eftirlit. Þar fara hagsmunir allra saman. Enginn þekkir betur en starfandi iðnaðarmenn hvaða færni nemendur í iðngreinum þurfa að tileinka sér. Þeir lifa og hrærast í faginu; hafa þekkingu á réttu handbragði, efnisvali og tæknilegum nýjungum, svo fátt eitt sé nefnt. Meistarakerfið hefur gegnt lykilhlutverki í menntun iðn- og tækninema á Íslandi og skilað þjóðinni iðnaðarmönnum í fremstu röð. Það er hinn almenni iðnaðarmaður sem tekur nema undir sinn verndarvæng á verkstað og leiðbeinir honum. Hætta er á að undan því kerfi verði grafið og fagmennsku fórnað, ef ekki er vandað betur til verka þegar kemur að breytingum. Það er af þessum sökum sem mikilvægt er að iðnfélögin fái rödd þar sem ákvarðanir um grundvallarbreytingar á námsfyrirkomulagi iðn- og tækninema eru teknar. Menntamálaráðherra hefur nú loksins, á lokametrum vinnunnar og þegar búið er að breyta fyrirkomulaginu með reglugerð, hleypt fulltrúum iðnaðarmanna að borðinu. Fagfélögunum á Stórhöfða 29-31 hefur verið boðið að leggja til fulltrúa í hópa sem eiga að undirbúa innleiðingu reglugerðarinnar. Það er ánægjuefni, enda er í mörg horn að líta. Iðnfélögin sinna hagsmunagæslu fyrir um 20 þúsund menntaða iðnaðarmenn og -konur á Íslandi. Það er löngu tímabært að fulltrúar þessa stóra og mikilvæga hóps komi með beinum hætti að mótun þessarar vinnu við framtíðarmótun iðnnáms á Íslandi. Höfundur er formaður MATVÍS, fyrir hönd stéttarfélaga í iðn- og tæknigreinum á Íslandi.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar