Sterkari með ADHD María Hjálmarsdóttir skrifar 7. október 2020 10:01 Októbermánuður er uppáhalds mánuðurinn minn. Fallegir haustlitir, birtan er að breytast og lognið oft ríkjandi. Október er líka í uppáhaldi því mánuðurinn er alþjóðlegur vitundarmánuður fólks með ADHD. Höfuðeinkenni ADHD eru þrenns konar: Athyglisbrestur, ofvirkni og hvatvísi. Þau tvö síðarnefndu fylgjast oftast að og eru mjög áberandi einkenni hjá mörgum með ADHD, en hafa þarf hugfast að athyglisbrestur getur verið til staðar án þess að honum fylgi ofvirkni eða hvatvísi. Grunnskólanám var krefjandi fyrir mig, frímínútur þóttu mér skemmtilegastar. Ég man nú lítið annað en að sitja á fremsta bekk og sessunautur minn var ávallt nemandi sem talaði lítið eða ekkert. Það hentaði öllum best, nema kannski mér. Ég varð fyrir stríðni en var fljót að læra að gera grín að sjálfri mér og varð því trúðurinn í bekknum. Ég man þó hversu oft ég hugsaði að ég gæti ekki gert nógu vel eða ekki eins vel og óskað var eftir. Ég gat ekki fylgst með, gat ekki þagað og ég litaði alltaf út fyrir. Á hverjum dagi fékk ég að heyra að ég ætti að vera öðruvísi en ég var og það hafði áhrif á sjálfstraust mitt og sjálfsálit. Á þeim tíma sá ég ekki kostina í því að vera með ADHD enda vissi ég ekki þá að ég væri með ADHD. Það var ekki fyrr en á fullorðinsárum, og þá orðin tveggja barna móðir að ég fór í greiningu og það fór ekkert á milli mála. ADHD var það, ríkjandi hvatvísi og ofvirkni. Greining á fullorðinsárum Allt í einu var ég byrjuð að taka ábyrgð á öðrum en bara mér, straumur og stingur upp í höfuð – ARHHH gleymdi, ÆJ NEI ER BÚNINGADAGUR, ÚFF það er starfsdagur, ÚPS fyrirgefðu ég gleymdi... VAR ég örugglega búin að slökkva á straujárninu... þetta gekk augljóslega ekki upp. Ég ræddi þetta við góða vinkonu sem benti mér góðfúslega á að líklegast væri ég með ADHD og hún mælti með að ég færi í greiningu. Foreldrar mínir og kærasti voru hjartanlega sammála því að ég færi í greiningu. Það að hafa farið í greiningu er í raun eitt af því besta sem ég hef gert. Það útskýrði svo margt og hjálpaði mér að hætta að afsaka mig endalaust byrja í staðinn að útskýra að svona væri ég bara og að stundum myndi ég gleyma (alveg eins og stundum segir fólk leiðinlegar langar sögur því það er bara þannig) og það er í lagi. Það besta við það að gera sér grein fyrir því að ég er snillingur með ADHD er það að ég gat spottað einkenni hjá dóttur minni sem betur fer greindist snemma með ADHD. Mikilvægi snemmtækrar íhlutunar fyrir börn með ADHD Börn með ADHD upplifa allt of oft neikvæð viðbrögð frá umhverfinu vegna veikleika sinna. Þó hafa ADHD samtökin staðið fyrir virkilega góðri vitundarvakningu og birt mikið af fræðsluefni og hefur það hjálpað til. Það breytir því þó ekki að einbeitingarerfiðleikar, gleymska og hvatvísi valda því oft að ADHD börn og fullorðnir koma sér í vandræði. Það allra mikilvægasta við að fá hjálp og skilning snemma er það að það er ekki stanslaust verið að brjóta þig niður og segja endalaust „ohh þú ert alltaf að hella niður, alltaf að gleyma, alltaf að grípa frammí…..“ Það að greinast snemma skiptir miklu máli fyrir þig sem ert með ADHD upp á að þú lærir að snúa veikleikum þínum yfir í styrkleika og að þér sé tekið eins og þú ert. Það er ekkert að okkur Það mikilvægasta er þó að það er ekkert AÐ okkur. Ég veit ekki hversu oft ég hef heyrt, „hvað er að þér/henni?“ og nýlega „hvað er að þessu barni?“ sem sagt var um dóttur mína. Við erum ekki óþolandi ofvirk – við erum vel virk og hörkudugleg. Vandamálið er samfélagið, þar eiga allir að vera eins, eða það væri hentugast. Skólaumhverfið er því miður ekki alltaf sniðið að einstaklingum með ADHD. Margir kostir okkar eru sköpunargáfa, orka og forvitni. Því miður þá henta þessir eiginleikar oft illa inni í skólastofu. Þó verð ég að segja, kennarar í dag eru virkilega að gera sitt besta í að aðlaga námsumhverfi eftir þörfum barna. Vandamálið er oftar ofar í kerfinu sem er þungt og illa búið undir breytingar. Að lokum, 5-10% af þjóðinni er með ADHD. Ert þú kannski með ADHD ? Á vefsíðu ADHD samtakanna er urmull af upplýsingum og fræðsluefni sem ég vona að þú kynnir þér. Einnig hefur verið stofnað útibú frá ADHD samtökunum - ADHD Austurland sem er með facebook síðu þar er einnig að finna spjallhóp fyrir alla sem láta sig málefni fólks með ADHD varða. Munum svo að samfélagið væri hrikalega leiðinlegt ef allir væru eins. Höfundur er verkefnastjóri hjá Austurbrú. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson skrifar Skoðun Þjóðarsátt líka fyrir fatlað fólk Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Í ker eða kistu Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vonbrigði fyrir þá verst settu Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Fögnum unnum sigrum og aðlögumst nýjum tímum Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er minn forseti! Sara Dögg Svanhildardóttir skrifar Skoðun Baráttan heldur áfram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Októbermánuður er uppáhalds mánuðurinn minn. Fallegir haustlitir, birtan er að breytast og lognið oft ríkjandi. Október er líka í uppáhaldi því mánuðurinn er alþjóðlegur vitundarmánuður fólks með ADHD. Höfuðeinkenni ADHD eru þrenns konar: Athyglisbrestur, ofvirkni og hvatvísi. Þau tvö síðarnefndu fylgjast oftast að og eru mjög áberandi einkenni hjá mörgum með ADHD, en hafa þarf hugfast að athyglisbrestur getur verið til staðar án þess að honum fylgi ofvirkni eða hvatvísi. Grunnskólanám var krefjandi fyrir mig, frímínútur þóttu mér skemmtilegastar. Ég man nú lítið annað en að sitja á fremsta bekk og sessunautur minn var ávallt nemandi sem talaði lítið eða ekkert. Það hentaði öllum best, nema kannski mér. Ég varð fyrir stríðni en var fljót að læra að gera grín að sjálfri mér og varð því trúðurinn í bekknum. Ég man þó hversu oft ég hugsaði að ég gæti ekki gert nógu vel eða ekki eins vel og óskað var eftir. Ég gat ekki fylgst með, gat ekki þagað og ég litaði alltaf út fyrir. Á hverjum dagi fékk ég að heyra að ég ætti að vera öðruvísi en ég var og það hafði áhrif á sjálfstraust mitt og sjálfsálit. Á þeim tíma sá ég ekki kostina í því að vera með ADHD enda vissi ég ekki þá að ég væri með ADHD. Það var ekki fyrr en á fullorðinsárum, og þá orðin tveggja barna móðir að ég fór í greiningu og það fór ekkert á milli mála. ADHD var það, ríkjandi hvatvísi og ofvirkni. Greining á fullorðinsárum Allt í einu var ég byrjuð að taka ábyrgð á öðrum en bara mér, straumur og stingur upp í höfuð – ARHHH gleymdi, ÆJ NEI ER BÚNINGADAGUR, ÚFF það er starfsdagur, ÚPS fyrirgefðu ég gleymdi... VAR ég örugglega búin að slökkva á straujárninu... þetta gekk augljóslega ekki upp. Ég ræddi þetta við góða vinkonu sem benti mér góðfúslega á að líklegast væri ég með ADHD og hún mælti með að ég færi í greiningu. Foreldrar mínir og kærasti voru hjartanlega sammála því að ég færi í greiningu. Það að hafa farið í greiningu er í raun eitt af því besta sem ég hef gert. Það útskýrði svo margt og hjálpaði mér að hætta að afsaka mig endalaust byrja í staðinn að útskýra að svona væri ég bara og að stundum myndi ég gleyma (alveg eins og stundum segir fólk leiðinlegar langar sögur því það er bara þannig) og það er í lagi. Það besta við það að gera sér grein fyrir því að ég er snillingur með ADHD er það að ég gat spottað einkenni hjá dóttur minni sem betur fer greindist snemma með ADHD. Mikilvægi snemmtækrar íhlutunar fyrir börn með ADHD Börn með ADHD upplifa allt of oft neikvæð viðbrögð frá umhverfinu vegna veikleika sinna. Þó hafa ADHD samtökin staðið fyrir virkilega góðri vitundarvakningu og birt mikið af fræðsluefni og hefur það hjálpað til. Það breytir því þó ekki að einbeitingarerfiðleikar, gleymska og hvatvísi valda því oft að ADHD börn og fullorðnir koma sér í vandræði. Það allra mikilvægasta við að fá hjálp og skilning snemma er það að það er ekki stanslaust verið að brjóta þig niður og segja endalaust „ohh þú ert alltaf að hella niður, alltaf að gleyma, alltaf að grípa frammí…..“ Það að greinast snemma skiptir miklu máli fyrir þig sem ert með ADHD upp á að þú lærir að snúa veikleikum þínum yfir í styrkleika og að þér sé tekið eins og þú ert. Það er ekkert að okkur Það mikilvægasta er þó að það er ekkert AÐ okkur. Ég veit ekki hversu oft ég hef heyrt, „hvað er að þér/henni?“ og nýlega „hvað er að þessu barni?“ sem sagt var um dóttur mína. Við erum ekki óþolandi ofvirk – við erum vel virk og hörkudugleg. Vandamálið er samfélagið, þar eiga allir að vera eins, eða það væri hentugast. Skólaumhverfið er því miður ekki alltaf sniðið að einstaklingum með ADHD. Margir kostir okkar eru sköpunargáfa, orka og forvitni. Því miður þá henta þessir eiginleikar oft illa inni í skólastofu. Þó verð ég að segja, kennarar í dag eru virkilega að gera sitt besta í að aðlaga námsumhverfi eftir þörfum barna. Vandamálið er oftar ofar í kerfinu sem er þungt og illa búið undir breytingar. Að lokum, 5-10% af þjóðinni er með ADHD. Ert þú kannski með ADHD ? Á vefsíðu ADHD samtakanna er urmull af upplýsingum og fræðsluefni sem ég vona að þú kynnir þér. Einnig hefur verið stofnað útibú frá ADHD samtökunum - ADHD Austurland sem er með facebook síðu þar er einnig að finna spjallhóp fyrir alla sem láta sig málefni fólks með ADHD varða. Munum svo að samfélagið væri hrikalega leiðinlegt ef allir væru eins. Höfundur er verkefnastjóri hjá Austurbrú.
Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar
Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun