Aðgerðir á landamærum geta dregið úr ábata ferðaþjónustu sem og komið í veg fyrir kostnaðarsamar aðgerðir Andri Eysteinsson skrifar 14. ágúst 2020 18:26 Keflavíkurflugvöllur og Leifsstöð Fáir á ferli og flugvélum lagt vegna samkomubanns víða um heim vegna Covid-19 Hagræn greining fjármála- og efnahagsráðherra leiðir í ljós að sóttvarnaaðgerðir á landamærum Íslands geta dregið verulega úr ábata af ferðaþjónustu en á sama tíma komið í veg fyrir kostnaðarsamar aðgerðir ef kórónuveiran kemst inn í landið með ferðalöngum. Í minnisblaði sem sent var frá ráðherra til Ríkisstjórnarinnar í dag segir að efnahagslegur kostnaður af smitum, ótta við smit og sóttvarnaraðgerðum sé verulegur. Hann felist að miklu leyti í tekjutapi vegna minni umsvifa. Í minnisblaðinu er vísað til bandarískrar rannsóknar þar sem fram kemur að samfélagslegur kostnaður af hverju COVID-19 smiti væri jafnvirði 40 milljóna króna. Í því segir að harðari sóttvarnaráðstafanir geti orðið til þess að þjóðarbúið verði af 20 til 24 milljörðum króna vegna minni umsvifa í ferðaþjónustu. Ætla megi að þeir ferðamenn sem hafa komið til landsins undanfarna tæpa tvo mánuði hafi lagt um átta milljarða til efnahagslífsins - en útbreiðsla faraldursins með hörðum sóttvarnaráðstöfunum geti aftur á móti dregið úr neyslu innlendra aðila um 10 milljarða króna á mánuð Þá sé óefnislegur kostnaður einnig verulegur og geta efnahagslegir hagsmunir af því að komast hjá hörðum sóttvarnaraðgerðum hlaupið á hundruðum milljarða króna. Mun meiri kostnaður er af almennum sóttvarnaaðgerðum, svo sem samkomubanni, en sértækum aðgerðum á borð við smitrakningu og sóttkví segir í minnisblaðinu. Þegar faraldurinnhafi staðið sem hæst hafi innanlands kortavelta Íslendinga verið um 10 milljörðum króna minni á mánuði en hún hefði verið án faraldursins. Samsvarar það um 4% af landsframleiðslu hvers mánaðar. Í mörgum Evrópulöndum þar sem beitt var harðari aðgerðum en á Íslandi dróst landsframleiðsla saman um 10-20% á öðrum ársfjórðungi. Þá segir í minnisblaðinu að hvert smit geti haft í för með sé mikinn kostnað en kostnaður samfélagsins vegna sóttkvía sem beita hefur þurft í sumar hlaupi líklega á hundruðum milljóna króna. Forsenda sé fyrir komum ferðamanna til Íslands að landamærin séu tiltölulega opin en einnig að stjórn hafi náðst á faraldrinum hér á landi og í upprunalandi ferðamanns. Því felist bæði ábati og kostnaður í því að létta á ferðatakmörkunum. „Ábatinn birtist með augljósustum hætti í tekjum ferðaþjónustunnar en ekki er við því að búast að ferðamenn sæki landið heim í teljandi mæli séu þeir krafðir um smitgát eða sóttkví í marga daga eftir komu til landsins.“ Þá segir einnig í minnisblaðinu að svo lengi sem einhver hætta sé á því að smitaður einstaklingur komi til landsins og smiti út frá sér felist efnahagslegur kostnaður í komum fólks til landsins. Reynsla erlendis frá bendi þá til þess að ferðatakmarkanir geti dregið verulega úr hættinnu á smitum en ekki komið alveg í veg fyrir hana. Er þá vísað til eyríkjanna Færeyja og Nýja-Sjálands þar sem veirunni hafði nær verið útrýmt en á undanförnum vikum eða dögum hefur veiran haslað sér völl að nýju. Landamæraskimun dragi verulega úr líkunum á því að smitaðir ferðamenn komi inn í landið en þó séu vísbendingar um að einhverjir smitaðir hafi komist hingað til lands. 40 manns hafi greinst smitaðir á landamærunum og er hlutfall smitaðra um 0,05% en síðasta mánuð hefur tiltekinn hópur þurft að undirgangast tvöfalda skimun. Í þeim hópi hafi 14 greinst í fyrri sýnatöku en 2 í þeirri seinni. „Svo lengi sem einhver hætta er á því að fólk sem kemur erlendis frá smiti út frá sér felst efnahagslegur kostnaður í komum fólks til landsins. Þessi kostnaður er óviss og háður aðstæðum,“ segir í minnisblaði ráðuneytisins. „Frá hagfræðilegu sjónarmiði væri eðlilegt að farþegar til landsins greiði gjald til að koma til móts við samfélagslegan kostnað vegna hættu á að smit berist til landsins. Skimun við landamæri minnkar smithættuna og þar með kostnað af hennar völdum. Eðlilegt er að ferðalangar greiði sjálfir að fullu fyrir beinan kostnað af landamæraskimun. Að auki hníga hagræn rök til þess að gjald sé lagt á komur farþega til að koma til móts við þann samfélagslega kostnað sem fylgir hættu á að smit berist til landsins við núverandi aðstæður og endurspeglast ekki í verðlagningu ferðalaga á markaði, en of lágt verð leiðir til óhagkvæmrar áhættutöku sem slíku gjaldi er falið að leiðrétta,“ segir í minnisblaði fjármála- og efnahagsráðherra til Ríkisstjórnarinnar. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Innlent „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Innlent „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Innlent Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Innlent „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Innlent Konan er fundin Innlent „Selir“ skutu óvopnaða borgara í leyniaðgerð í Norður-Kóreu Erlent Hefur sætt umsáturseinelti í 14 ár: „Þetta hefur bara rústað lífi mínu“ Innlent Skoða að banna trans fólki að eiga skotvopn Erlent Fleiri fréttir Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Konan er fundin Sextán ára kveikti í herbergi sínu Þremur sleppt úr haldi og brotaþoli útskrifaður „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Ekki hægt að þaga þegar stjórnmálamenn leika sér að því að særa fram tröllin 252,6 milljónir runnið í ríkissjóð úr dánarbúum án lögerfingja á tíu árum Þrjú söfn í eina sæng Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Líkamsárás á gistiheimili „Ekkert óeðlilegt við það að endurskoða þetta kerfi“ Tveir á sjúkrahús eftir harðan árekstur Vegurinn yfir Kjöl gerir ferðalöngum lífið leitt Stefna um mikla og hraða fólksfjölgun „alið á stéttaskiptingu á Íslandi“ Fimm handteknir í aðgerðum sérsveitar Sjá meira
Hagræn greining fjármála- og efnahagsráðherra leiðir í ljós að sóttvarnaaðgerðir á landamærum Íslands geta dregið verulega úr ábata af ferðaþjónustu en á sama tíma komið í veg fyrir kostnaðarsamar aðgerðir ef kórónuveiran kemst inn í landið með ferðalöngum. Í minnisblaði sem sent var frá ráðherra til Ríkisstjórnarinnar í dag segir að efnahagslegur kostnaður af smitum, ótta við smit og sóttvarnaraðgerðum sé verulegur. Hann felist að miklu leyti í tekjutapi vegna minni umsvifa. Í minnisblaðinu er vísað til bandarískrar rannsóknar þar sem fram kemur að samfélagslegur kostnaður af hverju COVID-19 smiti væri jafnvirði 40 milljóna króna. Í því segir að harðari sóttvarnaráðstafanir geti orðið til þess að þjóðarbúið verði af 20 til 24 milljörðum króna vegna minni umsvifa í ferðaþjónustu. Ætla megi að þeir ferðamenn sem hafa komið til landsins undanfarna tæpa tvo mánuði hafi lagt um átta milljarða til efnahagslífsins - en útbreiðsla faraldursins með hörðum sóttvarnaráðstöfunum geti aftur á móti dregið úr neyslu innlendra aðila um 10 milljarða króna á mánuð Þá sé óefnislegur kostnaður einnig verulegur og geta efnahagslegir hagsmunir af því að komast hjá hörðum sóttvarnaraðgerðum hlaupið á hundruðum milljarða króna. Mun meiri kostnaður er af almennum sóttvarnaaðgerðum, svo sem samkomubanni, en sértækum aðgerðum á borð við smitrakningu og sóttkví segir í minnisblaðinu. Þegar faraldurinnhafi staðið sem hæst hafi innanlands kortavelta Íslendinga verið um 10 milljörðum króna minni á mánuði en hún hefði verið án faraldursins. Samsvarar það um 4% af landsframleiðslu hvers mánaðar. Í mörgum Evrópulöndum þar sem beitt var harðari aðgerðum en á Íslandi dróst landsframleiðsla saman um 10-20% á öðrum ársfjórðungi. Þá segir í minnisblaðinu að hvert smit geti haft í för með sé mikinn kostnað en kostnaður samfélagsins vegna sóttkvía sem beita hefur þurft í sumar hlaupi líklega á hundruðum milljóna króna. Forsenda sé fyrir komum ferðamanna til Íslands að landamærin séu tiltölulega opin en einnig að stjórn hafi náðst á faraldrinum hér á landi og í upprunalandi ferðamanns. Því felist bæði ábati og kostnaður í því að létta á ferðatakmörkunum. „Ábatinn birtist með augljósustum hætti í tekjum ferðaþjónustunnar en ekki er við því að búast að ferðamenn sæki landið heim í teljandi mæli séu þeir krafðir um smitgát eða sóttkví í marga daga eftir komu til landsins.“ Þá segir einnig í minnisblaðinu að svo lengi sem einhver hætta sé á því að smitaður einstaklingur komi til landsins og smiti út frá sér felist efnahagslegur kostnaður í komum fólks til landsins. Reynsla erlendis frá bendi þá til þess að ferðatakmarkanir geti dregið verulega úr hættinnu á smitum en ekki komið alveg í veg fyrir hana. Er þá vísað til eyríkjanna Færeyja og Nýja-Sjálands þar sem veirunni hafði nær verið útrýmt en á undanförnum vikum eða dögum hefur veiran haslað sér völl að nýju. Landamæraskimun dragi verulega úr líkunum á því að smitaðir ferðamenn komi inn í landið en þó séu vísbendingar um að einhverjir smitaðir hafi komist hingað til lands. 40 manns hafi greinst smitaðir á landamærunum og er hlutfall smitaðra um 0,05% en síðasta mánuð hefur tiltekinn hópur þurft að undirgangast tvöfalda skimun. Í þeim hópi hafi 14 greinst í fyrri sýnatöku en 2 í þeirri seinni. „Svo lengi sem einhver hætta er á því að fólk sem kemur erlendis frá smiti út frá sér felst efnahagslegur kostnaður í komum fólks til landsins. Þessi kostnaður er óviss og háður aðstæðum,“ segir í minnisblaði ráðuneytisins. „Frá hagfræðilegu sjónarmiði væri eðlilegt að farþegar til landsins greiði gjald til að koma til móts við samfélagslegan kostnað vegna hættu á að smit berist til landsins. Skimun við landamæri minnkar smithættuna og þar með kostnað af hennar völdum. Eðlilegt er að ferðalangar greiði sjálfir að fullu fyrir beinan kostnað af landamæraskimun. Að auki hníga hagræn rök til þess að gjald sé lagt á komur farþega til að koma til móts við þann samfélagslega kostnað sem fylgir hættu á að smit berist til landsins við núverandi aðstæður og endurspeglast ekki í verðlagningu ferðalaga á markaði, en of lágt verð leiðir til óhagkvæmrar áhættutöku sem slíku gjaldi er falið að leiðrétta,“ segir í minnisblaði fjármála- og efnahagsráðherra til Ríkisstjórnarinnar.
„Ábatinn birtist með augljósustum hætti í tekjum ferðaþjónustunnar en ekki er við því að búast að ferðamenn sæki landið heim í teljandi mæli séu þeir krafðir um smitgát eða sóttkví í marga daga eftir komu til landsins.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Innlent „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Innlent „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Innlent Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Innlent „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Innlent Konan er fundin Innlent „Selir“ skutu óvopnaða borgara í leyniaðgerð í Norður-Kóreu Erlent Hefur sætt umsáturseinelti í 14 ár: „Þetta hefur bara rústað lífi mínu“ Innlent Skoða að banna trans fólki að eiga skotvopn Erlent Fleiri fréttir Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Konan er fundin Sextán ára kveikti í herbergi sínu Þremur sleppt úr haldi og brotaþoli útskrifaður „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Ekki hægt að þaga þegar stjórnmálamenn leika sér að því að særa fram tröllin 252,6 milljónir runnið í ríkissjóð úr dánarbúum án lögerfingja á tíu árum Þrjú söfn í eina sæng Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Líkamsárás á gistiheimili „Ekkert óeðlilegt við það að endurskoða þetta kerfi“ Tveir á sjúkrahús eftir harðan árekstur Vegurinn yfir Kjöl gerir ferðalöngum lífið leitt Stefna um mikla og hraða fólksfjölgun „alið á stéttaskiptingu á Íslandi“ Fimm handteknir í aðgerðum sérsveitar Sjá meira