Frumvarpið festi í sessi of langa bið almennings eftir upplýsingum Aðalheiður Ámundadóttir skrifar 11. júní 2019 07:15 Jón Þór Ólafsson er framsögumaður málsins í Stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd. Fréttablaðið/Ernir Lögfesta á fimm mánaða hámarks málsmeðferðartíma hjá úrskurðarnefnd um upplýsingamál, samkvæmt frumvarpi forsætisráðherra um breytingar á upplýsingalögum. Þriðja umræða um frumvarpið er á dagskrá Alþingis í dag. Samkvæmt frumvarpinu er fellt brott skilyrði um að úrskurð skuli kveða upp svo fljótt sem verða má en í stað þess áskilið að úrskurð skuli kveða upp innan 150 daga frá því kæra berst nefndinni. „Okkur yfirsást að frumvarpið geri ráð fyrir því að orðin „svo fljótt sem verða má“ falli brott úr lögunum með því að 150 daga hámarkstíminn komi inn. Það var ekki markmiðið og ég hef óskað eftir því við nefndina að orðin fari aftur inn áður en frumvarpið verður samþykkt,“ segir Jón Þór Ólafsson, framsögumaður málsins í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd. Langur málsmeðferðartími nefndarinnar hefur verið til umfjöllunar í fjölmiðlum og hjá stjórnvöldum um árabil og hefur styst nokkuð á síðustu tveimur árum. Meðal afgreiðslutími nefndarinnar á síðasta ári var 212 dagar frá því kæra barst nefndinni. „Eðli máls samkvæmt geta upplýsingar og gögn sem kallað er eftir misst gildi sitt þegar margar vikur líða frá því óskað var eftir þeim. Þá breytir engu hvort liðið hafa 150 dagar eða 200 dagar,“ segir Jóhann Páll Jóhannsson blaðamaður sem hefur þurft að leita til úrskurðarnefndarinnar við vinnslu frétta. „Í greinargerð frumvarpsins kemur fram að „æskilegur málsmeðferðartími“ hjá nefndinni séu 90 dagar. Allt yfir það hlýtur þá að teljast óæskilega langur málsmeðferðartími. Þrátt fyrir það vill ríkisstjórnin lögfesta 150 daga sem hámarksmálsmeðferðartíma,“ segir hann. „Ef það væri pólitískur vilji fyrir því að stórefla upplýsingarétt væri auðvitað lögfestur miklu styttri málsmeðferðartími og stöðugildum fjölgað hjá úrskurðarnefndinni til að hún gæti staðið undir því. Hér er ekki verið að gera það heldur í staðinn bara verið að festa í sessi fyrirkomulag þar sem landsmenn þurfa oft að bíða í fleiri mánuði eftir því að fá upplýsingar sem þeir eiga rétt á og varða almannahag.“ Samkvæmt frumvarpinu verður nýju starfi ráðgjafa um upplýsingamál komið á fót. Honum er ætlað að leiðbeina borgurum um framsetningu beiðna um aðgang að gögnum og vera stjórnvöldum og öðrum aðilum til ráðgjafar um meðferð beiðna um aðgang að gögnum og töku ákvörðunar um rétt beiðanda til aðgangs. Hvorki er hins vegar í lögunum né frumvarpinu kveðið sérstaklega á um starfslið fyrir úrskurðarnefndina en hún hefur aldrei haft fastráðinn starfsmann í fullu starfi. Þau svör fengust í forsætisráðuneytinu að auglýst yrði fullt starf ritara fyrir nefndina á næstu misserum. Nokkrir úrskurðir frá 2018 og dagafjöldi frá kæru til úrskurðar Úrskurður um aðgangs blaðamanns að sátt sem Rúv gerði um bætur til einstaklings sem höfðað hafði meiðyrðamál við stofnunina. Í úrskurðinum er vísað til þess að um væri að ræða upplýsingar um ráðstöfun opinbers fjár sem almenningur ætti ríkan rétt til að kynna sér. 193 dagar. Úrskurður um aðgang blaðamanns að upplýsingum um styrktarsamning Sinfoníuhljómsveit Íslands og Gamma Capital Management hf. 161 dagar. Úrskurður sem staðfesti synjun um aðgang að gögnum hjá Samgöngustofu um hergagnaflutninga á tilteknu tímabili. 217 dagar. Úrskurður um aðgang blaðamanns að fundargerðurm kjararáðs. 104 dagar. Úrskurður um um aðgang blaðamanns að minnisblöðum í velferðarráðuneytinu tengdum samskiptum barnaverndarnefnda við Barnaverndarstofu. 184 dagar. Úrskurður um aðgang erlends blaðamanns að trúnaðarbréfi sendiherra Íslands í Palistínu. 155 dagar. Alþingi Birtist í Fréttablaðinu Fjölmiðlar Mest lesið Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Innlent Bíll konunnar sást á upptöku Innlent Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Innlent Landsmenn allir harmi slegnir Innlent Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Erlent Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Innlent Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Innlent Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Innlent „Kannski verður maður grátandi hálft hlaupið, en þá bara er það þannig“ Innlent Dauðbrá og varð öskureið þegar hún sá sjálfa sig í gervigreindarmyndbandi Innlent Fleiri fréttir Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Bíll konunnar sást á upptöku Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Líta málið „mjög alvarlegum augum“ Hella áfenginu niður og hringja í foreldra Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Rigning og rok í methlaupi Sleppt úr gæsluvarðhaldi en málið enn til rannsóknar Hlaup hafið úr Hafrafellslóni Hungursneyð lýst yfir og forsætisráðherra segir alþjóðasamfélagið ráðalaust Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Hungursneið á Gasa, strokulaxar og metþátttaka í Reykjavíkurmaraþoni Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Áfall fyrir RIFF Skipar samningateymi um uppbyggingu Víkings á Markarsvæði Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Tillaga um að stækka Hótel Flatey felld Landsmenn allir harmi slegnir Sósíalistar og Rússlandsvinir undir eitt þak „Kannski verður maður grátandi hálft hlaupið, en þá bara er það þannig“ Bærinn hefur afhent lögreglu myndefni í tengslum við hraðbankaránið Dauðbrá og varð öskureið þegar hún sá sjálfa sig í gervigreindarmyndbandi 83% fallinna almennir borgarar: „Allt sem er að gerast þarna ber einkenni þjóðarmorðs“ Næsti fasi í yfirtöku á Gasaströnd og Njálugleði Þrír laxar reyndust úr sjókví í Dýrafirði Allt stopp á lokametrunum Framboðið „verður að koma í ljós“ Fundu ríflega tuttugu lítra af brennisteinssýru í Gnoðarvogi Mikilvægt að nota réttu orðin sem séu píka og typpi Sjá meira
Lögfesta á fimm mánaða hámarks málsmeðferðartíma hjá úrskurðarnefnd um upplýsingamál, samkvæmt frumvarpi forsætisráðherra um breytingar á upplýsingalögum. Þriðja umræða um frumvarpið er á dagskrá Alþingis í dag. Samkvæmt frumvarpinu er fellt brott skilyrði um að úrskurð skuli kveða upp svo fljótt sem verða má en í stað þess áskilið að úrskurð skuli kveða upp innan 150 daga frá því kæra berst nefndinni. „Okkur yfirsást að frumvarpið geri ráð fyrir því að orðin „svo fljótt sem verða má“ falli brott úr lögunum með því að 150 daga hámarkstíminn komi inn. Það var ekki markmiðið og ég hef óskað eftir því við nefndina að orðin fari aftur inn áður en frumvarpið verður samþykkt,“ segir Jón Þór Ólafsson, framsögumaður málsins í stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd. Langur málsmeðferðartími nefndarinnar hefur verið til umfjöllunar í fjölmiðlum og hjá stjórnvöldum um árabil og hefur styst nokkuð á síðustu tveimur árum. Meðal afgreiðslutími nefndarinnar á síðasta ári var 212 dagar frá því kæra barst nefndinni. „Eðli máls samkvæmt geta upplýsingar og gögn sem kallað er eftir misst gildi sitt þegar margar vikur líða frá því óskað var eftir þeim. Þá breytir engu hvort liðið hafa 150 dagar eða 200 dagar,“ segir Jóhann Páll Jóhannsson blaðamaður sem hefur þurft að leita til úrskurðarnefndarinnar við vinnslu frétta. „Í greinargerð frumvarpsins kemur fram að „æskilegur málsmeðferðartími“ hjá nefndinni séu 90 dagar. Allt yfir það hlýtur þá að teljast óæskilega langur málsmeðferðartími. Þrátt fyrir það vill ríkisstjórnin lögfesta 150 daga sem hámarksmálsmeðferðartíma,“ segir hann. „Ef það væri pólitískur vilji fyrir því að stórefla upplýsingarétt væri auðvitað lögfestur miklu styttri málsmeðferðartími og stöðugildum fjölgað hjá úrskurðarnefndinni til að hún gæti staðið undir því. Hér er ekki verið að gera það heldur í staðinn bara verið að festa í sessi fyrirkomulag þar sem landsmenn þurfa oft að bíða í fleiri mánuði eftir því að fá upplýsingar sem þeir eiga rétt á og varða almannahag.“ Samkvæmt frumvarpinu verður nýju starfi ráðgjafa um upplýsingamál komið á fót. Honum er ætlað að leiðbeina borgurum um framsetningu beiðna um aðgang að gögnum og vera stjórnvöldum og öðrum aðilum til ráðgjafar um meðferð beiðna um aðgang að gögnum og töku ákvörðunar um rétt beiðanda til aðgangs. Hvorki er hins vegar í lögunum né frumvarpinu kveðið sérstaklega á um starfslið fyrir úrskurðarnefndina en hún hefur aldrei haft fastráðinn starfsmann í fullu starfi. Þau svör fengust í forsætisráðuneytinu að auglýst yrði fullt starf ritara fyrir nefndina á næstu misserum. Nokkrir úrskurðir frá 2018 og dagafjöldi frá kæru til úrskurðar Úrskurður um aðgangs blaðamanns að sátt sem Rúv gerði um bætur til einstaklings sem höfðað hafði meiðyrðamál við stofnunina. Í úrskurðinum er vísað til þess að um væri að ræða upplýsingar um ráðstöfun opinbers fjár sem almenningur ætti ríkan rétt til að kynna sér. 193 dagar. Úrskurður um aðgang blaðamanns að upplýsingum um styrktarsamning Sinfoníuhljómsveit Íslands og Gamma Capital Management hf. 161 dagar. Úrskurður sem staðfesti synjun um aðgang að gögnum hjá Samgöngustofu um hergagnaflutninga á tilteknu tímabili. 217 dagar. Úrskurður um aðgang blaðamanns að fundargerðurm kjararáðs. 104 dagar. Úrskurður um um aðgang blaðamanns að minnisblöðum í velferðarráðuneytinu tengdum samskiptum barnaverndarnefnda við Barnaverndarstofu. 184 dagar. Úrskurður um aðgang erlends blaðamanns að trúnaðarbréfi sendiherra Íslands í Palistínu. 155 dagar.
Alþingi Birtist í Fréttablaðinu Fjölmiðlar Mest lesið Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Innlent Bíll konunnar sást á upptöku Innlent Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Innlent Landsmenn allir harmi slegnir Innlent Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Erlent Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Innlent Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Innlent Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Innlent „Kannski verður maður grátandi hálft hlaupið, en þá bara er það þannig“ Innlent Dauðbrá og varð öskureið þegar hún sá sjálfa sig í gervigreindarmyndbandi Innlent Fleiri fréttir Grunaður hraðbankaþjófur í gæslu eftir allt saman Þurfa bíða lengur eftir að komast í Sundhöllina Bíll konunnar sást á upptöku Þáttastjórnendum X-sins sagt upp Líta málið „mjög alvarlegum augum“ Hella áfenginu niður og hringja í foreldra Tuttugu milljónir í bankanum og kona í gæsluvarðhaldi Rigning og rok í methlaupi Sleppt úr gæsluvarðhaldi en málið enn til rannsóknar Hlaup hafið úr Hafrafellslóni Hungursneyð lýst yfir og forsætisráðherra segir alþjóðasamfélagið ráðalaust Aðstoðar allt að fimmtán ára gömul börn að hætta með bleyju Hungursneið á Gasa, strokulaxar og metþátttaka í Reykjavíkurmaraþoni Grjóthart nei hjá dúxinum í Yale Áfall fyrir RIFF Skipar samningateymi um uppbyggingu Víkings á Markarsvæði Leituðu ítrekað í geymslur stofnunar Tillaga um að stækka Hótel Flatey felld Landsmenn allir harmi slegnir Sósíalistar og Rússlandsvinir undir eitt þak „Kannski verður maður grátandi hálft hlaupið, en þá bara er það þannig“ Bærinn hefur afhent lögreglu myndefni í tengslum við hraðbankaránið Dauðbrá og varð öskureið þegar hún sá sjálfa sig í gervigreindarmyndbandi 83% fallinna almennir borgarar: „Allt sem er að gerast þarna ber einkenni þjóðarmorðs“ Næsti fasi í yfirtöku á Gasaströnd og Njálugleði Þrír laxar reyndust úr sjókví í Dýrafirði Allt stopp á lokametrunum Framboðið „verður að koma í ljós“ Fundu ríflega tuttugu lítra af brennisteinssýru í Gnoðarvogi Mikilvægt að nota réttu orðin sem séu píka og typpi Sjá meira