Ísl-enska Gunnar Björn Björnsson skrifar 22. maí 2018 15:30 Margir hafa velt því fyrir sér hvar sé best að búa. Það er ekkert rétt svar við því, vegna þess að það er háð gildismati og hugarfari hvers og eins. Er grasið grænna hinum megin, eða er það bara gervigras? Þessum spurningum ætla ég ekki að reyna að svara enda hef ég ekki samanburð byggðan á búsetu erlendis. Maður nokkur fullyrti að hvergi væri betra að búa en á Íslandi, en þegar ég spurði um hæl: „af hverju búa þá svona fáir á Íslandi?“ varð fátt um svör en mikið um hlátur enda augljós staðreynd að hér búa afskaplega fáir. Stærðarhagkvæmni fyrirtækja og hins opinbera er svipuð og hjá þokkalegri örveru. Ég fagna því sérhverjum einstaklingi sem lætur sér detta það í hug að flytja hingað til lands enda auðgar þetta fólk bæði mannlífið og atvinnu. Flæði fólks milli landa eða heimshluta er eðlileg þróun sem á sér stað alls staðar í heiminum og jafn eðlileg og færsla dýra milli staða í leit að æti. Það víkkar sjóndeildarhringinn að kynnast útlendingum hvort sem maður gerir það með ferðalögum eða með því að hitta þá fyrir hér. Eitt er það sem er þó algjörlega óþolandi við að búa á Íslandi, og það sem verra er að það er okkur sjálfum að kenna. Ég er að vakna upp við þann vonda draum að ég get oft ekki talað móðurmálið okkar í mínu eigin landi. Hér er töluð ísl-enska. Þegar maður hefur samband við innlend hótel, veitingastaði, kaffihús og mörg önnur fyrirtæki er búið að ráða þangað fólk sem ýmist kann ekki íslensku eða vill ekki tala hana. Þó enskan sé okkur töm, er þetta „ísl“ í orðinu íslenska orðið að einhverju skrímsli. Sjálfur er ég nokkuð vanur ensku eins og gildir um marga íslendinga, en mér finnst það vera mannréttindi að fá að tala móðurmálið mitt heima hjá mér. Hvað um fólk með námsörðugleika í ensku? Hvað um börn sem eru ekki byrjuð að læra ensku í skólanum? Hvað með gamla fólkið sem ólst ekki upp við tölvur, netið og alþjóðavæðingu, það talar ekki allt ensku. Auðvitað á þetta ekkert að vera svona. English please er sagt hjá íslenskum fyrirtækjum þegar maður talar við starfsfólk þess í mörgum tilfellum. Sem sagt erlent vinnuafl hjá íslensku fyrirtæki vill stjórna því hvort ég talið móðurmálið mitt. Er þetta eðlilegt? Ég held ekki. Mér dettur ekki í hug að sýna þessum nýbúum vanvirðingu eða líta niður á það á nokkurn hátt. Það er bara að reyna að vinna vinnuna sína út frá þeim leikreglum sem því eru settar. Sjálfur held ég að léleg tungumálakunnáta ýti undir félagslega einangrun, auk þess sem þá á að vera gaman að læra erlend mál sérstaklega ef maður hefur valið sér sjálfur land til að búa í. Að búa í Þýskalandi og tala ekki þýsku er eins og að fara á hamborgastað og borða ekki hamborgara. Fólk sem er illa að sér í málinu okkar er mögulega illa að sér um réttindi sín og skyldur sem getur varla verið gott. Ef enginn gerir kröfur um íslenskukunnáttu verður hún ekki til staðar. Það fæðist enginn altalandi á íslensku og þvi verðum við sjálf sem þjóð að vera mikið duglegri að kenna erlendu fólki íslensku sem býr hérna. Það græða allir á því til lengri tíma litið. Ef við viljum vera sjálfstæð þjóð og eiga sjálfstæða menningu og tungumál, þá eiga erlendir nýbúar að aðlaga sig að því en ekki öfugt. Það var vonandi val þessa fólks að koma hingað, eða var það beðið um koma? Af hverju eru leikhlé körfubolta á ensku þegar allir í liðinu nema einn eru íslendingar? Íslenska er ekki auðvelt mál, en það er ekki afsökun fyrir því að nota hana ekki. Ef við viljum ekki tala íslensku við útlendinga, þá er alveg eins gott að leggja málið bara niður. Ég nenni ekki að kenna börnunum mínum að tala rétta íslensku ef við ætlum ekki að nota hana. Við eigum ekkert að skammast okkar fyrir menningu okkar, ef við gerum það mun enginn hafa áhuga á því að heimsækja okkur því þá er öll sérstaða okkar sem þjóðar farin. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Má spyrja homma að öllu? Sólborg Guðbrandsdóttir Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Guðrún - Réttlátur og víðsýnn biskup sem fylgir samtímanum Rannveig Iðunn Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Má spyrja homma að öllu? Sólborg Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Enn og aftur sumarlokun hjá SÁÁ Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Fjárveitingar til vegamála standast engan samanburð Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Biskupsval Sigfinnur Þorleifsson,Vigfús Bjarni Albertsson skrifar Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson skrifar Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir skrifar Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Sjá meira
Margir hafa velt því fyrir sér hvar sé best að búa. Það er ekkert rétt svar við því, vegna þess að það er háð gildismati og hugarfari hvers og eins. Er grasið grænna hinum megin, eða er það bara gervigras? Þessum spurningum ætla ég ekki að reyna að svara enda hef ég ekki samanburð byggðan á búsetu erlendis. Maður nokkur fullyrti að hvergi væri betra að búa en á Íslandi, en þegar ég spurði um hæl: „af hverju búa þá svona fáir á Íslandi?“ varð fátt um svör en mikið um hlátur enda augljós staðreynd að hér búa afskaplega fáir. Stærðarhagkvæmni fyrirtækja og hins opinbera er svipuð og hjá þokkalegri örveru. Ég fagna því sérhverjum einstaklingi sem lætur sér detta það í hug að flytja hingað til lands enda auðgar þetta fólk bæði mannlífið og atvinnu. Flæði fólks milli landa eða heimshluta er eðlileg þróun sem á sér stað alls staðar í heiminum og jafn eðlileg og færsla dýra milli staða í leit að æti. Það víkkar sjóndeildarhringinn að kynnast útlendingum hvort sem maður gerir það með ferðalögum eða með því að hitta þá fyrir hér. Eitt er það sem er þó algjörlega óþolandi við að búa á Íslandi, og það sem verra er að það er okkur sjálfum að kenna. Ég er að vakna upp við þann vonda draum að ég get oft ekki talað móðurmálið okkar í mínu eigin landi. Hér er töluð ísl-enska. Þegar maður hefur samband við innlend hótel, veitingastaði, kaffihús og mörg önnur fyrirtæki er búið að ráða þangað fólk sem ýmist kann ekki íslensku eða vill ekki tala hana. Þó enskan sé okkur töm, er þetta „ísl“ í orðinu íslenska orðið að einhverju skrímsli. Sjálfur er ég nokkuð vanur ensku eins og gildir um marga íslendinga, en mér finnst það vera mannréttindi að fá að tala móðurmálið mitt heima hjá mér. Hvað um fólk með námsörðugleika í ensku? Hvað um börn sem eru ekki byrjuð að læra ensku í skólanum? Hvað með gamla fólkið sem ólst ekki upp við tölvur, netið og alþjóðavæðingu, það talar ekki allt ensku. Auðvitað á þetta ekkert að vera svona. English please er sagt hjá íslenskum fyrirtækjum þegar maður talar við starfsfólk þess í mörgum tilfellum. Sem sagt erlent vinnuafl hjá íslensku fyrirtæki vill stjórna því hvort ég talið móðurmálið mitt. Er þetta eðlilegt? Ég held ekki. Mér dettur ekki í hug að sýna þessum nýbúum vanvirðingu eða líta niður á það á nokkurn hátt. Það er bara að reyna að vinna vinnuna sína út frá þeim leikreglum sem því eru settar. Sjálfur held ég að léleg tungumálakunnáta ýti undir félagslega einangrun, auk þess sem þá á að vera gaman að læra erlend mál sérstaklega ef maður hefur valið sér sjálfur land til að búa í. Að búa í Þýskalandi og tala ekki þýsku er eins og að fara á hamborgastað og borða ekki hamborgara. Fólk sem er illa að sér í málinu okkar er mögulega illa að sér um réttindi sín og skyldur sem getur varla verið gott. Ef enginn gerir kröfur um íslenskukunnáttu verður hún ekki til staðar. Það fæðist enginn altalandi á íslensku og þvi verðum við sjálf sem þjóð að vera mikið duglegri að kenna erlendu fólki íslensku sem býr hérna. Það græða allir á því til lengri tíma litið. Ef við viljum vera sjálfstæð þjóð og eiga sjálfstæða menningu og tungumál, þá eiga erlendir nýbúar að aðlaga sig að því en ekki öfugt. Það var vonandi val þessa fólks að koma hingað, eða var það beðið um koma? Af hverju eru leikhlé körfubolta á ensku þegar allir í liðinu nema einn eru íslendingar? Íslenska er ekki auðvelt mál, en það er ekki afsökun fyrir því að nota hana ekki. Ef við viljum ekki tala íslensku við útlendinga, þá er alveg eins gott að leggja málið bara niður. Ég nenni ekki að kenna börnunum mínum að tala rétta íslensku ef við ætlum ekki að nota hana. Við eigum ekkert að skammast okkar fyrir menningu okkar, ef við gerum það mun enginn hafa áhuga á því að heimsækja okkur því þá er öll sérstaða okkar sem þjóðar farin.
Skoðun Guðrún - Réttlátur og víðsýnn biskup sem fylgir samtímanum Rannveig Iðunn Ásgeirsdóttir skrifar