Konur eru konum bestar Bára Jóhannesdóttir Guðrúnardóttir og Svala Hjörleifsdóttir skrifar 17. maí 2018 09:46 Sænskur stjórnmálamaður sagði einhvern tímann á fundi að jafnrétti í Svíþjóð væri ekki stjórnmálafólki að þakka. Konurnar sem hefðu staðið saman og krafist jafnréttis ættu allan heiður af því skuldlaust. Það er hárrétt. Samtakamáttur kvenna er eitt sterkasta einkenni íslenskrar kvennabaráttu. Konur hafa staðið saman sem systur, frænkur, mæðgur og vinkonur. Konur hafa myndað formleg og óformleg bandalög og samtök um lengri og skemmri tíma sem hafa skilað mörgum af mikilvægustu umbótum sögunnar.Góðgerðar- og líknarfélög kvennaGóðgerðarfélög kvenna hafa lagt grunn að góðu samfélagi. Barnaspítali Hringsins varð til fyrir tilstuðlan kvenna sem söfnuðu sleitulaust fyrir nýjum barnaspítala í rúma tvo áratugi. Hvítabandsspítali var rekinn í sjálfboðaliðavinnu og fyrir söfnunarfé kvenna, Thorvaldsenfélagið átti sinn þátt í uppbyggingu barnaheimila, Mæðrastyrksnefnd sinnir grunnþörfum fátæks fólks, Styrktarfélagið Líf hefur safnað fé fyrir kvennadeild Landspítalans og Sontahreyfingin og Sóroptimistar hafa lagt fram myndarlegar upphæðir til grasrótarsamtaka kvenna gegnum tíðina. Konur hafa þannig stoppað í göt karllægs kerfis með margvíslegum aðgerðum og lagt grunn að þjónustu sem telst sjálfsögð í dag.Hagsmunasamtök kvennaTil að fóta sig í karllægum geirum samfélagsins hafa konur reitt sig hver á aðra með formlegum og óformlegum leiðum. Sérstök kvennasamtök innan fagfélaga og stjórnmálaflokka hafa verið stofnuð þar sem konur styðja hver aðra, miðla af reynslu sinni og vinna saman að því að auka hag kvenna með því að breyta leikreglum, hefðum og venjum. Hér má til dæmis nefna Félag kvenna í atvinnurekstri, Félag kvenna í lögmennsku, Félag kvenna í tónlist (KÍTÓN), Samtök kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi (WIFT), Samtök kvenna af erlendum uppruna og fleiri og fleiri. Öll þessi samtök hafa haft umtalsverð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu.Pólítísk grasrótarsamtökTil viðbótar við góðgerðarfélögin hafa pólítísk grasrótarsamtök sprottið upp um afmörkuð málefni sem stjórnmálin hafa ekki tekið á með tilhlýðilegum hætti. Nærtækustu dæmin um þetta eru Samtök um kvennaathvarf og Stígamót sem hafa starfað frá því á 9. áratug síðustu aldar. Þessi samtök veita ekki aðeins nauðsynlega þjónustu, heldur opnuðu þau augu almennings fyrir tilvist kynbundins og kynferðislegs ofbeldis á sínum tíma og hafa veitt stjórnvöldum mikilvægt aðhald og hvatningu allt frá stofnun. Almenn femínísk grasrótarsamtök hafa einnig haft gríðarleg áhrif á samfélagið. Kvenréttindafélag Íslands hefur í heila öld barist fyrir réttindum kvenna í víðu samhengi, Rauðsokkahreyfingin tryggði konum m.a. sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og Femínistafélag Íslands var leiðandi afl gegn staðalmyndum og klámvæðingu langt frameftir þessari öld.KvennaframboðinKvennahreyfingin er þriðja kvennaframboð Íslandssögunnar. Kvennaframboðið í Reykjavík 1915 markaði upphaf að formlegri stjórnmálaþátttöku kvenna, í fyrstu kosningunum sem konur höfðu kosningarétt og kjörgengi. Næsta Kvennaframboð bauð fram í Reykjavík árið 1982, en fram að því höfðu aðeins örfáar konur verið kjörnir fulltrúar almennings. Í þingkosningunum 1983 fjölgaði konum úr 5% í 15% með tilkomu Kvennalistans. Kvennaframboð hafa ekki aðeins aukið hlutfall kvenna meðal kjörinna fulltrúa, heldur hafa þau breytt áherslum stjórnmálanna. Leikskólarnir eins og við þekkjum þá í dag eru gott dæmi um það. Kvennahreyfingin byggir á arfleifð þessara framboða, þó aðstæður séu breyttar í dag. Megináhersla þessa nýja framboðs er á öryggi kvenna og jaðarsettra hópa.Femínísk kvennasamstaðaKyn skiptir máli og femínísmi skiptir máli. Réttar konur á réttum stað geta lyft Grettistaki. Bann við kaupum á vændi varð að veruleika vegna þrautsegju Kolbrúnar Halldórsdóttur sem fékk með sér konur úr öllum flokkum sem lögðu málið fyrir aftur og aftur og aftur þar til það loksins náðist í gegn. Eina mansalsmálið sem farið hefur fyrir dóm var rannsakað og unnið undir stjórn kvenna. Bjarkarhlíð varð til vegna náins samstarfs kvenna úr ólíkum áttum: Sóleyjar Tómasdóttur, þáverandi forseta borgarstjórnar, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, formanns ofbeldisvarnarnefndar, Eyglóar Harðardóttur þáverandi félagsmálaráðherra og Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur lögreglustjóra sem allar voru í stöðu til að taka ákvarðanir og breyta. Það er í þessum anda sem Kvennahreyfingin hyggst vinna. Kvennahreyfingin samanstendur af breiðum hópi kvenna sem er þakklátur fyrir þrotlausa vinnu kvenna í gegnum tíðina og vill leggja sitt af mörkum til að halda vegferðinni áfram. Kvennahreyfingin vill taka höndum saman með konum alls staðar að og styðja við femínískan málstað hvar og hvenær sem er þar til raunverulegu jafnrétti hefur verið náð.Höfundar eru í framboði fyrir Kvennahreyfinguna Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed Skoðun Skoðun Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Sjá meira
Sænskur stjórnmálamaður sagði einhvern tímann á fundi að jafnrétti í Svíþjóð væri ekki stjórnmálafólki að þakka. Konurnar sem hefðu staðið saman og krafist jafnréttis ættu allan heiður af því skuldlaust. Það er hárrétt. Samtakamáttur kvenna er eitt sterkasta einkenni íslenskrar kvennabaráttu. Konur hafa staðið saman sem systur, frænkur, mæðgur og vinkonur. Konur hafa myndað formleg og óformleg bandalög og samtök um lengri og skemmri tíma sem hafa skilað mörgum af mikilvægustu umbótum sögunnar.Góðgerðar- og líknarfélög kvennaGóðgerðarfélög kvenna hafa lagt grunn að góðu samfélagi. Barnaspítali Hringsins varð til fyrir tilstuðlan kvenna sem söfnuðu sleitulaust fyrir nýjum barnaspítala í rúma tvo áratugi. Hvítabandsspítali var rekinn í sjálfboðaliðavinnu og fyrir söfnunarfé kvenna, Thorvaldsenfélagið átti sinn þátt í uppbyggingu barnaheimila, Mæðrastyrksnefnd sinnir grunnþörfum fátæks fólks, Styrktarfélagið Líf hefur safnað fé fyrir kvennadeild Landspítalans og Sontahreyfingin og Sóroptimistar hafa lagt fram myndarlegar upphæðir til grasrótarsamtaka kvenna gegnum tíðina. Konur hafa þannig stoppað í göt karllægs kerfis með margvíslegum aðgerðum og lagt grunn að þjónustu sem telst sjálfsögð í dag.Hagsmunasamtök kvennaTil að fóta sig í karllægum geirum samfélagsins hafa konur reitt sig hver á aðra með formlegum og óformlegum leiðum. Sérstök kvennasamtök innan fagfélaga og stjórnmálaflokka hafa verið stofnuð þar sem konur styðja hver aðra, miðla af reynslu sinni og vinna saman að því að auka hag kvenna með því að breyta leikreglum, hefðum og venjum. Hér má til dæmis nefna Félag kvenna í atvinnurekstri, Félag kvenna í lögmennsku, Félag kvenna í tónlist (KÍTÓN), Samtök kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi (WIFT), Samtök kvenna af erlendum uppruna og fleiri og fleiri. Öll þessi samtök hafa haft umtalsverð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu.Pólítísk grasrótarsamtökTil viðbótar við góðgerðarfélögin hafa pólítísk grasrótarsamtök sprottið upp um afmörkuð málefni sem stjórnmálin hafa ekki tekið á með tilhlýðilegum hætti. Nærtækustu dæmin um þetta eru Samtök um kvennaathvarf og Stígamót sem hafa starfað frá því á 9. áratug síðustu aldar. Þessi samtök veita ekki aðeins nauðsynlega þjónustu, heldur opnuðu þau augu almennings fyrir tilvist kynbundins og kynferðislegs ofbeldis á sínum tíma og hafa veitt stjórnvöldum mikilvægt aðhald og hvatningu allt frá stofnun. Almenn femínísk grasrótarsamtök hafa einnig haft gríðarleg áhrif á samfélagið. Kvenréttindafélag Íslands hefur í heila öld barist fyrir réttindum kvenna í víðu samhengi, Rauðsokkahreyfingin tryggði konum m.a. sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og Femínistafélag Íslands var leiðandi afl gegn staðalmyndum og klámvæðingu langt frameftir þessari öld.KvennaframboðinKvennahreyfingin er þriðja kvennaframboð Íslandssögunnar. Kvennaframboðið í Reykjavík 1915 markaði upphaf að formlegri stjórnmálaþátttöku kvenna, í fyrstu kosningunum sem konur höfðu kosningarétt og kjörgengi. Næsta Kvennaframboð bauð fram í Reykjavík árið 1982, en fram að því höfðu aðeins örfáar konur verið kjörnir fulltrúar almennings. Í þingkosningunum 1983 fjölgaði konum úr 5% í 15% með tilkomu Kvennalistans. Kvennaframboð hafa ekki aðeins aukið hlutfall kvenna meðal kjörinna fulltrúa, heldur hafa þau breytt áherslum stjórnmálanna. Leikskólarnir eins og við þekkjum þá í dag eru gott dæmi um það. Kvennahreyfingin byggir á arfleifð þessara framboða, þó aðstæður séu breyttar í dag. Megináhersla þessa nýja framboðs er á öryggi kvenna og jaðarsettra hópa.Femínísk kvennasamstaðaKyn skiptir máli og femínísmi skiptir máli. Réttar konur á réttum stað geta lyft Grettistaki. Bann við kaupum á vændi varð að veruleika vegna þrautsegju Kolbrúnar Halldórsdóttur sem fékk með sér konur úr öllum flokkum sem lögðu málið fyrir aftur og aftur og aftur þar til það loksins náðist í gegn. Eina mansalsmálið sem farið hefur fyrir dóm var rannsakað og unnið undir stjórn kvenna. Bjarkarhlíð varð til vegna náins samstarfs kvenna úr ólíkum áttum: Sóleyjar Tómasdóttur, þáverandi forseta borgarstjórnar, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, formanns ofbeldisvarnarnefndar, Eyglóar Harðardóttur þáverandi félagsmálaráðherra og Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur lögreglustjóra sem allar voru í stöðu til að taka ákvarðanir og breyta. Það er í þessum anda sem Kvennahreyfingin hyggst vinna. Kvennahreyfingin samanstendur af breiðum hópi kvenna sem er þakklátur fyrir þrotlausa vinnu kvenna í gegnum tíðina og vill leggja sitt af mörkum til að halda vegferðinni áfram. Kvennahreyfingin vill taka höndum saman með konum alls staðar að og styðja við femínískan málstað hvar og hvenær sem er þar til raunverulegu jafnrétti hefur verið náð.Höfundar eru í framboði fyrir Kvennahreyfinguna
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun