Fyrir tíu árum Siv Friðleifsdóttir skrifar 1. júní 2017 07:00 Hinn 1. júní 2007 fyrir 10 árum komu til framkvæmda ný lög sem Alþingi hafði samþykkt árinu fyrr. Með lögunum varð, til allra heilla, óheimilt að reykja á veitinga- og skemmtistöðum. Undirrituð lagði fram frumvarp um slíkt bann í febrúar 2005 sem þingmannafrumvarp og fékk viðurnefnið banndrottningin á göngum þingsins. Meðflutningsmenn voru Ásta R. Jóhannesdóttir, Jónína Bjartmarz og Þuríður Backman. Náði málið ekki fram að ganga en umræðan um það var mikilvæg og upplýsandi. Jón Kristjánsson, fyrrverandi heilbrigðisráðherra, lagði sambærilegt mál fram í desember 2005 og þá sem stjórnarfrumvarp. Var það samþykkt á Alþingi ári seinna. Þorri þingmanna studdi málið að lokum. Þrír greiddu þó atkvæði á móti. Talsverð barátta var í aðdraganda málsins á þessum árum milli bannsinna og hinna. Þar tókust á sjónarmið frelsis og lýðheilsu. Svipuð sjónarmið og nú takast á um hvort afleggja eigi rekstur ríkisins á áfengissölu eða ekki. Meginmarkmið banns við reykingum á veitinga- og skemmtistöðum var að vernda starfsmenn með vísan til vinnuverndarlaga og að vernda almenning með vísan til vaxandi fjölda vísindalegra sannana fyrir heilsuskaða óbeinna reykinga. Þarna var því um að ræða bann til verndar þriðja aðila fyrir óbeinum reykingum, þ.e. starfsmanna og almennings, en í minni mæli bann til verndunar þeim sem reykti. Sömu sjónarmið eru nú uppi í andstöðunni við aukið aðgengi að áfengi og þar með neyslu. Þar ber að vernda þriðja aðila sem mest. Hér er um að ræða þá aðila sem helst mega þola neikvæðar félagslegar afleiðingar aukinnar áfengisneyslu, börnin og ungmennin. Vonandi ber okkur Íslendingum gæfa til þess að fara að ráðleggingum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar í þessum efnum. Fyrir rúmlega 10 árum þótti ekki sjálfgefið að leggja af þann ósið að reykja á veitinga- og skemmtistöðum. Alþingi tók hins vegar rétta ákvörðun í ljósi upplýsinga um skaðsemi óbeinna reykinga. Síðan þá hefur stuðningurinn við reykleysið fest sig í sessi. Nú tíu árum seinna vill enginn ganga til baka til fyrra fyrirkomulags. Bönn til verndar lýðheilsu eru því réttmæt. Höfundur er fyrrverandi alþingismaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Hinn 1. júní 2007 fyrir 10 árum komu til framkvæmda ný lög sem Alþingi hafði samþykkt árinu fyrr. Með lögunum varð, til allra heilla, óheimilt að reykja á veitinga- og skemmtistöðum. Undirrituð lagði fram frumvarp um slíkt bann í febrúar 2005 sem þingmannafrumvarp og fékk viðurnefnið banndrottningin á göngum þingsins. Meðflutningsmenn voru Ásta R. Jóhannesdóttir, Jónína Bjartmarz og Þuríður Backman. Náði málið ekki fram að ganga en umræðan um það var mikilvæg og upplýsandi. Jón Kristjánsson, fyrrverandi heilbrigðisráðherra, lagði sambærilegt mál fram í desember 2005 og þá sem stjórnarfrumvarp. Var það samþykkt á Alþingi ári seinna. Þorri þingmanna studdi málið að lokum. Þrír greiddu þó atkvæði á móti. Talsverð barátta var í aðdraganda málsins á þessum árum milli bannsinna og hinna. Þar tókust á sjónarmið frelsis og lýðheilsu. Svipuð sjónarmið og nú takast á um hvort afleggja eigi rekstur ríkisins á áfengissölu eða ekki. Meginmarkmið banns við reykingum á veitinga- og skemmtistöðum var að vernda starfsmenn með vísan til vinnuverndarlaga og að vernda almenning með vísan til vaxandi fjölda vísindalegra sannana fyrir heilsuskaða óbeinna reykinga. Þarna var því um að ræða bann til verndar þriðja aðila fyrir óbeinum reykingum, þ.e. starfsmanna og almennings, en í minni mæli bann til verndunar þeim sem reykti. Sömu sjónarmið eru nú uppi í andstöðunni við aukið aðgengi að áfengi og þar með neyslu. Þar ber að vernda þriðja aðila sem mest. Hér er um að ræða þá aðila sem helst mega þola neikvæðar félagslegar afleiðingar aukinnar áfengisneyslu, börnin og ungmennin. Vonandi ber okkur Íslendingum gæfa til þess að fara að ráðleggingum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar í þessum efnum. Fyrir rúmlega 10 árum þótti ekki sjálfgefið að leggja af þann ósið að reykja á veitinga- og skemmtistöðum. Alþingi tók hins vegar rétta ákvörðun í ljósi upplýsinga um skaðsemi óbeinna reykinga. Síðan þá hefur stuðningurinn við reykleysið fest sig í sessi. Nú tíu árum seinna vill enginn ganga til baka til fyrra fyrirkomulags. Bönn til verndar lýðheilsu eru því réttmæt. Höfundur er fyrrverandi alþingismaður.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar