Íslenska viðskiptaelítan býr í Garðabæ og á Seltjarnarnesi Þorbjörn Þórðarson skrifar 28. júní 2017 19:00 Vísbendingar eru um að elítur séu til staðar í íslensku samfélagi og ennfremur að þær séu styrkjast og ójöfnuður að aukast. Þetta eru niðurstöður rannsóknar fjögurra íslenskra fræðimanna. Einsleitni í búsetu, mæld í póstnúmerum, er sterk en fulltrúar elítunnar búa einkum í Garðabæ og á Seltjarnarnesi. Engin einhlít skilgreining er til á hugtakinu elíta (e. elite). Hinn almenni skilningur er að elíta sé hópur sem hefur einhvers konar aðgang að valdi eða yfirráðum umfram hinn almenna borgara. Í dag birtist greinin Elítur á Íslandi – einsleitni og innbyrðis tengsl í tímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla en höfundar eru fjórir íslenskir fræðimenn við Háskóla Íslands. Markmið greinarinnar var að greina viðskipta og atvinnulífselítuna á Íslandi árin 2014 og 2015 út frá tengslum hennar við aðrar elítur sem og innbyrðis tengslum. Í útdrætti segir: „Niðurstöðurnar benda til þess að íslenska þjóðfélagið sé lagskipt og að tiltekin gjá sé á milli elítunnar og almennings.“Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands og einn höfunda greinarinnar.Vísir/ÞÞ„Þessi svokallaða atvinnulífselíta býr á ákveðnum stöðu á landinu og svo sjáum við vísbendingar um að staðbundin félagshegðun, það sem fólk gerir í sínu nærumhverfi, hafi áhrif á hverjir veljast inn í þessa elítu,“ segir Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild HÍ og einn greinarhöfunda. Staðbundna félagshegðunin sem Magnús vísar til er þátttaka í íþróttastarfi og stjórnmálum. „Þátttaka viðskipta- og atvinnulífselítunnar í stjórnmála- og íþróttastarfi er ekki síður áhugaverð, þar sem einsleitni í búsetu er meiri hjá þeim sem tilheyra elítunni en eru að auki virkir í slíku starfi,“ segir í greininni. Búsetumynstur var skoðað fyrir framkvæmdastjórnir stærstu fyrirtækja á Íslandi. Tvö póstnúmer, 210 Garðabær og 170 Seltjarnarnes, skera sig greinilega frá öðrum póstnúmeruum en í þessum póstnúmerum búa 2,5 sinnum fleiri einstaklingar í viðskipta og atvinnulífselítunni en vænta hefði mátt út frá íbúafjölda. Í greininni segir: „Einsleitnin í vali á búsetu viðskipta- og atvinnulífselítunnar endurspeglar þannig tiltekinn tekjuójöfnuð í samfélaginu, jafnvel einnig sameiginlegt gildismat á því hvar sé æskilegt að búa, og gefur þannig til kynna að elítan sé ekki endilega þverskurður af íslensku þjóðinni.“ Magnús segir að aukin búsetueinsleitni dragi úr jöfnum tækifærum og félagslegum hreyfanleika. „Eftir því sem búsetueinsleitni er minni þeim mun meiri tækifæri hefur fólk til að fara á milli staða, flokka eða laga samfélagsins.“ Mest lesið Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Innlent Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Innlent Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Innlent Íransforseti fórst í þyrluslysinu Erlent „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Innlent Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Erlent Leitin enn ekki borið árangur Erlent Fleiri fréttir Séra Eva Björk ráðin biskupsritari Fimm stríðsþristar á leiðinni til landsins Samningur BÍ í höfn í Karphúsinu Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Sungið og sungið á Sauðárkróki „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Ósk um handtökuheimild og deilur um Erfðagreiningu Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Frambjóðendur geti nýtt sér skoðanakannanir Glæsilegt fuglasafn í veiðihúsinu við Hítará Varasamt að ferðast á sumardekkjum í kvöld Óttast um afdrif Íransforseta og ferðaveðrið í beinni Stuðningur Katrínar við sóttvarnarlækni sjálfsagður „Fólk er bara að bíða“ Tveir prestar og tveir djáknar vígðir í Skálholti Lægð yfir landinu og snjókoma fyrir norðan Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Aukin skjálftavirkni og erjur um Erfðagreiningu Örlítil aukning í skjálftavirkni undir Svartsengi Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Sjá meira
Vísbendingar eru um að elítur séu til staðar í íslensku samfélagi og ennfremur að þær séu styrkjast og ójöfnuður að aukast. Þetta eru niðurstöður rannsóknar fjögurra íslenskra fræðimanna. Einsleitni í búsetu, mæld í póstnúmerum, er sterk en fulltrúar elítunnar búa einkum í Garðabæ og á Seltjarnarnesi. Engin einhlít skilgreining er til á hugtakinu elíta (e. elite). Hinn almenni skilningur er að elíta sé hópur sem hefur einhvers konar aðgang að valdi eða yfirráðum umfram hinn almenna borgara. Í dag birtist greinin Elítur á Íslandi – einsleitni og innbyrðis tengsl í tímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla en höfundar eru fjórir íslenskir fræðimenn við Háskóla Íslands. Markmið greinarinnar var að greina viðskipta og atvinnulífselítuna á Íslandi árin 2014 og 2015 út frá tengslum hennar við aðrar elítur sem og innbyrðis tengslum. Í útdrætti segir: „Niðurstöðurnar benda til þess að íslenska þjóðfélagið sé lagskipt og að tiltekin gjá sé á milli elítunnar og almennings.“Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands og einn höfunda greinarinnar.Vísir/ÞÞ„Þessi svokallaða atvinnulífselíta býr á ákveðnum stöðu á landinu og svo sjáum við vísbendingar um að staðbundin félagshegðun, það sem fólk gerir í sínu nærumhverfi, hafi áhrif á hverjir veljast inn í þessa elítu,“ segir Magnús Þór Torfason lektor við viðskiptafræðideild HÍ og einn greinarhöfunda. Staðbundna félagshegðunin sem Magnús vísar til er þátttaka í íþróttastarfi og stjórnmálum. „Þátttaka viðskipta- og atvinnulífselítunnar í stjórnmála- og íþróttastarfi er ekki síður áhugaverð, þar sem einsleitni í búsetu er meiri hjá þeim sem tilheyra elítunni en eru að auki virkir í slíku starfi,“ segir í greininni. Búsetumynstur var skoðað fyrir framkvæmdastjórnir stærstu fyrirtækja á Íslandi. Tvö póstnúmer, 210 Garðabær og 170 Seltjarnarnes, skera sig greinilega frá öðrum póstnúmeruum en í þessum póstnúmerum búa 2,5 sinnum fleiri einstaklingar í viðskipta og atvinnulífselítunni en vænta hefði mátt út frá íbúafjölda. Í greininni segir: „Einsleitnin í vali á búsetu viðskipta- og atvinnulífselítunnar endurspeglar þannig tiltekinn tekjuójöfnuð í samfélaginu, jafnvel einnig sameiginlegt gildismat á því hvar sé æskilegt að búa, og gefur þannig til kynna að elítan sé ekki endilega þverskurður af íslensku þjóðinni.“ Magnús segir að aukin búsetueinsleitni dragi úr jöfnum tækifærum og félagslegum hreyfanleika. „Eftir því sem búsetueinsleitni er minni þeim mun meiri tækifæri hefur fólk til að fara á milli staða, flokka eða laga samfélagsins.“
Mest lesið Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Innlent Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Innlent Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Innlent Íransforseti fórst í þyrluslysinu Erlent „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Innlent Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Erlent Leitin enn ekki borið árangur Erlent Fleiri fréttir Séra Eva Björk ráðin biskupsritari Fimm stríðsþristar á leiðinni til landsins Samningur BÍ í höfn í Karphúsinu Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Sungið og sungið á Sauðárkróki „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Ósk um handtökuheimild og deilur um Erfðagreiningu Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Frambjóðendur geti nýtt sér skoðanakannanir Glæsilegt fuglasafn í veiðihúsinu við Hítará Varasamt að ferðast á sumardekkjum í kvöld Óttast um afdrif Íransforseta og ferðaveðrið í beinni Stuðningur Katrínar við sóttvarnarlækni sjálfsagður „Fólk er bara að bíða“ Tveir prestar og tveir djáknar vígðir í Skálholti Lægð yfir landinu og snjókoma fyrir norðan Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Aukin skjálftavirkni og erjur um Erfðagreiningu Örlítil aukning í skjálftavirkni undir Svartsengi Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Sjá meira
Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent
Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent