Einn góðan veðurdag Guðmundur Andri Thorsson skrifar 11. júlí 2016 07:00 Ég heyrði á sunnudagsmorgni um daginn á Rás eitt Ríkisútvarpsins skemmtilegt samtal þeirra Jóns Ólafssonar og Ævars Kjartanssonar við Kristínu Jónsdóttur sagnfræðing sem kom mikið við sögu í Kvennaframboðinu og Kvennalistanum á sinni tíð og hefur skrifað um þessi framboð bókina „Hlustaðu á þína innri rödd“.Sakna Kvennó Eftir þáttinn fór ég að hlusta á mína innri rödd og fann að ég saknaði Kvennalistans; saknaði þess hvernig þær gátu stundum verið óvissar í sinni sök og leitandi í stað þess að knýja fram vilja sinn eins og við eigum að venjast frá stjórnmálamönnum, hvernig þær gátu einbeitt sér að því sem þær töldu skipta máli en hirtu síður um hitt; hvernig þær neituðu að láta eins og prófessjónal stjórnmálamenn; saknaði heilindanna sem einkenndi þær alltaf á hverju sem gekk, hugmyndanna, einlægninnar, andrúmsloftsins í kringum þær, fjörsins og leiksins sem var aldrei langt fjarri. Svei mér ef rifjaðist ekki upp fyrir mér um hvað stjórnmál eiga að snúast – ekki frama og völd og auð einhverra stertimenna eins og stundum mætti ætla þegar fylgst er með fréttum af pólitík – ekki um múgæsingar og þaulræktað hatur milli hópa og þjóða – ekki um þessi eilífu fundasköp og umræður um fundarstjórn forseta sem alltaf verið að ræða hér – og ekki um spælingaframleiðslu netfréttamennskunnar þar sem sífellt er verið að segja okkur frá nafngreindu fólki sem „hraunar yfir“ og „hjólar í“ samborgara sína eins og slíkt háttarlag sé í frásögur færandi eða háttur siðaðs fólks. Stjórnmál snúast um að leysa aðkallandi verkefni þannig að samfélagið gangi og verjast atlögum sérhagsmunaseggja sem vilja sölsa undir sig sameiginlegar eigur. Þau snúast um að láta skólana ganga og vegina vera opna. Þau snúast um spítalana og almenningsklósettin. Og svo framvegis.Hvar er draumurinn? En þau snúast líka um annað og meira, og kannski síður áþreifanlegt. Í grein í nýjasta hefti TMM færir Þröstur Ólafsson það í tal að vinstri menn hafi einhvers staðar í allri varnarbaráttunni gagnvart eyðingaröflum skefjalausrar markaðshyggju misst frá sér útópíuna sem er svo mikilvægur aflvaki í öllu pólitísku starfi – misst sjónar á framtíðinni. Vinstri menn hættu að sjá fyrir sér einn góðan veðurdag þegar allt verður gott. Verkalýðshreyfingin lítur á það sem sitt meginhlutverk að halda verðbólgu í skefjum, sem er virðingarvert, en það kemur stundum út eins og barátta hennar snúist fyrst og fremst um að halda launum almennings, millistéttarinnar, niðri. Verkalýðshreyfingin hefur líka verið svo föst í atvinnustefnu síðustu aldar að hún hefur ekki náð sambandi við samtök umhverfisverndarfólks, sem hafa gert að sínum mikilvægustu mál okkar tíma, sjálfa framtíð mannkyns á jörðinni. Og þannig mætti ganga á röðina og skoða samtök og flokka sem alþýðufólk kom á fót á síðustu öld í baráttunni um brauðið og lífsbjörgina. Neistinn dofnar og baráttan snýst um að halda í horfinu, láta ekki ganga á réttindi sem tók mikla elju að ná fram. En stjórnmál þurfa líka að snúast um einn góðan veðurdag. Þau þurfa að snúast um tilfinningu fyrir einhverjum áfangastað í ótilgreindri framtíð þar sem við viljum að afkomendur okkar geti átt gott líf; að barátta okkar leiði til þess að heimurinn verði svolítið betri, þar sem orð eins og „góður“ eru ekki notuð í niðrunarskyni af fólki sem aðhyllist hatur og ótta. Þau snúast um hamingjudrauminn. Flokkar eru valdastofnanir og útdeilingarstofur á gæði og þeir hafa tilhneigingu til að vilja viðhalda sér. Það gerðist til dæmis þegar Samfylkingin var stofnuð í kjölfar velgengni Reykjavíkurlistans. Þá voru lagðir niður þeir flokkar sem runnu saman – Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag, Kvennalisti og (Þjóðvaki, sem varla var annað en vettvangur fyrir framboð Jóhönnu Sigurðardóttur). Hinn eini sanni og eilífi fjórflokkur sem alltaf er á vinstri kantinum. Þetta gekk nokkuð vel, þangað til Alþýðubandalagsmenn notuðu fyrsta tækifærið sem gafst til að laumast út bakdyramegin og stofna VG, sinn gamla flokk með nýrri kennitölu sem væri laus við „kratana“. Og kratarnir gerðu allt sem þeir gátu til að breyta SF í Alþýðuflokkinn. Ég fór að hugsa um þetta eftir að ég hafði hlustað á hana Kristínu tala við þá Ævar og Jón í útvarpinu: Eiginlega var Kvennalistinn eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum þegar Samfylkingin var stofnuð. Og þar starfa þær sumar enn, við góðan orðstír. En þær höfðu þetta í Kvennó – þessa tilfinningu fyrir einum góðum veðurdegi. Þessa starfsgleði þess sem starfar að stjórnmálum til að gera heiminn betri fyrir afkomendurna. Því fylgi einhver leikur, frjálsræði og fjör. Þetta andrúmsloft færðist svo yfir í Besta flokkinn og þaðan – vonandi – í Píratana. Kvennó var kannski eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum við stofnun SF en andi þeirra og hugsjón er þó lífvænlegri en hinna flokkanna sem neituðu að fara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Andri Thorsson Mest lesið 76 dagar Erlingur Sigvaldason Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Eitt próf á ári – er það snemmtæk íhlutun? Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Þegar öllu er á botninn hvolft Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Viltu finna milljarð? - Frá gráu svæði í gagnsæi Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum – tækifæri eða hliðarskref? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson skrifar Skoðun Eru börn innviðir? Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík skrifar Skoðun Körfubolti á tímum þjóðarmorðs Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson skrifar Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Sjá meira
Ég heyrði á sunnudagsmorgni um daginn á Rás eitt Ríkisútvarpsins skemmtilegt samtal þeirra Jóns Ólafssonar og Ævars Kjartanssonar við Kristínu Jónsdóttur sagnfræðing sem kom mikið við sögu í Kvennaframboðinu og Kvennalistanum á sinni tíð og hefur skrifað um þessi framboð bókina „Hlustaðu á þína innri rödd“.Sakna Kvennó Eftir þáttinn fór ég að hlusta á mína innri rödd og fann að ég saknaði Kvennalistans; saknaði þess hvernig þær gátu stundum verið óvissar í sinni sök og leitandi í stað þess að knýja fram vilja sinn eins og við eigum að venjast frá stjórnmálamönnum, hvernig þær gátu einbeitt sér að því sem þær töldu skipta máli en hirtu síður um hitt; hvernig þær neituðu að láta eins og prófessjónal stjórnmálamenn; saknaði heilindanna sem einkenndi þær alltaf á hverju sem gekk, hugmyndanna, einlægninnar, andrúmsloftsins í kringum þær, fjörsins og leiksins sem var aldrei langt fjarri. Svei mér ef rifjaðist ekki upp fyrir mér um hvað stjórnmál eiga að snúast – ekki frama og völd og auð einhverra stertimenna eins og stundum mætti ætla þegar fylgst er með fréttum af pólitík – ekki um múgæsingar og þaulræktað hatur milli hópa og þjóða – ekki um þessi eilífu fundasköp og umræður um fundarstjórn forseta sem alltaf verið að ræða hér – og ekki um spælingaframleiðslu netfréttamennskunnar þar sem sífellt er verið að segja okkur frá nafngreindu fólki sem „hraunar yfir“ og „hjólar í“ samborgara sína eins og slíkt háttarlag sé í frásögur færandi eða háttur siðaðs fólks. Stjórnmál snúast um að leysa aðkallandi verkefni þannig að samfélagið gangi og verjast atlögum sérhagsmunaseggja sem vilja sölsa undir sig sameiginlegar eigur. Þau snúast um að láta skólana ganga og vegina vera opna. Þau snúast um spítalana og almenningsklósettin. Og svo framvegis.Hvar er draumurinn? En þau snúast líka um annað og meira, og kannski síður áþreifanlegt. Í grein í nýjasta hefti TMM færir Þröstur Ólafsson það í tal að vinstri menn hafi einhvers staðar í allri varnarbaráttunni gagnvart eyðingaröflum skefjalausrar markaðshyggju misst frá sér útópíuna sem er svo mikilvægur aflvaki í öllu pólitísku starfi – misst sjónar á framtíðinni. Vinstri menn hættu að sjá fyrir sér einn góðan veðurdag þegar allt verður gott. Verkalýðshreyfingin lítur á það sem sitt meginhlutverk að halda verðbólgu í skefjum, sem er virðingarvert, en það kemur stundum út eins og barátta hennar snúist fyrst og fremst um að halda launum almennings, millistéttarinnar, niðri. Verkalýðshreyfingin hefur líka verið svo föst í atvinnustefnu síðustu aldar að hún hefur ekki náð sambandi við samtök umhverfisverndarfólks, sem hafa gert að sínum mikilvægustu mál okkar tíma, sjálfa framtíð mannkyns á jörðinni. Og þannig mætti ganga á röðina og skoða samtök og flokka sem alþýðufólk kom á fót á síðustu öld í baráttunni um brauðið og lífsbjörgina. Neistinn dofnar og baráttan snýst um að halda í horfinu, láta ekki ganga á réttindi sem tók mikla elju að ná fram. En stjórnmál þurfa líka að snúast um einn góðan veðurdag. Þau þurfa að snúast um tilfinningu fyrir einhverjum áfangastað í ótilgreindri framtíð þar sem við viljum að afkomendur okkar geti átt gott líf; að barátta okkar leiði til þess að heimurinn verði svolítið betri, þar sem orð eins og „góður“ eru ekki notuð í niðrunarskyni af fólki sem aðhyllist hatur og ótta. Þau snúast um hamingjudrauminn. Flokkar eru valdastofnanir og útdeilingarstofur á gæði og þeir hafa tilhneigingu til að vilja viðhalda sér. Það gerðist til dæmis þegar Samfylkingin var stofnuð í kjölfar velgengni Reykjavíkurlistans. Þá voru lagðir niður þeir flokkar sem runnu saman – Alþýðuflokkur, Alþýðubandalag, Kvennalisti og (Þjóðvaki, sem varla var annað en vettvangur fyrir framboð Jóhönnu Sigurðardóttur). Hinn eini sanni og eilífi fjórflokkur sem alltaf er á vinstri kantinum. Þetta gekk nokkuð vel, þangað til Alþýðubandalagsmenn notuðu fyrsta tækifærið sem gafst til að laumast út bakdyramegin og stofna VG, sinn gamla flokk með nýrri kennitölu sem væri laus við „kratana“. Og kratarnir gerðu allt sem þeir gátu til að breyta SF í Alþýðuflokkinn. Ég fór að hugsa um þetta eftir að ég hafði hlustað á hana Kristínu tala við þá Ævar og Jón í útvarpinu: Eiginlega var Kvennalistinn eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum þegar Samfylkingin var stofnuð. Og þar starfa þær sumar enn, við góðan orðstír. En þær höfðu þetta í Kvennó – þessa tilfinningu fyrir einum góðum veðurdegi. Þessa starfsgleði þess sem starfar að stjórnmálum til að gera heiminn betri fyrir afkomendurna. Því fylgi einhver leikur, frjálsræði og fjör. Þetta andrúmsloft færðist svo yfir í Besta flokkinn og þaðan – vonandi – í Píratana. Kvennó var kannski eini flokkurinn sem lagði sig niður af heilindum við stofnun SF en andi þeirra og hugsjón er þó lífvænlegri en hinna flokkanna sem neituðu að fara.
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar
Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun