
Ríkið á ekki að vasast í samkeppni
Ólöf Nordal innanríkisráðherra, sem hefur póstmál á sinni könnu, lýsti því þar yfir að hún teldi að afnema ætti einkarétt ríkisins, þ.e. Íslandspósts, á bréfasendingum. Jafnframt ætti að stefna að því að selja fyrirtækið. Þá lýsti ráðherra því afdráttarlaust yfir í tvígang að hún teldi að ríkið ætti ekki að vera að „vasast í samkeppnisrekstri“.
Hún svaraði hins vegar ekki skýrt þeirri spurningu Guðmundar Steingrímssonar, málshefjanda umræðunnar, hvort hún teldi ekki að aðgreina þyrfti betur í rekstri fyrirtækisins annars vegar samkeppnisreksturinn og tryggja að hann væri í samræmi við samkeppnislög og heilbrigt rekstrarumhverfi og hins vegar einkaleyfis- og alþjónusturekstur Íslandspósts. Ráðherra vísaði til þess að ákvarðanir um skipulag Íslandspósts væru á hendi fjármálaráðherra.
Staðreyndin er hins vegar sú að Íslandspóstur hefur á undanförnum árum troðið sér inn á ýmsa markaði sem eru misjafnlega lítið skyldir grunnhlutverki fyrirtækisins, að veita almenningi póstþjónustu. Karl Garðarsson alþingismaður rakti í umræðunni að Íslandspóstur ætti prentsmiðjuna Samskipti ehf. að öllu leyti, enn fremur Gagnageymsluna ehf., ePóst og fasteignafélagið Trönur. Þá ætti fyrirtækið tvo þriðjuhluta í flutningsmiðluninni Frakt ehf. og minni hluti í öðrum fyrirtækjum í óskyldum rekstri. Þá stundar Íslandspóstur ýmsa samkeppni við einkaaðila í eigin nafni, til dæmis umfangsmikla sælgætis-, ritfanga- og minjagripasölu í pósthúsum.
Verður óbreytt ástand?
Það er jákvætt að innanríkisráðherra vilji selja Íslandspóst og afnema einkarétt fyrirtækisins á bréfasendingum. Undirbúningur þess mun hins vegar taka tíma og því vaknar sú spurning hvort óbreytt ástand fái að standa enn um sinn.
Eðlilegast væri, til að undirbúa sölu fyrirtækisins og hindra að ríkið sé að vasast í samkeppnisrekstri, að allur samkeppnisrekstur Íslandspósts utan alþjónustu væri settur í sérstakt félag og þannig tryggt að keppinautarnir gætu treyst því að raunverulegur fjárhagslegur aðskilnaður væri í heiðri hafður. Það væri vafasamt að einkavæða Íslandspóst í óbreyttri mynd. Samkeppnisreksturinn væri þá hugsanlega með hundraða milljóna eða milljarða króna forgjöf, sem kæmi úr einkaleyfisrekstri fyrirtækisins.
Verðlagning Íslandspósts hefur af mörgum verið talin skaðleg fyrir samkeppni þar sem viðskiptavinir félagsins í þeim hluta rekstursins sem heyrir undir einkaleyfi þess eru látnir niðurgreiða þann hluta rekstursins sem er í almennri samkeppni. Frá því í ársbyrjun 2012 hefur Íslandspóstur t.d. krafizt tuga prósenta hækkana á gjaldskránni fyrir bréfasendingar, þar sem fyrirtækið er í einokunarstöðu. Á sama tíma hefur hins vegar dótturfyrirtæki Íslandspósts státað af því í tölvupósti til væntanlegra viðskiptavina að hafa ekki hækkað gjaldskrá sína fyrir gagnavörzlu frá því í ársbyrjun 2012.
Fjöldi mála á hendur Íslandspósti er í rannsókn hjá samkeppnisyfirvöldum. Innanríkisráðherra nefndi í umræðunni að mikilvægt væri að fá úr þeim málum leyst; hún gæti ekki lagt mat á það hvort fyrirtækið hefði í raun niðurgreitt samkeppnisrekstur með tekjum af einkaleyfinu, enda hafnaði fyrirtækið því sjálft að það væri tilfellið.
Eitt er að samkeppnisbrot séu sönnuð á ríkisfyrirtæki. Rannsókn Samkeppniseftirlitsins á meintum brotum Íslandspósts hefur staðið árum saman og enn ekki skilað niðurstöðu. Annað er að samkeppni ríkisins við einkaaðila er alltaf ójafn leikur. Það er væntanlega þess vegna sem Ólöf Nordal er þeirrar skoðunar að ríkið eigi „ekki að vasast í samkeppnisrekstri“.
Röng stefna leiðrétt?
Það felst í orðum ráðherra að Íslandspóstur hefur undanfarin ár tekið ranga stefnu og farið að vasast í alls konar samkeppni við einkaaðila þar sem félagið á ekkert erindi og stundað uppkaup á einkafyrirtækjum. Fjármálaráðherrann, sem fer með hlutabréf skattgreiðenda í Íslandspósti, og fulltrúar hans í stjórn fyrirtækisins bera í raun ábyrgð á þessari skógarferð. Góðu fréttirnar eru hins vegar þær að þeir vita nú villu síns vegar og þeim er líka í lófa lagið að leggja stjórnendum fyrirtækisins línurnar um að hætta þessum óæskilega erindrekstri. Þannig geta núverandi stjórnendur þegar í stað lagt félaginu til nýja og ábyrgari stefnu.
Skoðun

Pæling um lokaeinkunnir
Ragnar Þór Pétursson skrifar

Það birtir alltaf til!
Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar

Toppurinn á ísjakanum
Anna Steinsen skrifar

Nýtt minnisblað um áhrif Hvammsvirkjunar á Þjórsárlaxinn
Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson,Árni Finnsson skrifar

Allt gerist svo hægt
Haukur Logi Jóhannsson skrifar

Eru stjórnendur Seðlabankans stærsta efnahagsvandamál Íslands?
Örn Karlsson skrifar

Hættuleg orðræða
Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar

Siðferðinu kastað á bálið
Þórarinn Eyfjörð skrifar

Gjaldmiðillinn ásamt forsætis- og fjármálaráðherra þarf að víkja
Vilhelm Jónsson skrifar

Í landi tækifæranna
Inga Sæland skrifar

Laxastofninn í Þjórsá hefur margfaldast að stærð – hvers vegna?
Jón Árni Vignisson skrifar

Þetta er ekki hjálplegt, Ásgeir
Kolbrún Halldórsdóttir skrifar

Láttu mig vita ef ég get gert eitthvað fyrir þig
Lóa Ólafsdóttir skrifar

Taktlaus seðlabankastjóri
Karl Guðlaugsson skrifar

Blessað sé miskunnarleysið á leigumarkaði
Guðmundur Hrafn Arngrímsson skrifar

Ferðamenn til mestu óþurftar!
Bjarnheiður Hallsdóttir ,Jóhannes Þór Skúlason skrifar

Vilja sveitarfélögin mismuna fólki?
Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar

Málstol aftur í hámæli
Ingunn Högnadóttir skrifar

Guggan lifir enn
Páll Steingrímsson skrifar

„Geðveikir“ starfsmenn
Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar

Clapton er guð
Kristinn Theódórsson skrifar

Staða örykja: „Er í mínus en fæ stuðning frá börnunum mínum“
Kristín Auðbjörnsdóttir skrifar

Vilja allir fljúga?
Ólafur St. Arnarsson skrifar

Listin að lifa ekki tilbúnu lífi annarra
Elfa Ýr Gylfadóttir skrifar

Aðvörun til annarra lánþega Frjálsa lífeyrissjóðsins
Indriði Ingi Stefánsson skrifar

Það er þörf á markvissum aðgerðum til að auka þjónustu sérgreinalækna á landsbyggðinni
Bjarni Jónsson skrifar

Athugasemdir doktors í líffræði við áform um Hvammsvirkjun
Margaret J. Filardo skrifar

Dauðarefsing við samkynhneigð
Diljá Mist Einarsdóttir skrifar

Dauðafæri ríkisstjórnarinnar til að lækka vaxtastig
Elísa Arna Hilmarsdóttir skrifar