Hagstæðasta kostinum í vegamálum sleppt Jónas Guðmundsson skrifar 22. maí 2015 19:31 Nýlega var gerð opinber skýrsla starfshóps sem innanríkisráðherra skipaði til þess að kanna möguleika á einkaframkvæmd í vegagerð hér á landi. Var hópnum ætlað að fjalla um þær framkvæmdir í vegakerfinu sem telja mætti fýsilegt að setja í einkaframkvæmd og þannig mögulega flýta þeim. Í stuttu máli var niðurstaða hópsins sú að ekki væri rétt eða álitlegt að skoða aðra framkvæmd en Sundabraut. Sú vegaframkvæmd sem telja má langhagkvæmast að einkaaðilar fjármagni og eftir atvikum reki, þ.e. svonefnd Húnavallaleið (Svínavatnsleið), fékk hins vegar sáralitla efnislega umfjöllun í skýrslunni. Sagði um hana: „Um er að ræða svokallaða Húnavallaleið. Stytting leiðar norður í land (svo) yrði um 14 km og þó umferð sé ekki mikil bendir frummat starfshópsins til að framkvæmdin standi að mestu undir sér án ríkisframlaga, þ.e. að greiðsla veggjalda geti dugað til að framkvæma verkið. Ekki er samkomulag við sveitarfélagið um leiðina og kom þetta verkefni ekki til frekari skoðunar hjá starfshópnum. Vegagerðin áætlar stofnkostnað um 2.150 m.kr.“Það er miður og raunar einkennilegt og hlýtur að kalla á sérstakar skýringar að ekki sé fjallað frekar um þessa leið með þeim rökum einum að ekki sé samkomulag við „sveitarfélagið“ um leiðina. Nýr vegur, sem yrði um 16 km, lægi um tvö sveitarfélög, 15 km í Húnavatnshreppi og 1 km í Blönduósbæ. Hvort sem samkomulag liggur fyrir á ákveðnum tímapunkti um ákveðna framkvæmd í vegagerð eða ekki hlýtur fagleg umfjöllun um mögulega einkaframkvæmd við gerð vegar þá tilteknu leið eins og aðrar leiðir að gagnast í ýmsu tilliti. M.a. við ákvörðun um forgangsröðun í vegakerfinu, t.d. við undirbúning næstu 12 ára samgönguáætlunar, eftir atvikum að höfðu samráði við hlutaðeigandi sveitarfélög. Það er þó bót í máli að þegar liggja fyrir a.m.k. þrjár úttektir, sem allar eru samhljóða, um að Húnavallaleið sé afar arðsöm leið, hvernig sem á er litið, samfélagslega, umhverfislega, með tilliti til byggðasjónarmiða í víðu samhengi og aukins umferðaröryggis. Jafnframt ætti framkvæmdin að geta farið langt með að bera sig að fullu fjárhagslega með gjöldum af vegfarendum. Gerð Húnavallaleiðar mundi án efa draga eitthvað úr umferð um Blönduós og e.t.v. leiða til minnkaðra umsvifa þar sem því næmi. Þarf þá að greina möguleg samfélagáhrif hugsanlegs nýs vegar sem best og huga að mögulegum mótvægisaðgerðum. Ber að hafa í huga að aukin umsvif ættu að geta skapast við hinn nýja veg, sem ekki liggur ýkja langt frá Blönduósi, auk þess sem minnkuð umferð um Blönduós gæti á sína vísu einnig haft ýmis jákvæð áhrif. Gæti málamiðlun einmitt falið í sér að leggja hinn nýja veg í einkaframkvæmd með veggjöldum. Hefðu vegfarendur þá val um hvort þeir greiddu t.d. 800 kr. fyrir að komast styttri leið eða færu lengri leið sér að kostnaðarlausu. Hefði umfjöllun starfshópsins einmitt getað nýst vel við þessa skoðun. Ekki verður við annað unað en gert verði ráð fyrir vegi þessa leið í þeirri 12 ára samgöngu-áætlun fyrir árin 2015 til 2026 sem nú er í vinnslu. Miklir hagsmunir eru í húfi af styttri leið fyrir samfélagið og umferðina. Þótt sveitarfélögum beri lögum samkvæmt að annast gerð aðalskipulags og vegir verði ekki lagðir nema gert sé ráð fyrir þeim þar eru einstök sveitarfélög ekki einráð um efni aðalskipulagsins. Ef Alþingi samþykkir að gera ráð fyrir vegi einhverja tiltekna leið í samgönguáætlun, ber hlutaðeigandi sveitarfélagi að taka hann inn í aðalskipulag við næstu endurskoðun þess. Þótt hér sé eingöngu fjallað um Húnavallaleið á allt hið sama við um mögulega styttingu í Skagafirði, sem í skýrslunni er nefnd „Skagafjarðarleið“ en einnig hefur verið nefnd „Vindheimaleið“, nema þar yrði um nokkru kostnaðarsamari framkvæmd að ræða (2.550 m.kr.). Nýr vegur lægi um sveitarfélögin Akrahrepp og Sveitarfélagið Skagafjörð og yrði um 13 km og stytting um 6 km. Vel mætti skoða að fara með Húnavallaleið og Vindheimaleið í sameiginlega einkaframkvæmd með veggjöldum og stytta þannig leiðina milli Suðvestur- og Norðausturlands um samtals 20 km, hvorki meira né minna. Þessu fylgdi auk þess að umferðin færi 32 km á vegum lögðum samkvæmt nýjustu stöðlum, í stað þess að fara 20 km lengri leið á eldri vegum, samtals um 50 km. Er ekki kominn tími til að láta heildarhagsmuni og umferðaröryggi ráða legu aðalakleiða landsins ekki síst ef vegfarendur sjálfir eru reiðbúnir að greiða kostnað við það? A.m.k. er brýnt og ástæðulaust að óttast að greina og kynna kosti við nýjar akleiðir sem best og mögulega einkafjármögnun þeirra en ekki ýta hugmyndum í þá veru til hliðar án nokkurrar skoðunar.Húnavallaleið..Vindheimaleið.. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Skoðun Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Sjá meira
Nýlega var gerð opinber skýrsla starfshóps sem innanríkisráðherra skipaði til þess að kanna möguleika á einkaframkvæmd í vegagerð hér á landi. Var hópnum ætlað að fjalla um þær framkvæmdir í vegakerfinu sem telja mætti fýsilegt að setja í einkaframkvæmd og þannig mögulega flýta þeim. Í stuttu máli var niðurstaða hópsins sú að ekki væri rétt eða álitlegt að skoða aðra framkvæmd en Sundabraut. Sú vegaframkvæmd sem telja má langhagkvæmast að einkaaðilar fjármagni og eftir atvikum reki, þ.e. svonefnd Húnavallaleið (Svínavatnsleið), fékk hins vegar sáralitla efnislega umfjöllun í skýrslunni. Sagði um hana: „Um er að ræða svokallaða Húnavallaleið. Stytting leiðar norður í land (svo) yrði um 14 km og þó umferð sé ekki mikil bendir frummat starfshópsins til að framkvæmdin standi að mestu undir sér án ríkisframlaga, þ.e. að greiðsla veggjalda geti dugað til að framkvæma verkið. Ekki er samkomulag við sveitarfélagið um leiðina og kom þetta verkefni ekki til frekari skoðunar hjá starfshópnum. Vegagerðin áætlar stofnkostnað um 2.150 m.kr.“Það er miður og raunar einkennilegt og hlýtur að kalla á sérstakar skýringar að ekki sé fjallað frekar um þessa leið með þeim rökum einum að ekki sé samkomulag við „sveitarfélagið“ um leiðina. Nýr vegur, sem yrði um 16 km, lægi um tvö sveitarfélög, 15 km í Húnavatnshreppi og 1 km í Blönduósbæ. Hvort sem samkomulag liggur fyrir á ákveðnum tímapunkti um ákveðna framkvæmd í vegagerð eða ekki hlýtur fagleg umfjöllun um mögulega einkaframkvæmd við gerð vegar þá tilteknu leið eins og aðrar leiðir að gagnast í ýmsu tilliti. M.a. við ákvörðun um forgangsröðun í vegakerfinu, t.d. við undirbúning næstu 12 ára samgönguáætlunar, eftir atvikum að höfðu samráði við hlutaðeigandi sveitarfélög. Það er þó bót í máli að þegar liggja fyrir a.m.k. þrjár úttektir, sem allar eru samhljóða, um að Húnavallaleið sé afar arðsöm leið, hvernig sem á er litið, samfélagslega, umhverfislega, með tilliti til byggðasjónarmiða í víðu samhengi og aukins umferðaröryggis. Jafnframt ætti framkvæmdin að geta farið langt með að bera sig að fullu fjárhagslega með gjöldum af vegfarendum. Gerð Húnavallaleiðar mundi án efa draga eitthvað úr umferð um Blönduós og e.t.v. leiða til minnkaðra umsvifa þar sem því næmi. Þarf þá að greina möguleg samfélagáhrif hugsanlegs nýs vegar sem best og huga að mögulegum mótvægisaðgerðum. Ber að hafa í huga að aukin umsvif ættu að geta skapast við hinn nýja veg, sem ekki liggur ýkja langt frá Blönduósi, auk þess sem minnkuð umferð um Blönduós gæti á sína vísu einnig haft ýmis jákvæð áhrif. Gæti málamiðlun einmitt falið í sér að leggja hinn nýja veg í einkaframkvæmd með veggjöldum. Hefðu vegfarendur þá val um hvort þeir greiddu t.d. 800 kr. fyrir að komast styttri leið eða færu lengri leið sér að kostnaðarlausu. Hefði umfjöllun starfshópsins einmitt getað nýst vel við þessa skoðun. Ekki verður við annað unað en gert verði ráð fyrir vegi þessa leið í þeirri 12 ára samgöngu-áætlun fyrir árin 2015 til 2026 sem nú er í vinnslu. Miklir hagsmunir eru í húfi af styttri leið fyrir samfélagið og umferðina. Þótt sveitarfélögum beri lögum samkvæmt að annast gerð aðalskipulags og vegir verði ekki lagðir nema gert sé ráð fyrir þeim þar eru einstök sveitarfélög ekki einráð um efni aðalskipulagsins. Ef Alþingi samþykkir að gera ráð fyrir vegi einhverja tiltekna leið í samgönguáætlun, ber hlutaðeigandi sveitarfélagi að taka hann inn í aðalskipulag við næstu endurskoðun þess. Þótt hér sé eingöngu fjallað um Húnavallaleið á allt hið sama við um mögulega styttingu í Skagafirði, sem í skýrslunni er nefnd „Skagafjarðarleið“ en einnig hefur verið nefnd „Vindheimaleið“, nema þar yrði um nokkru kostnaðarsamari framkvæmd að ræða (2.550 m.kr.). Nýr vegur lægi um sveitarfélögin Akrahrepp og Sveitarfélagið Skagafjörð og yrði um 13 km og stytting um 6 km. Vel mætti skoða að fara með Húnavallaleið og Vindheimaleið í sameiginlega einkaframkvæmd með veggjöldum og stytta þannig leiðina milli Suðvestur- og Norðausturlands um samtals 20 km, hvorki meira né minna. Þessu fylgdi auk þess að umferðin færi 32 km á vegum lögðum samkvæmt nýjustu stöðlum, í stað þess að fara 20 km lengri leið á eldri vegum, samtals um 50 km. Er ekki kominn tími til að láta heildarhagsmuni og umferðaröryggi ráða legu aðalakleiða landsins ekki síst ef vegfarendur sjálfir eru reiðbúnir að greiða kostnað við það? A.m.k. er brýnt og ástæðulaust að óttast að greina og kynna kosti við nýjar akleiðir sem best og mögulega einkafjármögnun þeirra en ekki ýta hugmyndum í þá veru til hliðar án nokkurrar skoðunar.Húnavallaleið..Vindheimaleið..
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar