Að rústa háskólastofnun Ólafur Arnalds skrifar 27. ágúst 2014 07:00 Það er komin upp einkennileg staða í málefnum Landbúnaðarháskóla Íslands. Stefnan virðist vera sú að sökkva skólanum hægt og sígandi uns sjálfgert verður að hætta starfseminni með öllu. Þetta er sér í lagi annarlegt þegar haft er í huga að ákveðið hafði verið að auka starfsemina og renna undir hana traustum stoðum með sameiningu við Háskóla Íslands, um leið og fjármagn hafði verið tryggt til að styðja myndarlega við þessar ráðagerðir. Ekki þarf að fjölyrða um þann gagnkvæma hag sem LbhÍ og HÍ hefðu af slíkri sameiningu, samlegðaráhrifin yrðu mikil. Jafnframt væri starfsemin tryggð til framtíðar, m.a. á Hvanneyri. Rétt er að taka fram að LbhÍ er ekki aðeins með starfsemi á Hvanneyri heldur er hann rekinn á mörgum stöðum. Hann varð til við sameiningu Rannsóknastofnunar landbúnaðarins á Keldnaholti, Garðyrkjuskólans á Reykjum og Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri. Stór hluti akademískra starfsmanna skólans starfar á Keldnaholti, en sú starfsstöð er afar mikilvæg fyrir mönnun á akademískum stöðum. Þá rekur skólinn mikilvægar starfsmenntabrautir í þágu landbúnaðar og garðyrkju sem hlúa þarf að. Það hafa verið stefnumið stjórnvalda í langan tíma að fækka háskólastofnunum landsins, óháð því hverjir hafa haldið um stjórnartauma. Fjölmörg fagleg rök, sem birt hafa verið í ýmsum skýrslum og úttektum, m.a. áliti óháðra erlendra sérfræðinga, sýna ljóslega að háskólar eru allt of margir. En hvað gerðist eiginlega? Eftir að menntamálaráðherra kynnti væntanlega sameiningu fyrir tæpu ári hlupu nokkrir til og mótmæltu sameiningunni í fjölmiðlum og í stjórnkerfinu. Einkum voru áberandi sveitarstjórnin í Borgarbyggð og bændaforystan. Stjórnendur skólans og meirihluti akademískra starfsmanna skólans færðu hins vegar rök fyrir ágæti sameiningarinnar. Málið dróst síðan á langinn og nú virðist sem hætt sé með öllu við þessa sameiningu. Óvissan hefur verið afar þrúgandi fyrir starfsemi skólans.Geigvænleg afleiðing Afleiðing óvissuástands og að hætt hefur verið við sameiningu LbhÍ og HÍ er geigvænleg fyrir starf Landbúnaðarháskólans. Í stað fyrirhugaðrar uppbyggingar verður heldur betur að draga saman seglin. Líklega þarf að segja upp fjölda starfsmanna og því segir það sig sjálft að ekki verður hægt að halda uppi kennslu á sumum þeirra sviða sem skólinn hefur helgað sér og nauðsynleg eru fyrir fjölbreytni og samlegð í háskólastarfinu. Ljóst er að þegar aflið í kennslu og rannsóknum minnkar fjarar smám saman undan gæðum í starfi skólans. Nemendur háskóla eiga að njóta fjölbreyttrar menntunar sem byggð er á traustri þekkingu og gæðum í kennslu; kynnast sem ólíkustum stefnum og straumum; öðlast víðsýni menntamannsins. Til þess þarf öflugt háskólaumhverfi. Það er deginum ljósara að ekki er grundvöllur fyrir örháskóla sem sinnir einvörðungu kennslu í landbúnaði. Örskóli í þágu einnar atvinnugreinar getur aldrei staðið undir nafni sem háskóli. Niðurstaðan sem nú liggur fyrir er vægast sagt dapurleg. Hún þjónar ekki hagsmunum nemenda, rannsókna eða þekkingar, né hagrænum sjónarmiðum; hún þjónar ekki einu sinni hagsmunum íbúa Borgarbyggðar. Þegar er tekið að fjara undan skólanum því hæfir starfsmenn stökkva nú frá borði þegar tækifæri gefast. Niðurstaðan er sú versta sem hugsast gat. Ekki getur það talist glæsilegur árangur sjálfskipaðra „velunnara“ skólans. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Skoðun Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Sjá meira
Það er komin upp einkennileg staða í málefnum Landbúnaðarháskóla Íslands. Stefnan virðist vera sú að sökkva skólanum hægt og sígandi uns sjálfgert verður að hætta starfseminni með öllu. Þetta er sér í lagi annarlegt þegar haft er í huga að ákveðið hafði verið að auka starfsemina og renna undir hana traustum stoðum með sameiningu við Háskóla Íslands, um leið og fjármagn hafði verið tryggt til að styðja myndarlega við þessar ráðagerðir. Ekki þarf að fjölyrða um þann gagnkvæma hag sem LbhÍ og HÍ hefðu af slíkri sameiningu, samlegðaráhrifin yrðu mikil. Jafnframt væri starfsemin tryggð til framtíðar, m.a. á Hvanneyri. Rétt er að taka fram að LbhÍ er ekki aðeins með starfsemi á Hvanneyri heldur er hann rekinn á mörgum stöðum. Hann varð til við sameiningu Rannsóknastofnunar landbúnaðarins á Keldnaholti, Garðyrkjuskólans á Reykjum og Landbúnaðarháskólans á Hvanneyri. Stór hluti akademískra starfsmanna skólans starfar á Keldnaholti, en sú starfsstöð er afar mikilvæg fyrir mönnun á akademískum stöðum. Þá rekur skólinn mikilvægar starfsmenntabrautir í þágu landbúnaðar og garðyrkju sem hlúa þarf að. Það hafa verið stefnumið stjórnvalda í langan tíma að fækka háskólastofnunum landsins, óháð því hverjir hafa haldið um stjórnartauma. Fjölmörg fagleg rök, sem birt hafa verið í ýmsum skýrslum og úttektum, m.a. áliti óháðra erlendra sérfræðinga, sýna ljóslega að háskólar eru allt of margir. En hvað gerðist eiginlega? Eftir að menntamálaráðherra kynnti væntanlega sameiningu fyrir tæpu ári hlupu nokkrir til og mótmæltu sameiningunni í fjölmiðlum og í stjórnkerfinu. Einkum voru áberandi sveitarstjórnin í Borgarbyggð og bændaforystan. Stjórnendur skólans og meirihluti akademískra starfsmanna skólans færðu hins vegar rök fyrir ágæti sameiningarinnar. Málið dróst síðan á langinn og nú virðist sem hætt sé með öllu við þessa sameiningu. Óvissan hefur verið afar þrúgandi fyrir starfsemi skólans.Geigvænleg afleiðing Afleiðing óvissuástands og að hætt hefur verið við sameiningu LbhÍ og HÍ er geigvænleg fyrir starf Landbúnaðarháskólans. Í stað fyrirhugaðrar uppbyggingar verður heldur betur að draga saman seglin. Líklega þarf að segja upp fjölda starfsmanna og því segir það sig sjálft að ekki verður hægt að halda uppi kennslu á sumum þeirra sviða sem skólinn hefur helgað sér og nauðsynleg eru fyrir fjölbreytni og samlegð í háskólastarfinu. Ljóst er að þegar aflið í kennslu og rannsóknum minnkar fjarar smám saman undan gæðum í starfi skólans. Nemendur háskóla eiga að njóta fjölbreyttrar menntunar sem byggð er á traustri þekkingu og gæðum í kennslu; kynnast sem ólíkustum stefnum og straumum; öðlast víðsýni menntamannsins. Til þess þarf öflugt háskólaumhverfi. Það er deginum ljósara að ekki er grundvöllur fyrir örháskóla sem sinnir einvörðungu kennslu í landbúnaði. Örskóli í þágu einnar atvinnugreinar getur aldrei staðið undir nafni sem háskóli. Niðurstaðan sem nú liggur fyrir er vægast sagt dapurleg. Hún þjónar ekki hagsmunum nemenda, rannsókna eða þekkingar, né hagrænum sjónarmiðum; hún þjónar ekki einu sinni hagsmunum íbúa Borgarbyggðar. Þegar er tekið að fjara undan skólanum því hæfir starfsmenn stökkva nú frá borði þegar tækifæri gefast. Niðurstaðan er sú versta sem hugsast gat. Ekki getur það talist glæsilegur árangur sjálfskipaðra „velunnara“ skólans.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar