Óljóst um lögmæti starfslokasamninga Landspítalans Eva Bjarnadóttir skrifar 6. mars 2014 07:00 Landspítalinn Grunur leikur á um að þrír starfslokasamningar hafi verið gerðir án heimildar á Landspítalanum í tíð fyrrum forstjóra sjúkrahússins, Björns Zoëga. Landspítalinn hefur afhent Umboðsmanni Alþingis samningana til athugunar. Umboðsmaður Alþingis óskaði eftir upplýsingum um starfslokasamningana í nóvember síðastliðnum. Svör við fyrirspurninni bárust í janúar, en afstaða til þess hvort embættið hefji formlega athugun mun liggja fyrir á næstu vikum. Samkvæmt upplýsingum frá Landspítalanum voru samningarnir gerðir árið 2009 og síðar, við þrjá fyrrum stjórnendur sjúkrahússins. Samningarnir eru nú til skoðunar hjá umboðsmanni þar sem metið verður hvort farið hafi verið yfir lagaleg mörk við gerð þeirra. Tveir samninganna voru gerðir til tíu mánaða og fylgdi öðrum þeirra ákvæði um að starfsmaður sinnti á tímabilinu verkefni í tengslum við nýtt sjúkrahús. Hinn samningurinn fól ekki í sér vinnuframlag. Þriðji samningurinn var upphaflega gerður til þriggja ára og segir yfirlögfræðingur sjúkrahússins að til hafi staðið að finna viðkomandi starfsmanni annað starf innan stofnunarinnar. Það hafi hins vegar ekki gengið eftir og samningnum verið sagt upp. Umboðsmaður Alþingis gaf út álit árið 2007 um heimildir stjórnenda ríkisstofnana til að gera starfslokasamninga. Þar kemur fram sú afstaða fjármálaráðuneytisins að ekki sé unnt að gera starfslokasamninga við ríkisstarfsmenn án sérstakra lagaheimilda. Ekki sé slíkar heimildir að finna í lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins, og því sé forstöðumönnum ekki heimilt að taka ákvörðun um gerð starfslokasamninga. Jafnframt er á það bent í áliti umboðsmanns að gæta þurfi að því að jafnræðis milli starfsmanna sé gætt, bæði um efni samninganna og hverjir eigi kost á þeim. Þá kemur fram að dómar sem fallið hafa í ágreiningsmálum varðandi starfslokasamninga hafi ekki verið á einn veg.Trausti Fannar Valsson, lektor við lagadeild Háskóla Íslands, segir að út frá dómafordæmum sé ekki hægt að fullyrða að óheimilt sé gera starfslokasamninga. Þó sé ljóst að slíkir samningar séu háðir miklum takmörkunum, þar sem gæta þurfi jafnræðis meðal starfsmanna, fjárheimildir þurfi að vera til staðar og málsmeðferð uppsagnar að standast lög. Fái mál Landspítalans formlega umfjöllun umboðsmanns verður stjórnendum Landspítalns gefinn kostur á að skýra mál sitt. Verði niðurstaðan sú að brotið hafi verið gegn stjórnvaldsreglum lýkur umboðsmaður sinni meðferð með útgáfu álits.Fjármálaráðuneytið áréttaði reglur um uppsagnir Fjármálaráðuneytið sendi stjórnendum ríkisstofnana eftirfarandi áréttingu árið 2007 um heimildir þeirra til að binda endi á ráðningu starfsmanns, í kjölfar álits Umboðsmaður Alþingis. Þær heimildir eru:Lögleg uppsögn ráðningarsamnings sem ekki felur í sér neinar heimildir til launagreiðslna eftir að uppsagnarfresti lýkur.Fyrirvaralaus frávikning úr starfi án frekari launa. Lausn vegna heilsubrests þegar þau skilyrði eru fram komin með þriggja mánaða lausnarlaunum. Niðurlagning starfs sem biðlaunaréttur er tengdur við með sex eða tólf mánaða launum samkvæmt ákvæði starfsmannalaga til bráðabirgða.Hvað er starfslokasamningur? Hugtakið starfslokasamningur er ekki fastmótað í íslenskum rétti, en í áliti umboðsmanns Alþingis og í svari fjármálaráðuneytisins við fyrirspurn þingmanns á Alþingi, segir að átt sé við samning um að starfsmaður láti af starfi áður en hann hefur náð aldurshámarki eða tímabundin skipun eða ráðning sé á enda, án þess að reglum laga um starfslokin fylgt sé og þá gegn fjárgreiðslu. Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Innlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Kemur kjarnorkuvetur á eftir kjarnorkuákvæðinu? Innlent „Það er orrustan um Ísland“ Innlent „Alvarleg yfirlýsing frá formanni flokks“ Innlent Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Innlent Fleiri fréttir Tillögur „ekki afhentar í lokuðu umslagi“ Uppþot og fúkyrði á þinginu og bandarískur kjarnorkukafbátur Jökulhlaupið í rénun Reyna að stilla til friðar í bakherbergjum Alþingis Segir ummæli ráðherra um sig ógeðfelld Fundu tuttugu kíló af grasi eftir húsleit í Hafnarfirði Mennirnir þrír sjáist ekki í myndefni Vara við slysahættu vegna kaldavatnsleysis Vilja herða reglur um frágang rafhlaupahjóla í Reykjavík Segir valkyrjur rangnefni og vill kalla þær skjaldmeyjar Samtal við stjórnarandstöðuna fullreynt Kemur kjarnorkuvetur á eftir kjarnorkuákvæðinu? „Forsætisráðherra veit ekkert hvernig þetta hefur verið!“ „Enginn vafi á að fyrirkomulag Bílastæðasjóðs er löglegt“ Nóróveira líkleg orsök hópsýkingar á Laugarvatni „Það er orrustan um Ísland“ „Alvarleg yfirlýsing frá formanni flokks“ „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Ávarp forsætisráðherra og kjarnorkukafbátur við Grundartanga Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Spyr hvort draga eigi valdhafa undir húsvegg og skjóta Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Jökulhlaup úr Mýrdalsjökli í Leirá Syðri og Skálm enn í gangi Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Borgarbúar frekar hlynntir kílómetragjaldi en landsbyggðin Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Sjá meira
Grunur leikur á um að þrír starfslokasamningar hafi verið gerðir án heimildar á Landspítalanum í tíð fyrrum forstjóra sjúkrahússins, Björns Zoëga. Landspítalinn hefur afhent Umboðsmanni Alþingis samningana til athugunar. Umboðsmaður Alþingis óskaði eftir upplýsingum um starfslokasamningana í nóvember síðastliðnum. Svör við fyrirspurninni bárust í janúar, en afstaða til þess hvort embættið hefji formlega athugun mun liggja fyrir á næstu vikum. Samkvæmt upplýsingum frá Landspítalanum voru samningarnir gerðir árið 2009 og síðar, við þrjá fyrrum stjórnendur sjúkrahússins. Samningarnir eru nú til skoðunar hjá umboðsmanni þar sem metið verður hvort farið hafi verið yfir lagaleg mörk við gerð þeirra. Tveir samninganna voru gerðir til tíu mánaða og fylgdi öðrum þeirra ákvæði um að starfsmaður sinnti á tímabilinu verkefni í tengslum við nýtt sjúkrahús. Hinn samningurinn fól ekki í sér vinnuframlag. Þriðji samningurinn var upphaflega gerður til þriggja ára og segir yfirlögfræðingur sjúkrahússins að til hafi staðið að finna viðkomandi starfsmanni annað starf innan stofnunarinnar. Það hafi hins vegar ekki gengið eftir og samningnum verið sagt upp. Umboðsmaður Alþingis gaf út álit árið 2007 um heimildir stjórnenda ríkisstofnana til að gera starfslokasamninga. Þar kemur fram sú afstaða fjármálaráðuneytisins að ekki sé unnt að gera starfslokasamninga við ríkisstarfsmenn án sérstakra lagaheimilda. Ekki sé slíkar heimildir að finna í lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins, og því sé forstöðumönnum ekki heimilt að taka ákvörðun um gerð starfslokasamninga. Jafnframt er á það bent í áliti umboðsmanns að gæta þurfi að því að jafnræðis milli starfsmanna sé gætt, bæði um efni samninganna og hverjir eigi kost á þeim. Þá kemur fram að dómar sem fallið hafa í ágreiningsmálum varðandi starfslokasamninga hafi ekki verið á einn veg.Trausti Fannar Valsson, lektor við lagadeild Háskóla Íslands, segir að út frá dómafordæmum sé ekki hægt að fullyrða að óheimilt sé gera starfslokasamninga. Þó sé ljóst að slíkir samningar séu háðir miklum takmörkunum, þar sem gæta þurfi jafnræðis meðal starfsmanna, fjárheimildir þurfi að vera til staðar og málsmeðferð uppsagnar að standast lög. Fái mál Landspítalans formlega umfjöllun umboðsmanns verður stjórnendum Landspítalns gefinn kostur á að skýra mál sitt. Verði niðurstaðan sú að brotið hafi verið gegn stjórnvaldsreglum lýkur umboðsmaður sinni meðferð með útgáfu álits.Fjármálaráðuneytið áréttaði reglur um uppsagnir Fjármálaráðuneytið sendi stjórnendum ríkisstofnana eftirfarandi áréttingu árið 2007 um heimildir þeirra til að binda endi á ráðningu starfsmanns, í kjölfar álits Umboðsmaður Alþingis. Þær heimildir eru:Lögleg uppsögn ráðningarsamnings sem ekki felur í sér neinar heimildir til launagreiðslna eftir að uppsagnarfresti lýkur.Fyrirvaralaus frávikning úr starfi án frekari launa. Lausn vegna heilsubrests þegar þau skilyrði eru fram komin með þriggja mánaða lausnarlaunum. Niðurlagning starfs sem biðlaunaréttur er tengdur við með sex eða tólf mánaða launum samkvæmt ákvæði starfsmannalaga til bráðabirgða.Hvað er starfslokasamningur? Hugtakið starfslokasamningur er ekki fastmótað í íslenskum rétti, en í áliti umboðsmanns Alþingis og í svari fjármálaráðuneytisins við fyrirspurn þingmanns á Alþingi, segir að átt sé við samning um að starfsmaður láti af starfi áður en hann hefur náð aldurshámarki eða tímabundin skipun eða ráðning sé á enda, án þess að reglum laga um starfslokin fylgt sé og þá gegn fjárgreiðslu.
Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Innlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Kemur kjarnorkuvetur á eftir kjarnorkuákvæðinu? Innlent „Það er orrustan um Ísland“ Innlent „Alvarleg yfirlýsing frá formanni flokks“ Innlent Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Innlent Fleiri fréttir Tillögur „ekki afhentar í lokuðu umslagi“ Uppþot og fúkyrði á þinginu og bandarískur kjarnorkukafbátur Jökulhlaupið í rénun Reyna að stilla til friðar í bakherbergjum Alþingis Segir ummæli ráðherra um sig ógeðfelld Fundu tuttugu kíló af grasi eftir húsleit í Hafnarfirði Mennirnir þrír sjáist ekki í myndefni Vara við slysahættu vegna kaldavatnsleysis Vilja herða reglur um frágang rafhlaupahjóla í Reykjavík Segir valkyrjur rangnefni og vill kalla þær skjaldmeyjar Samtal við stjórnarandstöðuna fullreynt Kemur kjarnorkuvetur á eftir kjarnorkuákvæðinu? „Forsætisráðherra veit ekkert hvernig þetta hefur verið!“ „Enginn vafi á að fyrirkomulag Bílastæðasjóðs er löglegt“ Nóróveira líkleg orsök hópsýkingar á Laugarvatni „Það er orrustan um Ísland“ „Alvarleg yfirlýsing frá formanni flokks“ „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Ávarp forsætisráðherra og kjarnorkukafbátur við Grundartanga Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Spyr hvort draga eigi valdhafa undir húsvegg og skjóta Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Jökulhlaup úr Mýrdalsjökli í Leirá Syðri og Skálm enn í gangi Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Borgarbúar frekar hlynntir kílómetragjaldi en landsbyggðin Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Sjá meira