Hjúkrun aldraðra gjaldfelld?

Um 240 hjúkrunarfræðingar vinna hjá samtökum fyrirtækja í velferðarþjónustu, af þeim langflestir hjá fyrirtækjum sem reka hjúkrunarheimili sem sjálfseignarstofnanir. Stærstu fyrirtækin þar eru Dvalar- og hjúkrunarheimilið Grund, Hrafnistuheimilin, hjúkrunarheimilin Eir, Skjól og Sóltún. Rekstur þessara fyrirtækja byggir á daggjaldagreiðslum sem koma alfarið frá ríkinu og nema að meðaltali um 720 þús. krónum á mánuði fyrir hvern íbúa hjúkrunarheimilisins.

Sum þessara heimila hafa einnig gert samninga um tímabundnar hvíldarinnlagnir úr heimahúsum eða samninga um endurhæfingu við Landspítala. Um aðrar tekjur eða annan rekstur getur einnig verið að ræða. Hrafnistuheimilin reka Happdrætti DAS, og nokkur hjúkrunarheimili eru auk þess í öðrum rekstri sem tengist þjónustu við aldraða, til dæmis byggingu og rekstri þjónustu- og öryggisíbúða.

Íbúar hjúkrunarheimila hafa hver og einn fengið formlegt vistunarmat þess efnis að heilsa þeirra leyfi ekki með nokkru móti að þeir búi lengur einir heima og að umönnun þeirra utan hjúkrunarheimilis sé ekki lengur möguleg þrátt fyrir heimahjúkrun, félagslega heimaþjónustu og stuðning aðstandanda. Engum vafa er því undirorpið að hér er um að ræða fjölveikt fólk, langflest aldrað.

Öll hjúkrunarþjónusta á hjúkrunarheimilum er undir stjórn og á ábyrgð hjúkrunarfræðinga. Unnið er samkvæmt viðurkenndum gæðastuðlum, skráning viðhöfð og samstarf haft við stoðstéttir og ekki síður aðstandendur þegar teknar eru ákvarðanir um hjúkrunarmeðferð.

Góð hjúkrun undir stjórn hjúkrunarfræðinga á hjúkrunarheimilum er einn af hornsteinum þess hve þjóðin býr við góða heilsu og er langlíf.

Leiðrétta verður misræmið

Nú er mikil ólga meðal hjúkrunarfræðinga innan hjúkrunarheimilanna. Síðastliðið vor fengu hjúkrunarfræðingar í starfi hjá ríkinu launaleiðréttingu gegnum stofnanasamninga. Sú hækkun skilaði sér ekki til kollega þeirra sem starfa hjá fyrirtækjum í velferðarþjónustu en lengi voru bundnar vonir við að hækkunin næðist með jafnlaunaátaki. Nú er hins vegar ljóst að launaleiðrétting fyrir þennan hóp næst ekki nema með viðbótarfjárveitingu frá ríkinu, hjúkrunarheimilin treysta sér ekki til að hækka launin nema að fá það bætt með hækkun daggjalda. Eina leiðin til að leiðrétta það misræmi sem er á kjörum hjúkrunarfræðinga er í gegnum kjarasamninga sem nú eru lausir.

Ljóst er að hjúkrunarfræðingar ráða sig ekki til starfa á hjúkrunarheimili fyrir lægri laun en kollegar þeirra fá á Landspítala. Afleiðingin verður skortur á hjúkrunarfræðingum innan öldrunarþjónustunnar.

Með því er verið að draga úr gæðum hjúkrunarþjónustu á hjúkrunarheimilum sem felur í sér verri lífsgæði þeirra sem þar búa.

Sú spurning hlýtur að vakna hvort verið sé að taka pólitíska ákvörðun um að draga úr kostnaði í heilbrigðiþjónustu á Íslandi með því að gjaldfella hjúkrun aldraðra?