Óheimilt verður að auglýsa eftir ákveðnum eiginleikum starfsmanna

Nýjum lögum um jafna meðferð á vinnumarkaði er ætlað að tryggja að vinnuveitendur geti ekki mismunað umsækjendum um starf eftir aldri, lífsskoðunum, skertri starfsgetu og fleiru.

Lögin gera einnig ráð fyrir því að óheimilt verður að krefja starfsfólk um að halda trúnaði um launakjör sín. Starfsmenn mega því tjá sig um launakjör sín að vild.

Velferðarráðuneytið auglýsir nú eftir umsögnum um lögin, en umsagnarfrestur rennur út þann 28. febrúar.

Vinnuveitendur, hvort heldur sem er á opinberum eða einkamarkaði, munu ekki geta borið fyrir sig kynþátt, þjóðernisuppruna, trú, lífsskoðun, fötlun, skerta starfsgetu, aldur, kynhneigð eða kynvitund umsækjenda eða starfsmanna þegar þeir taka ákvörðun um ráðningu eða ýmisskonar kjör viðkomandi samkvæmt lögunum.

Mega ekki auglýsa eftir tilteknum eiginleikum

Fyrrgreindir þættir mega ekki vera áhrifaþáttur í því þegar vinnuveitendur meta hvort veita eigi stöðuhækkun, stöðubreytingu, endurmenntun, símenntun, starfsþjálfun, námsleyfi, uppsögn eða annað sem tengist breyttum vinnuaðstæðum eða starfskjörum.

Auglýsingar þar sem vinnuveitendur gera kröfu um eiginleika sem samræmast ekki undantekningarákvæðum laganna eru óheimilar. Þannig mega vinnuveitendur sem dæmi ekki óska eftir starfsfólki á ákveðnum aldri nema þeir geti fært fram málefnaleg rök sem helgast af lögmætu markmiði um það hvers vegna umsækjendur skulu vera á tilteknum aldri.

Mega mismuna í undantekningartilfellum

Samkvæmt drögunum að frumvarpinu verða þó undantekningar á lögunum og munu vinnuveitendur til dæmis geta neitað fötluðum einstaklingum eða aðilum með skerta starfsgetu um starf ef ráðningin yrði talin sérstaklega íþyngjandi fyrir vinnuveitandann.

Sömuleiðis verður mismunandi meðferð ekki talin brjóta gegn lögunum ef starfið er þess eðlis að það krefjist ákveðinna eiginleika af hálfu starfsmannsins. Þannig verður til dæmis ekki talið að um ólögmæta mismunun sé að ræða ef lögreglumönnum er gert að standast kröfur um líkamlegt heilbrigði.

Til viðbótar þessu er heimilt að mismuna fólki á grundvelli aldurs ef sú mismunun er liður í því að ná lögmætu markmiði sem vinnuveitandinn hefur sett sér.

Í drögum að frumvarpi með lögunum segir að þau séu hliðstæða sambærilegra laga sem hafa verið innleidd víða í Evrópu.