Óumbeðið sjálfstæði Seðlabanka Ólafur Þ. Stephensen skrifar 15. febrúar 2014 11:23 Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra hefur í annað skiptið á stuttum tíma stokkið upp á nef sér gagnvart Seðlabankanum, að því er virðist af því að Seðlabankinn sinnir sínu lögbundna hlutverki. Í nóvember létu forsvarsmenn bankans í ljósi ákveðnar áhyggjur af stærsta kosningamáli flokks forsætisráðherrans, róttækustu skuldaleiðréttingu í heimi. Ráðherrann brást reiður við, kallaði nálgun Seðlabankamanna "sérkennilega" og sakaði þá um að ástunda fremur pólitík en hagstjórn. Í vikunni birti svo Seðlabankinn mat sitt á efnahagsáhrifum skuldalækkunarinnar. Bankinn telur að hún muni auka einkaneyzlu og innflutning, draga úr þjóðhagslegum sparnaði og viðskiptaafgangi og stuðla að lægra gengi krónunnar en ella. Þar með geti aðgerðirnar ýtt undir verðbólgu og útheimti harðara aðhald peningastefnunnar. Þetta mat kemur ekki á óvart. Það fer hins vegar ógurlega í taugarnar á forsætisráðherranum að Seðlabankinn skuli leyfa sér að tala svona um uppáhaldskosningamálið hans. Hann furðaði sig á því á Viðskiptaþingi á miðvikudaginn að Seðlabankinn færi "óumbeðinn" í þessa greiningu, ekki sízt af því að hann ætti eftir að skila af sér greiningu á greiðslujöfnuði Íslands, sem ríkisstjórnin hefði beðið um fyrir nokkru. Talsmaður Seðlabankans stakk snyrtilega upp í forsætisráðherrann í viðtali hér í blaðinu í gær; benti á að bankinn nyti sjálfstæðis í því hlutverki sínu að passa upp á stöðugt verðlag í landinu og óhjákvæmilega þyrfti að greina efnahagsáhrif jafnumfangsmikilla aðgerða stjórnvalda. Þessi vinna væri jafnframt forsenda þess að hægt væri að fara í greiðslujöfnuðargreininguna. Hnútukast Sigmundar Davíðs í Seðlabankann er ekki gott fyrir traust á efnahagslífinu. Daníel Svavarsson, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans, sagði í Fréttablaðinu í gær að hann vissi ekki dæmi þess að forsætisráðherrar annarra ríkja brygðust þannig við gagnvart seðlabönkum. Erlendir greinendur sæju skortinn á trausti stjórnvalda í garð Seðlabankans og það veikti tiltrú þeirra á að hér yrði hægt að koma á stöðugleika. Sjálfstæði Seðlabankans er ekki fundið upp í bankanum. Það er ákvörðun Alþingis, að grunni frá 2001, í valdatíð Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks. Rökin eru meðal annars að þannig séu stöðugleiki og fagmennska við stjórn peningamála betur tryggð en ef pólitíkusar eru með puttana í henni. Seðlabankinn gegnir líka sjálfstæðu greiningarhlutverki og þar með aðhaldshlutverki gagnvart ríkisstjórninni. Rifja má upp að síðast þegar þingið hnykkti á faglegu sjálfstæði bankans, meðal annars með stofnun peningastefnunefndar, studdi allur þingflokkur Framsóknar þá breytingu. Forsætisráðherrann verður að sætta sig við að Seðlabankinn gerir og segir ekki alltaf það sem honum þóknast. Kannski þarf hann líka að rifja upp það sem honum hefur orðið tíðrætt um; að það sé hægt að komast að skynsamlegustu niðurstöðunni með rökræðum. Það útheimtir að menn hlusti á rök sem þeir eru ekki endilega sammála og útskýri þá sína hlið mála betur, í staðinn fyrir að fara í fýlu og skamma þá sem eru á annarri skoðun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Sjá meira
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra hefur í annað skiptið á stuttum tíma stokkið upp á nef sér gagnvart Seðlabankanum, að því er virðist af því að Seðlabankinn sinnir sínu lögbundna hlutverki. Í nóvember létu forsvarsmenn bankans í ljósi ákveðnar áhyggjur af stærsta kosningamáli flokks forsætisráðherrans, róttækustu skuldaleiðréttingu í heimi. Ráðherrann brást reiður við, kallaði nálgun Seðlabankamanna "sérkennilega" og sakaði þá um að ástunda fremur pólitík en hagstjórn. Í vikunni birti svo Seðlabankinn mat sitt á efnahagsáhrifum skuldalækkunarinnar. Bankinn telur að hún muni auka einkaneyzlu og innflutning, draga úr þjóðhagslegum sparnaði og viðskiptaafgangi og stuðla að lægra gengi krónunnar en ella. Þar með geti aðgerðirnar ýtt undir verðbólgu og útheimti harðara aðhald peningastefnunnar. Þetta mat kemur ekki á óvart. Það fer hins vegar ógurlega í taugarnar á forsætisráðherranum að Seðlabankinn skuli leyfa sér að tala svona um uppáhaldskosningamálið hans. Hann furðaði sig á því á Viðskiptaþingi á miðvikudaginn að Seðlabankinn færi "óumbeðinn" í þessa greiningu, ekki sízt af því að hann ætti eftir að skila af sér greiningu á greiðslujöfnuði Íslands, sem ríkisstjórnin hefði beðið um fyrir nokkru. Talsmaður Seðlabankans stakk snyrtilega upp í forsætisráðherrann í viðtali hér í blaðinu í gær; benti á að bankinn nyti sjálfstæðis í því hlutverki sínu að passa upp á stöðugt verðlag í landinu og óhjákvæmilega þyrfti að greina efnahagsáhrif jafnumfangsmikilla aðgerða stjórnvalda. Þessi vinna væri jafnframt forsenda þess að hægt væri að fara í greiðslujöfnuðargreininguna. Hnútukast Sigmundar Davíðs í Seðlabankann er ekki gott fyrir traust á efnahagslífinu. Daníel Svavarsson, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans, sagði í Fréttablaðinu í gær að hann vissi ekki dæmi þess að forsætisráðherrar annarra ríkja brygðust þannig við gagnvart seðlabönkum. Erlendir greinendur sæju skortinn á trausti stjórnvalda í garð Seðlabankans og það veikti tiltrú þeirra á að hér yrði hægt að koma á stöðugleika. Sjálfstæði Seðlabankans er ekki fundið upp í bankanum. Það er ákvörðun Alþingis, að grunni frá 2001, í valdatíð Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks. Rökin eru meðal annars að þannig séu stöðugleiki og fagmennska við stjórn peningamála betur tryggð en ef pólitíkusar eru með puttana í henni. Seðlabankinn gegnir líka sjálfstæðu greiningarhlutverki og þar með aðhaldshlutverki gagnvart ríkisstjórninni. Rifja má upp að síðast þegar þingið hnykkti á faglegu sjálfstæði bankans, meðal annars með stofnun peningastefnunefndar, studdi allur þingflokkur Framsóknar þá breytingu. Forsætisráðherrann verður að sætta sig við að Seðlabankinn gerir og segir ekki alltaf það sem honum þóknast. Kannski þarf hann líka að rifja upp það sem honum hefur orðið tíðrætt um; að það sé hægt að komast að skynsamlegustu niðurstöðunni með rökræðum. Það útheimtir að menn hlusti á rök sem þeir eru ekki endilega sammála og útskýri þá sína hlið mála betur, í staðinn fyrir að fara í fýlu og skamma þá sem eru á annarri skoðun.
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun