Pínulítið eins og Kiljan í Vesturheimi Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 22. ágúst 2014 16:45 "Ragnheiður á alveg jafn mikið í þáttunum og ég þótt ég verði á skjánum,“ segir Egill sem hér er með Ragnheiði Thorsteinsson. Fréttablaðið/GVA „Við erum með gott efni um íslensku vesturfarana í máli og myndum. Bæði efni sem við tókum upp sjálf og gamlar ljósmyndir og kvikmyndir sem við höfum fundið. Mest tengist það sögunni, bókmenntunum og blaðaútgáfunni. Ég held þetta sé saga sem ekki hefur verið rakin í sjónvarpinu áður. Pínulítið eins og Kiljan í Vesturheimi,“ segir Egill Helgason um nýja tíu þátta röð, sem hefur göngu sína í sjónvarpinu á RÚV á sunnudagskvöld og verður á dagskrá vikulega fram í október. Egill fór vestur um haf í fyrra ásamt Ragnheiði Thorsteinsson upptökustjóra og Jóni Víðis tökumanni. „Við tókum upp efni í Nýja-Íslandi, í Winnepeg, Norður-Dakóta og Alberta, líka á vesturströndinni, bæði Bandaríkja- og Kanadamegin. Hittum margt áhugavert fólk, flest af því eldra fólk, einkum eldri konur. Sú elsta sem við töluðum við var 104 ára. Það er enn fólk þarna sem talar klingjandi fallega íslensku, þó það hafi bara einu sinni á ævinni komið til Íslands. Sumir tala eiginlega 19. aldar íslensku.“ Egill segir Vestur-Íslendingana hafa lifað ríku menningarlífi. „Fólk fór með mikið af bókum með sér og svo voru þarna skáld og rithöfundar innan hópsins.Egill og Jón Víðis Hauksson myndatökumaður í Kanada.Mynd/Úr einkasafniUm aldamótin 1900 var sterkasta menningarsamfélag Íslendinga ekki á Íslandi heldur í Winnepeg. Þar var mikil bóka - og blaðaútgáfa og blómlegt menningarstarf. Íslendingarnir rifust líka óskaplega mikið innbyrðis um alla hluti á prenti. Voru varla komnir út þegar þeir fóru að rífast gegnum blöð. Trúmál ollu klofningi og þeir rifust um þátttökuna í fyrri heimsstyrjöldinni. Það hefur ekki mikið verið sagt frá því en það voru um eitt þúsund Íslendingar sem börðust í kanadíska hernum og á annað hundrað íslenskir strákar sem féllu, sumir fæddir á Íslandi og aðrir af annarri kynslóð innflytjenda þar.“ Meðal þeirra sem Egill náði sambandi við var 94 ára kona sem átti ömmu og afa í fyrsta hópnum sem fór út 1875. „Þetta er síðasta kynslóðin sem man eitthvað að ráði um Ísland,“ segir hann og bætir við. „Sagan er dramatísk. Fólk lenti í hrakningum og átti erfitt fyrst en svo hafði það það betra en búa við hokur á heiðarbýlum og ýmiss konar kúgun hér heima þannig að eftir fyrstu erfiðleikana reyndist það góð ákvörðun fyrir flesta að hafa farið.“ Menning Mest lesið Boðaði vinkonurnar í bústað eftir að hafa upplifað Tinder á sterum Lífið „Lætur mér líða eins og tími minn í Hollywood hafi verið ómaksins virði“ Lífið Fögnuðu sögulegum 850 þúsund króna hátalara Ella Egils Lífið Fréttatía vikunnar: Moulin Rouge, Blóðbankinn og Eurovision Lífið Sonur Fóstbróður slær í gegn: „Ég er fastur þarna núna, orðinn háður“ Lífið Nextar og Sinclair sýna þætti Kimmels aftur Bíó og sjónvarp Lamaðist og missti sjón en fann styrk í sjálfri sér Lífið Selja íbúð í Vesturbænum: „Við eigum of mörg börn til að búa í henni áfram“ Lífið „Kristrún Frostadóttir frá... Finnlandi?“ Lífið Björgvin Franz brotinn en slær í gegn í Ladda og ræktinni Lífið Fleiri fréttir Norræni skálinn á heimssýningunni í Osaka hlaut gullverðlaun Fólk vilji ekki bara sjá þetta á Instagram Með Banksy í stofunni heima Afgangsgler fær nýtt líf á sýningu í HAKK gallerý Segir strákum að hætta í bandarísku efni: „Eins og við séum í málhöltu úthverfi í Nebraska“ Innblástur frá handanheiminum Kynorkan alltumlykjandi hjá óléttu óperusöngkonunni Skortur á viðtengingarhætti hjá Laufeyju sé hluti af stærri þróun Uppselt á fimmtíu sýningar á Línu Langsokk Óbeisluð rómantík á örlagaríku stefnumóti Geislandi Vigdís og gat á skónum sem mátti ekki sjást Leikari, óperusöngvarar og sjómaður vilja stýra óperunni Misvel tekið í gjörning Sverris: „Lokkandi beita fyrir niðrandi ummæli“ eða ást á tungumálinu Gamla TR-húsinu umbreytt í Hlemm.haus: „Augljóst að þörfin var gríðarleg“ Nanna Rögnvaldardóttir hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Stórtónleikar og flugeldasýning að vanda á Ljósanótt Neðanjarðarpartý og menningarveisla fyrir öll vit Ný viðbygging við Þjóðleikhúsið „langþráður draumur“ Skammar vini sína: „Hættum Happy birthday á Facebook“ Klórar sér í kollinum yfir nýrri göngubrú: Margt „mjög sérstakt“ sem menn hafi búið til síðustu ár Ráðin nýr verkefnastjóri menningar í Kópavogi Ljósbrot tilnefnd til Kvikmyndaverðlauna Norðurlandaráðs Syrgir gamla íslenska skyrið: „Nánast með verstu menningarglæpum okkar sögu“ Kolfinna leikstýrir kærastanum í annað sinn Opnar femínískt myndlistagallerí í Vesturbænum „Það var tímapunktur sem ég talaði aldrei um neitt“ Sjá meira
„Við erum með gott efni um íslensku vesturfarana í máli og myndum. Bæði efni sem við tókum upp sjálf og gamlar ljósmyndir og kvikmyndir sem við höfum fundið. Mest tengist það sögunni, bókmenntunum og blaðaútgáfunni. Ég held þetta sé saga sem ekki hefur verið rakin í sjónvarpinu áður. Pínulítið eins og Kiljan í Vesturheimi,“ segir Egill Helgason um nýja tíu þátta röð, sem hefur göngu sína í sjónvarpinu á RÚV á sunnudagskvöld og verður á dagskrá vikulega fram í október. Egill fór vestur um haf í fyrra ásamt Ragnheiði Thorsteinsson upptökustjóra og Jóni Víðis tökumanni. „Við tókum upp efni í Nýja-Íslandi, í Winnepeg, Norður-Dakóta og Alberta, líka á vesturströndinni, bæði Bandaríkja- og Kanadamegin. Hittum margt áhugavert fólk, flest af því eldra fólk, einkum eldri konur. Sú elsta sem við töluðum við var 104 ára. Það er enn fólk þarna sem talar klingjandi fallega íslensku, þó það hafi bara einu sinni á ævinni komið til Íslands. Sumir tala eiginlega 19. aldar íslensku.“ Egill segir Vestur-Íslendingana hafa lifað ríku menningarlífi. „Fólk fór með mikið af bókum með sér og svo voru þarna skáld og rithöfundar innan hópsins.Egill og Jón Víðis Hauksson myndatökumaður í Kanada.Mynd/Úr einkasafniUm aldamótin 1900 var sterkasta menningarsamfélag Íslendinga ekki á Íslandi heldur í Winnepeg. Þar var mikil bóka - og blaðaútgáfa og blómlegt menningarstarf. Íslendingarnir rifust líka óskaplega mikið innbyrðis um alla hluti á prenti. Voru varla komnir út þegar þeir fóru að rífast gegnum blöð. Trúmál ollu klofningi og þeir rifust um þátttökuna í fyrri heimsstyrjöldinni. Það hefur ekki mikið verið sagt frá því en það voru um eitt þúsund Íslendingar sem börðust í kanadíska hernum og á annað hundrað íslenskir strákar sem féllu, sumir fæddir á Íslandi og aðrir af annarri kynslóð innflytjenda þar.“ Meðal þeirra sem Egill náði sambandi við var 94 ára kona sem átti ömmu og afa í fyrsta hópnum sem fór út 1875. „Þetta er síðasta kynslóðin sem man eitthvað að ráði um Ísland,“ segir hann og bætir við. „Sagan er dramatísk. Fólk lenti í hrakningum og átti erfitt fyrst en svo hafði það það betra en búa við hokur á heiðarbýlum og ýmiss konar kúgun hér heima þannig að eftir fyrstu erfiðleikana reyndist það góð ákvörðun fyrir flesta að hafa farið.“
Menning Mest lesið Boðaði vinkonurnar í bústað eftir að hafa upplifað Tinder á sterum Lífið „Lætur mér líða eins og tími minn í Hollywood hafi verið ómaksins virði“ Lífið Fögnuðu sögulegum 850 þúsund króna hátalara Ella Egils Lífið Fréttatía vikunnar: Moulin Rouge, Blóðbankinn og Eurovision Lífið Sonur Fóstbróður slær í gegn: „Ég er fastur þarna núna, orðinn háður“ Lífið Nextar og Sinclair sýna þætti Kimmels aftur Bíó og sjónvarp Lamaðist og missti sjón en fann styrk í sjálfri sér Lífið Selja íbúð í Vesturbænum: „Við eigum of mörg börn til að búa í henni áfram“ Lífið „Kristrún Frostadóttir frá... Finnlandi?“ Lífið Björgvin Franz brotinn en slær í gegn í Ladda og ræktinni Lífið Fleiri fréttir Norræni skálinn á heimssýningunni í Osaka hlaut gullverðlaun Fólk vilji ekki bara sjá þetta á Instagram Með Banksy í stofunni heima Afgangsgler fær nýtt líf á sýningu í HAKK gallerý Segir strákum að hætta í bandarísku efni: „Eins og við séum í málhöltu úthverfi í Nebraska“ Innblástur frá handanheiminum Kynorkan alltumlykjandi hjá óléttu óperusöngkonunni Skortur á viðtengingarhætti hjá Laufeyju sé hluti af stærri þróun Uppselt á fimmtíu sýningar á Línu Langsokk Óbeisluð rómantík á örlagaríku stefnumóti Geislandi Vigdís og gat á skónum sem mátti ekki sjást Leikari, óperusöngvarar og sjómaður vilja stýra óperunni Misvel tekið í gjörning Sverris: „Lokkandi beita fyrir niðrandi ummæli“ eða ást á tungumálinu Gamla TR-húsinu umbreytt í Hlemm.haus: „Augljóst að þörfin var gríðarleg“ Nanna Rögnvaldardóttir hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Stórtónleikar og flugeldasýning að vanda á Ljósanótt Neðanjarðarpartý og menningarveisla fyrir öll vit Ný viðbygging við Þjóðleikhúsið „langþráður draumur“ Skammar vini sína: „Hættum Happy birthday á Facebook“ Klórar sér í kollinum yfir nýrri göngubrú: Margt „mjög sérstakt“ sem menn hafi búið til síðustu ár Ráðin nýr verkefnastjóri menningar í Kópavogi Ljósbrot tilnefnd til Kvikmyndaverðlauna Norðurlandaráðs Syrgir gamla íslenska skyrið: „Nánast með verstu menningarglæpum okkar sögu“ Kolfinna leikstýrir kærastanum í annað sinn Opnar femínískt myndlistagallerí í Vesturbænum „Það var tímapunktur sem ég talaði aldrei um neitt“ Sjá meira