Horst Gorda mátti þola niðurlægingu Erla Björg Gunnarsdóttir skrifar 19. október 2013 07:00 Horst Gorda fannst látinn á Klambratúni á föstudaginn fyrir viku. Lögreglan hefur gefið upp að dánarorsök liggi ekki fyrir en ekki leiki grunur á að andlátið hafi borið að með saknæmum hætti. fréttablaðið/gva „Horst var ekki vonlaus fíkill og hann hafði ekki brennt allar brýr að baki sér. En hann hafði gefist upp, langþreyttur af baráttu sinni fyrir mannsæmandi lífi, viðkvæm sál með stórt hjarta, og stolt, sem gerði það að verkum að hann átti erfitt með að láta sér lynda niðurlægingu fólks sem lék sér að því að kalla hann „hana“ og ávarpa í erfiðum aðstæðum með hans fyrra nafni.“ Svo skrifar Arnaldur Máni Finnsson í minningarorðum um Horst Gorda á Facebook, en Arnaldur er áhugamaður um málefni utangarðsfólks og fíkla í Reykjavík. Dagana áður en Horst dó var hann á götunni en hann hafði verið edrú í tæpt ár. Hann fór í meðferð í september 2012 og bjó á áfangaheimilum þangað til honum var vísað út um miðjan september síðastliðinn því hann var byrjaður að drekka. Hann hafði fengið vilyrði hjá lögreglunni um að mega sofa í fangageymslu kvöldið áður en hann dó en mætti ekki og fannst látinn undir morgun á Klambratúni í síðustu viku. Þegar Horst, sem var frá Lettlandi, flutti til Íslands árið 2005 var hann kona og bar nafnið Iveta. Árið 2009 hóf hann kynleiðréttingarferli, fór í hormónameðferð og fyrir tveimur árum voru brjóst hans fjarlægð. Það sem olli honum helst vandræðum síðustu tvö árin var að geta ekki breytt nafni sínu í þjóðskrá og fengið þannig lögbundna viðurkenningu á kyni sínu. Í minningarorðum Arnaldar segir jafnframt að nafnbreytingin hafi valdið honum ýmsum vandamálum. „Hann gat ekki sótt um vinnu því í þjóðskrá var hann kona. Hann gat ekki kynnt sig fyrir vinum sínum, ekki farið í sund eða skemmt sér við að deila lífi sínu og reynslu, til að mynda í því samfélagi þar sem hann vann í að losna undan áfengisvandanum. Hann gat ekki leigt sér íbúð vegna misræmisins á milli þess sem hann var og þess sem skilríkin sögðu.“Elísabet Þorgeirsdóttir, félagsráðgjafi Samtakanna "78Horst Gorda gat ekki breytt nafni sínu í þjóðskrá fyrr en hann væri kominn með íslenskan ríkisborgararétt því að í Lettlandi var hann skráður sem konan Iveta. Ekki er hægt að vera skráður með hvort sitt kynið í tveimur löndum. Elísabet Þorgeirsdóttir, félagsráðgjafi Samtakanna "78, segir að bæta þurfi verklagsreglur í kynleiðréttingarferli. „Það er varhugavert að leyfa manni með erlent ríkisfang að fara í kynleiðréttingarferli án þess að rétturinn til nafnabreytingar sé tryggður. Ef ríkisborgararéttur er skilyrði fyrir nafnabreytingu þá þarf að skoða hvort íslenskur ríkisborgararéttur ætti að vera skilyrði til að hefja ferlið,“ segir Elísabet. Óttar Guðmundsson„Þetta var flókið og erfitt mál því einstaklingurinn var erlendur ríkisborgari,“ segir Óttar Guðmundsson, geðlæknir á Landspítalanum, en Horst var skjólstæðingur hans. „Ég margreyndi að finna flöt til að breyta nafni Horsts en það var enga leið að finna í kringum kerfið. Því miður var ekki hægt að sjá fyrir að þetta vandamál kæmi upp þegar kynleiðréttingarferlið hófst.“ Óttar segir að í lögum sé miðað við tveggja ára búsetu á Íslandi til að hafa rétt á kynleiðréttingarferli. Aftur á móti er til dæmis í Svíþjóð skilyrði að hafa sænskan ríkisborgararétt. Óttar er ekki sammála þeirri gagnrýni að ekki hefði átt að hleypa Horst í kynleiðréttingarferli. „Það hefði verið æskilegra ef hann hefði haft betra stuðningsnet í kringum sig en ég er sannfærður um að honum leið betur sem karlmanni en nokkru sinni sem kona,“ segir Óttar. Mest lesið Þrjátíu ár fyrir árásina á mann þingforsetans Erlent Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Innlent Of þung en annars hraust á Ozempic Innlent Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Innlent Dregur saman með efstu frambjóðendum Innlent Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Innlent Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Innlent „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Diskóstemming í Bíóhöllinni á Akranesi Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sendiherra, sveitarstjóri og bæjarstjóri skipuð í nefnd Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Stuðningslán með ríkisábyrgð fyrir grindvísk fyrirtæki Skipið leggur úr höfn „Alls ekki svo að við tútturnar séum að taka yfir“ Framkvæmdir hafnar við brú yfir Fjarðarhornsá Segist kallaður „stríðsæsingarmaður“ vegna fyrirhyggju Sjúklingum Landspítala fjölgaði um 4.500 milli ára Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Bein útsending: Ársfundur Landspítala Mótfallinn sjálfsafgreiðslu á Bessastöðum Boða til blaðamannafundar vegna Grindavíkur Fordæma brottvísun mansalsþolenda og vilja nýja stefnu Slökktu eld á Seltjarnarnesi Mögulegt umboðsleysi stjórnar Aðventista gæti skipt Ölfyssinga máli Fara fram á farbann Sjómenn í haldi og ÁTVR í bobba Bréf First Water veldur ringulreið í bæjarstjórn Ölfuss Konráð nýr efnahagsráðgjafi ríkisstjórnarinnar Sjá meira
„Horst var ekki vonlaus fíkill og hann hafði ekki brennt allar brýr að baki sér. En hann hafði gefist upp, langþreyttur af baráttu sinni fyrir mannsæmandi lífi, viðkvæm sál með stórt hjarta, og stolt, sem gerði það að verkum að hann átti erfitt með að láta sér lynda niðurlægingu fólks sem lék sér að því að kalla hann „hana“ og ávarpa í erfiðum aðstæðum með hans fyrra nafni.“ Svo skrifar Arnaldur Máni Finnsson í minningarorðum um Horst Gorda á Facebook, en Arnaldur er áhugamaður um málefni utangarðsfólks og fíkla í Reykjavík. Dagana áður en Horst dó var hann á götunni en hann hafði verið edrú í tæpt ár. Hann fór í meðferð í september 2012 og bjó á áfangaheimilum þangað til honum var vísað út um miðjan september síðastliðinn því hann var byrjaður að drekka. Hann hafði fengið vilyrði hjá lögreglunni um að mega sofa í fangageymslu kvöldið áður en hann dó en mætti ekki og fannst látinn undir morgun á Klambratúni í síðustu viku. Þegar Horst, sem var frá Lettlandi, flutti til Íslands árið 2005 var hann kona og bar nafnið Iveta. Árið 2009 hóf hann kynleiðréttingarferli, fór í hormónameðferð og fyrir tveimur árum voru brjóst hans fjarlægð. Það sem olli honum helst vandræðum síðustu tvö árin var að geta ekki breytt nafni sínu í þjóðskrá og fengið þannig lögbundna viðurkenningu á kyni sínu. Í minningarorðum Arnaldar segir jafnframt að nafnbreytingin hafi valdið honum ýmsum vandamálum. „Hann gat ekki sótt um vinnu því í þjóðskrá var hann kona. Hann gat ekki kynnt sig fyrir vinum sínum, ekki farið í sund eða skemmt sér við að deila lífi sínu og reynslu, til að mynda í því samfélagi þar sem hann vann í að losna undan áfengisvandanum. Hann gat ekki leigt sér íbúð vegna misræmisins á milli þess sem hann var og þess sem skilríkin sögðu.“Elísabet Þorgeirsdóttir, félagsráðgjafi Samtakanna "78Horst Gorda gat ekki breytt nafni sínu í þjóðskrá fyrr en hann væri kominn með íslenskan ríkisborgararétt því að í Lettlandi var hann skráður sem konan Iveta. Ekki er hægt að vera skráður með hvort sitt kynið í tveimur löndum. Elísabet Þorgeirsdóttir, félagsráðgjafi Samtakanna "78, segir að bæta þurfi verklagsreglur í kynleiðréttingarferli. „Það er varhugavert að leyfa manni með erlent ríkisfang að fara í kynleiðréttingarferli án þess að rétturinn til nafnabreytingar sé tryggður. Ef ríkisborgararéttur er skilyrði fyrir nafnabreytingu þá þarf að skoða hvort íslenskur ríkisborgararéttur ætti að vera skilyrði til að hefja ferlið,“ segir Elísabet. Óttar Guðmundsson„Þetta var flókið og erfitt mál því einstaklingurinn var erlendur ríkisborgari,“ segir Óttar Guðmundsson, geðlæknir á Landspítalanum, en Horst var skjólstæðingur hans. „Ég margreyndi að finna flöt til að breyta nafni Horsts en það var enga leið að finna í kringum kerfið. Því miður var ekki hægt að sjá fyrir að þetta vandamál kæmi upp þegar kynleiðréttingarferlið hófst.“ Óttar segir að í lögum sé miðað við tveggja ára búsetu á Íslandi til að hafa rétt á kynleiðréttingarferli. Aftur á móti er til dæmis í Svíþjóð skilyrði að hafa sænskan ríkisborgararétt. Óttar er ekki sammála þeirri gagnrýni að ekki hefði átt að hleypa Horst í kynleiðréttingarferli. „Það hefði verið æskilegra ef hann hefði haft betra stuðningsnet í kringum sig en ég er sannfærður um að honum leið betur sem karlmanni en nokkru sinni sem kona,“ segir Óttar.
Mest lesið Þrjátíu ár fyrir árásina á mann þingforsetans Erlent Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Innlent Of þung en annars hraust á Ozempic Innlent Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Innlent Dregur saman með efstu frambjóðendum Innlent Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Innlent Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Innlent „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Diskóstemming í Bíóhöllinni á Akranesi Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sendiherra, sveitarstjóri og bæjarstjóri skipuð í nefnd Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Stuðningslán með ríkisábyrgð fyrir grindvísk fyrirtæki Skipið leggur úr höfn „Alls ekki svo að við tútturnar séum að taka yfir“ Framkvæmdir hafnar við brú yfir Fjarðarhornsá Segist kallaður „stríðsæsingarmaður“ vegna fyrirhyggju Sjúklingum Landspítala fjölgaði um 4.500 milli ára Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Bein útsending: Ársfundur Landspítala Mótfallinn sjálfsafgreiðslu á Bessastöðum Boða til blaðamannafundar vegna Grindavíkur Fordæma brottvísun mansalsþolenda og vilja nýja stefnu Slökktu eld á Seltjarnarnesi Mögulegt umboðsleysi stjórnar Aðventista gæti skipt Ölfyssinga máli Fara fram á farbann Sjómenn í haldi og ÁTVR í bobba Bréf First Water veldur ringulreið í bæjarstjórn Ölfuss Konráð nýr efnahagsráðgjafi ríkisstjórnarinnar Sjá meira