Kæri Illugi.

Frá því í september hafa mannréttindi verið brotin á heyrnarlausum sem nota táknmál í daglegum samskiptum við annað fólk en þá kláraðist fjárveiting sem ætluð var á þessu ári til túlkaþjónustu í daglegu lífi. Þú hefur tilkynnt að mennta- og menningarmálaráðuneytið hafi ekki tök á að mæta þörf á auknu fjárframlagi til táknmálstúlkunar og vísað til þess að framkvæmdanefnd um málefni heyrnarlausra, heyrnarskertra og daufblindra vinni nú að tillögum til framtíðar í málaflokknum. Þetta er ekki boðlegt svar og það vitum við báðir.

Í maí 2011 skilaði áratuga barátta fyrir íslensku táknmáli sem fullgildu máli loksins árangri. Þá samþykkti Alþingi einróma ný lög þar sem íslenskt táknmál var skilgreint sem fyrsta mál þeirra sem þurfa að reiða sig á það til tjáningar og samskipta. Þessi lög mæla fyrir um að íslenskt táknmál sé jafnrétthátt íslensku og að óheimilt sé að mismuna fólki eftir því hvort málið það notar. Þess má geta að þessi mannréttindi eru einnig skilgreind í Samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks (SRFF).

Ekki háar fjárhæðir

Barátta heyrnarlausra fyrir túlkaþjónustu og stöðu íslenska táknmálsins hefur staðið í áratugi og ítrekað hefur þurft að láta reyna á réttinn til túlkaþjónustu með kærum og fyrir dómstólum. Það var því mikið framfaraskref þegar samflokksmaður þinn og þáverandi menntamálaráðherra, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, tók af skarið árið 2004 og tryggði fjármagn í sjóð sem ætlaður var til túlkunar í daglegu lífi.

Við þetta tilefni sagði hún m.a. í þingræðu að búið væri að tryggja túlkun fyrir heyrnarlausa í daglegu lífi með varanlegum hætti. Þetta hefur staðið þar til nú að umræddur sjóður er tómur og heyrnarlausir standa skyndilega frammi fyrir því að endurgjaldslaus túlkaþjónusta er ekki lengur í boði í daglegu lífi. Það skal tekið fram að hér er ekki um háar fjárhæðir að ræða.

Getum ekki átt samskipti

Heiðdís Dögg Eiríksdóttir, formaður Félags heyrnarlausra, hefur í blaðagrein brugðið upp mynd af þeim vanda sem heyrnarlausir standa frammi fyrir í daglegu lífi þegar endurgjaldslaus túlkaþjónustu er ekki lengur í boði. „Í því felst að við sem þurfum að reiða okkur á táknmál getum ekki sinnt okkar daglegu skyldum sem íbúar í fjöleignarhúsi, sem starfsmenn, sem foreldrar. Við getum ekki verið þátttakendur með fjölskyldu okkar, hvorki á hátíðisdögum né á sorgarstundum. Við getum heldur ekki átt samskipti vegna kaupa á húsi eða bíl. Við getum ekki nýtt okkur símatíma lækna eða annarra sérfræðinga vegna veikinda barna okkar. Við eigum á hættu að missa starf okkar þar sem við getum ekki tekið þátt í fundum og fræðslu sem eru nauðsynleg vegna starfa okkar.“

Kæri Illugi, ég skora á þig að sjá til þess að þeir sem reiða sig á íslenskt táknmál í samskiptum geti áfram búið við þau mannréttindi að fá endurgjaldslausa túlkaþjónustu í daglegu lífi. Brýnt er að nú þegar verði tryggð fjárveiting til túlkaþjónustu það sem eftir lifir árs og einnig treysti ég því að þú sjáir til þess á fjárlögum næstu ára að þessi staða komi ekki upp aftur.